Lessen in orde op de basisschool (3de editie)

Inhoud

Voorwoord

Inleiding

Deel 1 Het gedrag in de klas

Inleiding

1 Het gedrag tijdens de eerste lessen

1.1 Inleiding

1.2 Wat is orde en wat is er voor nodig om orde te bereiken?

1.3 Tien tips om orde te houden

1.4 Samenvatting

2 Het gedrag van een groep

2.1 Inleiding

2.2 Wat is een goede werkrelatie?

2.3 De basis leggen voor een goede werkrelatie

2.4 Wetmatigheden in de beginnende relatie tussen leerkracht en leerlingen

2.5 Samenvatting

3 Klassenmanagement: structuur in de klas

3.1 Inleiding

3.2 Welke elementen bevat een goede les?

3.3 Het oude en het nieuwe leren

3.4 Effectieve instructie

3.5 Strategieën voor denken en leren

3.6 Effectief benutten van onderwijstijd

3.7 Afstemming van instructie en verwerking in een taakgerichte werksfeer

3.8 Systematisch volgen van vorderingen

3.9 Samenvatting

4 Het beïnvloeden van het gedrag van leerlingen in de klas

4.1 Inleiding

4.2 Belonen en straffen (het waarderen en afkeuren van gedrag)

4.3 Het verschil tussen grensbewaking en grensverdediging: het sturen op gewenst gedrag

4.4 Onderscheid tussen problemen: van onprettig naar onwettig

4.5 Een variëteit aan mogelijkheden om te reageren op problemen

4.6 Straffen

4.7 Directief en responsief handelen

4.8 Samenvatting

5 Omgaan met een lastige klas

5.1 Inleiding

5.2 Wat is een lastige klas?

5.3 De preventieve aanpak van problemen in de groep

5.4 Procedure bij de aanpak van een lastige klas

5.5 Een aanpak op basis van afspraken: het klassencontract

5.6 Een aanpak op basis van regels

5.7 Samenvatting

Deel 2 Het gedrag in school

Inleiding

6 Pedagogisch klimaat: drie uitgangspunten

6.1 Inleiding

6.2 Pedagogische uitgangspunten: het gezin

6.3 Pedagogische uitgangspunten: de school

6.4 Samenvatting

7 Structuur bieden

7.1 Inleiding

7.2 Structuur bieden met behulp van regels

7.3 Regels op school

7.4 Hoe komen regels tot stand?

7.5 Wat is een goede regel?

7.6 Relatie tussen waarden en regels

7.7 Soorten regels

7.8 Regels versus afspraken

7.9 Samenvatting

8 Opvoeders op één lijn

8.1 Inleiding

8.2 De perverse triade

8.3 Waarom is afstemming op school lastig te realiseren?

8.4 Teamontwikkeling: van een organisatie met professionals naar een professionele organisatie

8.5 Collega’s aanspreken op hun gedrag

8.6 Samenvatting

9 Teamafspraken over consequenties

9.1 Inleiding

9.2 Waarom houden leerlingen zich niet aan de regels?

9.3 Methodieken voor gedragsverandering

9.4 Hoe denkt het team over straf?

9.5 Uniformiteit bij straffen

9.6 Samenvatting

Deel 3 Het gedrag van de leerkracht

Inleiding

10 Het beïnvloeden van je eigen gedrag

10.1 Inleiding

10.2 De kijk op jezelf

10.3 Transactionele Analyse van de persoonlijkheid

10.4 Samenvatting

11 Het beïnvloeden van je eigen gedrag in relaties met anderen

11.1 Inleiding

11.2 Hoe mensen zich een grondhouding verwerven

11.3 Vier typische drijfveren van leerkrachten

11.4 Samenvatting

12 Communicatie met leerlingen

12.1 Inleiding

12.2 141 manieren om het gedrag van leerlingen te beïnvloeden

12.3 Het ontstaan van een negatief relatiepatroon

12.4 Het doorbreken van een negatief relatiepatroon

12.5 Samenvatting

13 Goochelen met aandacht

13.1 Inleiding

13.2 Goochelen met het onderwerp

13.3 Goochelen met tijd en plaats

13.4 Goochelen van inhoud naar betrekking

13.5 Leerlingen die kwaad zijn

13.6 Samenvatting

