Labelen met ADHD en ASS
Wetenschap, nut en risico van psychiatrische classificaties
Kunnen we nog zonder labels als ADHD en ASS?
- Wat is de wetenschappelijke status van de classificaties ADHD en ASS?
- Welk nut hebben classificaties ADHD en ASS in de opvoedkundige en klinische praktijk?
- Waar schuilen de risico’s voor zowel de hulpverlener als hulpzoeker?
- Welke rol spelen classificaties ADHD en ASS in de maatschappij: kunnen we wel zonder?
De nadelige gevolgen van hokjesdenken
Al geruime tijd vindt er een felle discussie plaats over het gebruik van classificaties in de geestelijke gezondheidszorg – het zogenaamde hokjesdenken. Vooral de classificaties ADHD en ASS (autismespectrumstoornissen) krijgen in deze discussie veel aandacht omdat deze van toepassing zijn op relatief veel kinderen én omdat ze veelal levenslange betekenis hebben. Wat nou als ze onterecht worden gegeven, een wankele wetenschappelijke basis hebben, vaak verkeerd begrepen worden of ongewenste effecten hebben?
Hoe gaan we in de samenleving om met de labels ADHD en ASS?
ADHD en ASS zijn meer dan alleen medische classificaties; ze vormen de basis voor stigma, beïnvloeden identiteitsvorming, en bepalen in grote mate hoe ons zorgsysteem is opgezet. Hoe we met de classificaties ADHD en ASS om moeten gaan is dus niet alleen een medische of psychologische vraag, maar ook een filosofische en ethische kwestie. Met dit boek geven de auteurs zorgprofessionals een handvat om geïnformeerd om te gaan met classificaties.
Wat andere over Labelen met ADHD en ASS zeggen
‘Als meer mensen zo diepgaand en genuanceerd zouden denken over diagnose en classificatie, dan zou het debat over DSM constructiever, beschaafder en inclusiever verlopen.’
— Robert Vermeiren, kinder- en jeugdpsychiater, hoogleraar en afdelingshoofd psychiatrie LUMC
‘Labelen met ADHD en ASS doorbreekt het gepolariseerde debat en geeft betrokkenen handvatten om op een geïnformeerde manier met classificaties om te gaan. Een must-read voor zorgverleners, ervaringsdeskundigen én filosofen!’
— Kristien Hens, professor Ethiek Universiteit Antwerpen
‘Een aanrader voor eenieder die, professioneel dan wel persoonlijk, te maken heeft met ADHD en/of ASS-diagnoses.’
— Sanneke de Haan, Socrates Hoogleraar Psychiatrie en Filosofie
Inhoud
Inleiding
Een moeizame discussie over classificaties
Vier centrale vragen
Plan van aanpak
Terminologie: classificatie, label, stoornis en conditie
Verschil tussen diagnose en classificatie
Waarom een boek over adhd én ass?
Hoe is dit boek tot stand gekomen?
Voor wie is dit boek?
DSM-criteria voor ADHD en ASS
1 Classificaties in wetenschappelijke context
Het oorspronkelijke doel van de DSM
DSM-classificaties geven geen verklaringen
Drie verduidelijkingen
DSM-classificaties voorspellen weinig
Conclusie en overzicht
2 Classificaties in opvoedkundige en therapeutische context
Duiding en begrip in de praktijk
Ontschuldiging en acceptatie
Praktische handvatten en psycho-educatie
Identificatie en risico op zelfvervulling
Conclusie en overzicht
3 Classificaties in sociaal-maatschappelijke context
Effectieve communicatie
Stigmatisering en zelfstigmatisering
Erkenning en inclusie van neurodiversiteit
Conclusie en overzicht
4 Classificaties in administratieve en institutionele context
Bepaling zorgvraag en organisatie van zorg
Financiering van zorg
Controle, competitie en zorgvraagtypering
Conclusie en overzicht
Conclusies en reflecties
Een inclusieve maatschappij
Financiering zonder dsm
Flexibiliteit in de kliniek
Taal is van ons allemaal
Noten
Referentielijst
Over de auteurs









