Cultuurfilosofie

De Italiaanse marxist Antonio Gramsci (1891-1937) was de belangrijkste stem van verzet tijdens het Italiaanse fascisme van een eeuw geleden. Gramsci liet zich niet het zwijgen opleggen en schreef in de gevangenis een baanbrekende reeks notities over filosofie, politiek en cultuur die nog altijd actueel zijn. Gramsci liet zien hoe macht werkt in de moderne wereld.

In De leeuw en de eenhoorn verbindt Orwell op weergaloze wijze grote politiek-filosofische vragen met kleine alledaagse dingen als de Britse liefde voor bloemen, voetbal en postzegels verzamelen. Een kritische en tegelijk tedere analyse van zijn land, met memorabele oneliners. Dit filosofische kleinood is uiterst actueel door alle debatten over nationale identiteit.

Eigenzinnigheid, werk en geschiedenis is een sleutelwerk binnen de Kritische Theorie. Op geheel eigen wijze verbinden Oskar Negt en Alexander Kluge de klassieke thema’s van de Frankfurter Schule met het postmoderne denken van onder meer Foucault en Deleuze.

Dierethicus Willem Vermaat introduceert de term ‘carnisme’ voor de overtuiging dat het gerechtvaardigd is om dierlijke producten te gebruiken – een overtuiging die alomtegenwoordig blijkt te zijn in onze cultuur. Met tot de verbeelding sprekende voorbeelden legt Vermaat de absurditeiten en inconsistenties van de carnistische cultuur bloot.