Bekijk ons hele aanbod
Onderwijs
Gezondheidszorg
Juridisch
Management
Geschiedenis & Filosofie
Of je nu in opleiding bent tot leraar, aan het begin staat van je onderwijsloopbaan of al jaren ervaring hebt in het voortgezet- of beroepsonderwijs: Handboek voor leraren is de betrouwbare gids die je ondersteunt in elke fase van je professionele ontwikkeling. Gedegen kennis van didactiek, de doelgroep, het onderwijssysteem en bovenal inzicht in wie je wilt zijn als leraar helpt je om in het werkveld onmiddellijk en intuïtief juist te handelen.
Inhoud
De inhoud van het handboek is opgebouwd rond zes centrale rollen van de leraar: als pedagoog, didacticus, organisator, collega, onderzoeker en lid van de schoolgemeenschap. Elk hoofdstuk begint met leerdoelen en eindigt met opdrachten die uitnodigen tot reflectie, dialoog en toepassing in de praktijk. Theorie, praktijkvoorbeelden en opdrachten zijn logisch verbonden in een heldere, toegankelijke structuur.
Daarnaast is er ruime aandacht voor actuele thema’s zoals inclusief onderwijs, formatief handelen, schurende groepsgesprekken, diversiteit, differentiatie en professionele samenwerking. Dankzij deze opzet is het boek geschikt als naslagwerk én als leidraad voor leeractiviteiten en lesvoorbereiding.
Online leeromgeving
Bij deze editie krijg je toegang tot een uitgebreide online leeromgeving op Boom Student, met aanvullend materiaal zoals:
Voor wie
Handboek voor leraren is bedoeld voor (aanstaande) leraren in het voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs. Het is geschikt voor studenten, zij-instromers, startende én ervaren docenten die hun vakmanschap willen versterken.
Leraren over Handboek voor leraren
We vroegen enkele gebruikers van Handboek voor leraren naar hun ervaringen met het boek in de praktijk. Wat betekent het voor hun werk, hun ontwikkeling en hun studenten?
“Het handboek is onze dagelijkse basis – voor studenten, docenten en de opleiding als geheel.” - Lisette van de Pas, lerarenopleider
“Het boek neemt je mee zonder te oordelen. Het zegt niet: ‘hier moet je al zijn’, maar: ‘hier mag je naartoe groeien’.” - Nienke van Pelt, beginnend docent wiskunde
“Het handboek geeft herkenning én verdieping. Zelfs met jaren ervaring helpt het mij nog steeds om beter te worden in mijn vak.” - Sjoerd Hoekstra, ervaren leraar voortgezet onderwijs
Inleiding
DEEL A: Hoe onderwijs ik mijn leerlingen?
