Leren van kunst
Ruimte voor & door creativiteit
Creativiteit met verbeeldingskracht als fundament is van groot belang voor opgroeiende kinderen. Creativiteit is een ingewikkeld begrip. Als je het vastlegt, in leerlijnen verwoordt of in stappen beschrijft, kan het als los zand tussen je vingers wegsijpelen. Toch kun je veel dingen doen en leren om de creativiteit van je leerlingen vleugels te geven. Over hoe je dat doet in het basisonderwijs gaat Leren van kunst.
Wat kunnen we leren van kunst als het gaat om creativiteit? Kunst maakt via kritische vragen ons hoofd en onze zintuigen wakker. Kunst nodigt uit tot dialoog door je uit te dagen tot het innemen van een ander perspectief. Daarmee voedt kunst de verbeeldingskracht en schept ruimte. Ruimte in tijd, voor ideeën, om uit te proberen, voor contact en om te ervaren. Ruimte dus ook voor persoonlijke betekenisgeving.
Inhoud
Leren van kunst laat in drie delen zien dat creativiteit heel goed gedijt bij dit soort ruimte en de verbindende factor is tussen de verschillende 21e-eeuwse vaardigheden. Het 'Waarom' gaat in op het maatschappelijk belang van dit boek. Vervolgens beschrijft het 'Wat' het theoretische fundament, gebaseerd op het onderzoek Didactiek 21e eeuw (D21). Tot slot biedt het 'Hoe' praktische suggesties voor in de klas.
Voor wie
Leren van kunst wil inspireren, informeren, uitdagen en verwarren. Het is geschreven voor (aankomende) leerkrachten en alle andere professionals in het basisonderwijs die ruimte voor creativiteit willen scheppen.
DEEL I WAAROM?
Waarom zou je dit boek moeten lezen?
1. Fundamenten en routeplanner
Openheid
DEEL II WAT?
2. 21e-eeuwse vaardigheden en creativiteit
Vaardig, waardig en aardig
Een maatschappij in transitie
Indeling volgens D21-onderzoek
Grotere verantwoordelijkheid voor het onderwijs
3. Wat is creativiteit?
Verder bouwen op de schouders van anderen
Creativiteit is een proces
4. Hoe is de leerling creatief?
Ambacht
Creatieve kwaliteiten
5. Kunst, creativiteit en cultuur
Cultuur, cultuureducatie en kunst
Kunst en creativiteit
DEEL III HOE?
Creativiteit vleugels geven
Rollen van de leerkracht
Ontwerp
6. Wat leert kunst ons over ontwerp?
Open-ended
Persoonlijke betekenisgeving
Zintuigelijk
Wat leert kunst ons?
7. Nieuwsgierigheid: het opwekken van genoeglijk gemis
De vraag
Het achterhouden van kennis
Het verstoren van de verwachting
Het openhouden van de uitkomst
Kortom
8. Verdere tips voor je ontwerp
Geïntegreerd betekenisvol onderwijs
Creativiteit is creëren
De uitnodigende leeromgeving
Incubatietijd en een open mind
Eigenheid en het volgen van je eigen pad
Samenwerken en uitwisselen
Kortom
9. Handelen
Openheid
Focus op proces
10. Op groei gericht: openheid voor nieuwe dingen
De growth mindset
11. Het einde van stokken en wortels. Over intrinsieke motivatie
Autonomie
Meesterschap
Verbondenheid
12. Waardevrij observeren, of het uitstellen van je oordeel
Je gaat het pas zien als je het doorhebt
Zien wat we willen zien
Zien wat we geacht worden te zien
Geen verandering willen zien
13. De kunst van het stellen van vragen
Fasen van het creatieve proces
Vragen om te helpen divergeren
Vragen om te helpen convergeren
Vragen om te helpen reflecteren
14. ‘Beoordelen’ van creativiteit
Waarom?
Wat?
Hoe?
Feedup, feedback en feedforward
Teacher-assessments,
self-assessments en
peer-assessments
Klaar
Samenvatting: wat heeft D21 ons geleerd?
Concentrisch curriculum en non-conformistische pedagogiek
Creativiteit als belangrijkste 21e-eeuwse vaardigheid
Onderzoeken en creëren als didactiek
Kunst en kunstenaar
Openheid
Bronnen en verdere inspiratie
Illustratieverantwoording
Over de schrijvers
Dankwoord
Index
Ook interessant
