Taalbewust beroepsonderwijs
Vijf vuistregels voor effectieve didactiek
Een grote uitdaging in het (v)mbo is omgaan met verschillen in tempo, taalniveau, leerstijl, interesse en kennis van de leerlingen. Dit vraagt om aanpassing van werkvormen en lesstof aan de kenmerken van de leerlingen. In Taalbewust beroepsonderwijs worden vijf vuistregels voor taalbewust lesgeven geïntroduceerd. Door deze regels toe te passen, worden de lessen en leersituaties betekenisvol en leerzaam.
Inhoud
Wie taalbewust lesgeeft, weet de leerlingen te activeren en het onderwijs voor de leerlingen begrijpelijker en aantrekkelijk te maken. De verwerving van taalkennis en die van vakkennis zijn onlosmakelijk met elkaar verweven. Wanneer je hier als docent bewust op inspeelt, betekent dat een stimulans voor zowel de kennisontwikkeling als de taalontwikkeling van de leerlingen.
Het boek staat boordevol lesideeën en effectieve en uitdagende opdrachten. Theorie wordt geïllustreerd aan de hand van voorbeelden en uitgewerkt in praktijkopdrachten waar docenten (in opleiding) zelf mee aan de slag kunnen. Aan de hand van het Referentiekader Taal wordt zichtbaar gemaakt wat je van de leerlingen mag verwachten in taal- en vakles en op stage.
Voor wie
Dit boek is een toegankelijke en prikkelende uitgave voor alle (aankomend) docenten in het (v)mbo, zowel docenten Nederlands als beroepsvakdocenten.
Inleiding
DEEL I: Visie
1 De positie van taalontwikkeling in het (v)mbo
1.1 Beroepsgerichte en algemene taaldoelen
1.2 Het Referentiekader Taal
1.3 Taalexamens en taal in de examens
1.4 Visie op taal leren: focus op inhoud en vorm
1.5 Visie op leren: motivatie is de sleutel
1.6 Differentiëren
1.7 Inbedding taalbewust beroepsonderwijs in het (v)mbo
DEEL II: Vijf vuistregels voor effectieve didactiek
2 De vijf vuistregels als basis voor een krachtige leeromgeving
2.1 Vuistregel 1: Werk doelgericht aan taal en vak
2.2 Vuistregel 2: Zorg voor leerzaam taalaanbod
2.3 Vuistregel 3: Werk aan woordenschat
2.4 Vuistregel 4: Stimuleer toepassing en interactie
2.5 Vuistregel 5: Geef feedback
DEEL III: Praktijkvoorbeelden
Inleiding
3 'Ik begrijp niet wat hier staat.' Studieteksten en opdrachten
3.1 Studieteksten en opdrachten lezen en begrijpen
3.2 Taken en niveaus in het Referentiekader Taal
3.3 Een voorbeeld uit de praktijk: een tekst over hygiëne
3.4 Bespreking van de les aan de hand van de vijf vuistregels
3.5 Studieteksten en opdrachten lezen volgens de vijf vuistregels
3.6 Zelf aan de slag met studieteksten en opdrachten
4 "Wat moeten we nou eigenlijk doen?' Instructie en uitleg
4.1 Instructies en uitleg begrijpen
4.2 Taken en niveaus in het Referentiekader Taal
4.3 Een voorbeeld uit de praktijk: klassikale behandeling van het onderwerp ‘goederenverwerking’
4.4 Bespreking van de les aan de hand van de vijf vuistregels
4.5 Nog een voorbeeld uit de praktijk: instructie in de praktijkopdracht ‘nieuwe aanplant’
4.6 Bespreking van de praktijkopdracht aan de hand van de vijf vuistregels
4.7 Instructie en uitleg geven volgens de vijf vuistregels
4.8 Zelf aan de slag met instructie en uitleg
5 ‘Hoe zeg je dat?’ Samenwerken en overleggen
5.1 Overlegsituaties
5.2 Taken en niveaus in het Referentiekader Taal
5.3 Een voorbeeld uit de praktijk: leerlingen overleggen over een praktijkopdracht
5.4 Bespreking van de les aan de hand van de vijf vuistregels
5.5 Samenwerken en overleggen volgens de vijf vuistregels
5.6 Zelf aan de slag met samenwerken en overleggen
6 'Ik vind dat gewoon zo.' Argumenteren in discussie en betoog
6.1 Argumenteren in opleiding en beroep
6.2 Taken en niveaus in het Referentiekader Taal
6.3 Een voorbeeld uit de praktijk: argumenteren naar aanleiding van opdrachten
6.4 Bespreking van de les aan de hand van de vijf vuistregels
6.5 Argumenteren in discussie en betoog volgens de vijf vuistregels
6.6 Zelf aan de slag met argumenteren in discussie en betoog
7 'Het ging best wel goed.' Beoordelings- en reflectiegesprekken
7.1 Beoordelings- en reflectiegesprekken voeren
7.2 Taken en niveaus in het Referentiekader Taal
7.3 Een voorbeeld uit de praktijk: een reflectiegesprek in de techniek
7.4 Bespreking van het reflectiegesprek aan de hand van de vijf vuistregels
7.5 Beoordelings- en reflectiegesprekken volgens de vijf vuistregels
7.6 Zelf aan de slag met beoordelings- en reflectiegesprekken
8 ‘Nou, dat was het wel zo’n beetje.' Presentaties geven
8.1 Een presentatie geven
8.2 Taken en niveaus in het Referentiekader Taal
8.3 Een voorbeeld uit de praktijk: presentatie van de zes P’s
8.4 Bespreking van de les aan de hand van de vijf vuistregels
8.5 Presentaties geven volgens de vijf vuistregels
8.6 Zelf aan de slag met presentaties
9 'Met hartelijke groet.' Brieven en e-mails schrijven
9.1 Brieven en e-mails leren schrijven
9.2 Taken en niveaus in het Referentiekader Taal
9.3 Een voorbeeld uit de praktijk: sollicitatiebrief voor de stageplaats
9.4 Bespreking van de opdracht aan de hand van de vijf vuistregels
9.5 Brieven en e-mails schrijven volgens de vijf vuistregels
9.6 Zelf aan de slag met brieven en e-mails
10 'Vijf pagina's?!' Een verslag of werkstuk schrijven
10.1 Schrijftaken in het (v)mbo
10.2 Taken en niveaus in het Referentiekader Taal
10.3 Een voorbeeld uit de praktijk: dagverslagen van de stage
10.4 Bespreking van de opdracht aan de hand van de vijf vuistregels
10.5 Nog een praktijkvoorbeeld: een werkstuk schrijven
10.6 Bespreking van de opdracht aan de hand van de vijf vuistregels
10.7 Een verslag of werkstuk schrijven volgens de vijf vuistregels
10.8 Zelf aan de slag met een verslag of werkstuk
DEEL IV: Hulpmiddelen voor taalbewust beroepsonderwijs
Inleiding
11 Het lesplan- en lesobservatieformulier
11.1 Werken met het lesplanformulier
11.2 Werken met het lesobservatieformulier
12 Is de tijd rijp voor een nieuwe aanpak?
Bijlagen
1 Begrippenlijst
2 Verder lezen
Literatuurlijst
Register
Over de auteurs
Overzicht van vuistregels, denkvragen en aanraders
Extra voor studenten:
Bij deze uitgave is additioneel studiemateriaal beschikbaar voor studenten. Deze kun je benaderen via de url in het boek.
Ook interessant