1 Hoe begin je met lesgeven en coachen leidend tot leren?
1.1 Hoe creëer je een krachtige leeromgeving?
1.2 Wat is leren?
1.3 Hoe werkt het geheugen?
1.4 Hoe kun je coachen als leraar?
1.5 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
2 Hoe ontwerp je onderwijs?
2.1 Welke lesvoorbereidingsformats kun je inzetten?
2.2 Hoe krijg je de beginsituatie in beeld?
2.3 Hoe formuleer je goede leerdoelen?
2.4 Welke kennis van adolescenten is helpend in jouw klas?
2.5 Welke theorie wijst de weg bij differentiatie?
2.6 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
3 Hoe zet je werkvormen effectief in?
3.1 Welke fasen heeft het lesmodel directe instructie?
3.2 Wat maakt een les effectief?
3.3 Hoe vertel ik een verhaal?
3.4 Hoe dragen vragen bij aan het leerproces?
3.5 Welke werkvormen dragen bij aan samenwerkend leren?
3.6 Projecten begeleiden: hoe en wat?
3.7 Welke werkvormen zijn er nog meer?
3.8 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
4 Hoe houd je orde?
4.1 Hoe zet je de Roos van Leary in om te communiceren?
4.2 Hoe past Kounin in mijn klassenmanagement?
4.3 Hoe kom je tot een continu signaal?
4.4 Hoe laat je alertheid zien?
4.5 Hoe doe je aan overlappen?
4.6 Hoe kun je de klas erbij houden?
4.7 Hoe draag je bij aan leerlingverantwoordelijkheid?
4.8 Welke keuzes heb je bij conflicthantering?
4.9 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
5 Hoe toets en beoordeel je bij formatief lesgeven?
5.1 Hoe maak je vorderingen zichtbaar?
5.2 Hoe kun je formatieve feedback klassikaal organiseren?
5.3 Hoe zet je een taxonomie in om beter te toetsen?
5.4 Hoe kom je tot een adequate summatieve beoordeling?
5.5 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
6 Helpen leertheorieën jou bij het lesgeven?
6.1 Behaviorisme: wat is het belang van conditioneren?
6.2 Cognitivisme: wat is het belang van metacognitie?
6.3 Handelingspsychologie: wat is het belang van mentale handelingen?
6.4 Constructivistische leertheorie: wat zijn de kenmerken?
6.5 Illeris: wat is de essentie van zijn leertheorie?
6.6 Vaardigheden in de 21e eeuw?
6.7 Wat zijn de draden in het leerplan als spinnenweb?
6.8 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
DEEL B: Hoe kan ik effectief met groepen werken?
7 Hoe draag je bij aan positieve groepsvorming?
7.1 Wat maakt een groep prettig?
7.2 Wat zijn de individuele behoeften binnen een groep?
7.3 Hoe en wanneer kun je het groepsproces sturen?
7.4 Hoe breng je onderlinge verhoudingen in kaart?
7.5 Wat kun je doen tegen pesten?
7.6 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
8 Hoe maak je passend onderwijs inclusiever?
8.1 Wat zijn bouwstenen voor een inclusieve visie?
8.2 Welke adviezen passen bij bepaalde leerlingen?
8.3 Wat helpt om planmatig te begeleiden?
8.4 Hoe ziet de schoolorganisatie eruit?
8.5 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
9 Hoe voer je gesprekken op school?
9.1 Wat is de opbouw en het niveau van een gesprek?
9.2 Wat zijn de gespreksinterventies?
9.3 Hoe communiceer je met verschillende gesprekspartners?
9.4 Tips bij vier specifieke gespreksvormen
9.5 Wat is helpend bij leerlingen met verlieservaringen?
9.6 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
DEEL C: Hoe ziet mijn school eruit?
10 Waarom is elke school anders?
10.1 Waartoe dient ons onderwijsstelsel?
10.2 Welke kwesties spelen er op scholen?
10.3 Hoe kun je motivatie bevorderen?
10.4 Uit welke onderwijsconcepten kun je kiezen?
10.5 Wat bieden profielscholen aan extra’s?
10.6 Herken je de cultuur en structuur van scholen?
10.7 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
11 Hoe ga je om met diversiteit in klassen en buurten?
11.1 Hoe bevorder je inclusiviteit?
11.2 Hoe werk je samen met leerlingen en ouders?
11.3 Wat zijn de risico’s van beeldvorming?
11.4 Hoe benut je interculturele communicatie?
11.5 Hoe bevorder je kansen in het onderwijs?
11.6 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
DEEL D: Hoe ontwikkel ik mezelf als leraar?
12 Hoe word je een goede leraar?
12.1 Wat wordt er van je gevraagd als leraar?
12.2 Hoe gebruik je reflectie als leermiddel?
12.3 Hoe vind je balans in jouw werk?
12.4 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
DEEL E: Hoe geef ik mijn onderwijs vorm in het voortgezet of het
beroepsonderwijs?
13 Kies je als docent voor het voortgezet of het beroepsonderwijs?
13.1 Wat maakt het vmbo voorbereidend?
13.2 Wat maakt de havo en het vwo algemeen vormend?
13.3 Wat maakt het mbo beroepsgericht?
13.4 Reflectie, verdieping en onderzoeksresultaten
Literatuur
Register
Dankwoord
Over de auteurs
Deze herziene editie sluit nog beter aan bij de praktijk en de actuele ontwikkelingen binnen het onderwijs. De inhoud is vernieuwd, verrijkt en didactisch versterkt. Belangrijke vernieuwingen op een rij:
Boom en Coutinho gaan samen verder. Door deze samenwerking bundelen we krachten voor betaalbare, toegankelijke en digitale leermiddelen.
Je hebt een zakelijk account nodig om dit product te kunnen bestellen. Je bent nu ingelogd met het e-mailadres: .
Wil je dit e-mailadres gebruiken voor je zakelijk account?
Ander e-mailadres gebruiken voor zakelijk account Huidig e-mailadres gebruiken voor zakelijk account