Deel 4 Het gedrag van ouders

14 De relatie tussen school en ouders

14.1 Inleiding

14.2 De mate van ouderbetrokkenheid

14.3 Wederzijdse verwachtingen

14.4 Het oudergesprek

14.5 Opvoeders op één lijn

14.6 Samenvatting

Deel 5 Het gedrag van de leerling: casuïstiek

Inleiding

15 Leerlingen met onbevredigende leerresultaten

15.1 Inleiding

15.2 Leerlingen met een laag potentieel

15.3 Faalangstige leerlingen

15.4 Perfectionistische leerlingen

15.5 Ongemotiveerde leerlingen

16 Leerlingen met vijandig gedrag

16.1 Inleiding

16.2 Vijandig-agressieve leerlingen

16.3 Passief-agressieve leerlingen

16.4 Uitdagende leerlingen

17 Leerlingen met niet-adequaat schoolgedrag

17.1 Inleiding

17.2 Hyperactieve leerlingen

17.3 Snel afgeleide leerlingen

17.4 Leerlingen met een ontwikkelingsachterstand

18 Leerlingen met problemen in de sociale omgeving

18.1 Inleiding

18.2 Leerlingen die worden afgewezen door medeleerlingen

18.3 Schuwe of teruggetrokken leerlingen

18.4 Leerlingen met een autismespectrumstoornis (ASS)

19 Meerbegaafde leerlingen

19.1 Kenmerken

19.2 Leer- en gedragsproblemen

19.3 Mogelijkheden bij de aanpak van leerproblemen

Literatuur

Over de auteurs

Index

Online leeromgeving op maat

De online leeromgeving bij Lessen in orde op de basisschool is modulair opgebouwd, waardoor deze flexibel inzetbaar is binnen diverse opleidingstrajecten. Docenten kunnen gericht modules selecteren die aansluiten bij hun curriculum, eventueel in combinatie met modules uit andere Boom-titels. Boom stelt op basis daarvan een passend maatwerkpakket samen. Studenten gebruiken en betalen zo alleen voor de onderdelen die relevant zijn voor hun studie. Meer weten? Neem contact op met onze educatief adviseur via advies@boom.nl.

Docentmateriaal

Bij deze derde editie is docentenmateriaal beschikbaar voor opleiders en begeleiders. Het materiaal omvat onder meer:

• Een aparte inleiding voor begeleiders
• Het Kerndocument generieke kennisbasis leraar basisonderwijs
• Aanvullende opdrachten en verwerkingssuggesties per hoofdstuk
• Handvatten voor gebruik in lessen, cursussen of trainingen binnen de lerarenopleiding en professionaliseringstrajecten

Verschil met vorige editie
De derde editie van Lessen in orde op de basisschool is op meerdere punten vernieuwd en verbeterd. De focus ligt sterker op actuele inzichten, wetenschappelijke onderbouwing en praktische toepasbaarheid. De belangrijkste veranderingen zijn:

• Evidence-informed aanpak met inzichten van o.a. Kirschner, Verhaeghe, Dunlosky en De Bruyckere.
• Actuele thema’s als leerkrachtentekort, datagestuurd onderwijs, bildung en post-coronamaatregelen.
• Uitbreiding van casuïstiek en verwijzingen naar online lesinspiratie.
• Integratie van Les is meer met 141 gedragsstrategieën.
• Sterkere focus op team, ouders en context (Whole School Approach).
• Doelgroep verbreed naar o.a. zij-instromers, herintreders en ondersteunend personeel.

Docentexemplaar

• Gebruik je dit lesmateriaal al in je onderwijs en is het voorgeschreven aan je studenten? Vraag dan kosteloos een gebruikersexemplaar aan via advies@boom.nl.
• Wordt het materiaal nog niet voorgeschreven en wil je het beoordelen? Vraag dan een beoordelings­exemplaar aan via je docentaccount.

Vragen of advies?

Meer weten over deze editie of welke andere leermiddelen aansluiten bij jouw curriculum? Onze educatief adviseur denkt graag met je mee. Neem contact op via advies@boom.nl.