Handboek Internetresearch & datajournalistiek
Voor journalisten, mediaprofessionals en andere nieuwsgierige mensen
Hoe kom ik erachter waar een foto op internet is gemaakt? Waar bevindt zich de drugshandel op het dark web, het onzichtbare deel van internet? En is er een makkelijke manier om mijn journalistieke onderzoek naar armoede te visualiseren? Op deze en vele andere vragen geven Andrew Dasselaar en Jerry Vermanen antwoord in de zesde, van de grond af opnieuw opgebouwde editie van het Handboek Internetresearch en Datajournalistiek.
In 18 praktische hoofdstukken leren journalisten, studenten, wetenschappers en andere nieuwsgierige mensen hoe ze onderzoeksvragen beter kunnen formuleren en sneller kunnen beantwoorden. Met een voorwoord van de gerenommeerde onderzoeksjournalist Christiaan Triebert van het internationale onderzoekscollectief Bellingcat.
Tot de behandelde onderwerpen behoren:
- Een goede zoekvraag formuleren
- Je zoektocht documenteren
- Werken met Google en andere zoekmachines
- Anoniem zoeken en communiceren
- Verificatie van bronnen
- Zoeken naar bedrijven, producten, diensten, personen, nieuwsberichten, beeldmateriaal en video's
- Geografisch zoeken
- Wetenschappelijk zoeken
- Datajournalistiek in de praktijk
- Zoeken in het diepe web en in het dark web
- Online samenwerken en resultaten presenteren
Waarschuwing: dit boek kan je kennis van de wereld op ernstige wijze vergroten.
1. Een onderzoek structureren
Wat is je hoofdvraag?
Je hebt een hoofdvraag… en nu?
Je researchdocument
Hoe vind je jouw onderzoek weer terug?
Help, je bent toch iets kwijtgeraakt. Wat nu?
2. De basis van een zoekstrategie
Het belang van een goede browser
Sneller je computer en browser bedienen met sneltoetsen
Wat zoek je eigenlijk: van je hoofdvraag naar goede zoekvragen
Doorgrond de werking van zoekmachines voor een goede zoekvraag
Waar ga je zoeken? Internet is meer dan het world wide web
3. Zoeken via Google en andere zoekmachines
Universele zoekmachinecommando’s: booleaanse operatoren
Slim gebruik van Google
Andere Google-diensten
Welke andere zoekmachines zijn er en waarom zou je die gebruiken?
4. Anoniem zoeken en communiceren
Waarom wil ik mijn identiteit verborgen houden tijdens online research?
Wat weten ‘ze’ al?
Waarom een incognitobrowser niet voldoende is
Binnen tien minuten veiliger
5. Verificatie van bronnen
Vertrouw niemand
De Paaseierenregel™
Fake news en andere hoaxes
6. Personen zoeken en sociale media
Naar personen zoeken
Desinformatie op sociale media
Nieuws en andere kennis verzamelen via sociale media
7. Zoeken naar beeld
Foto’s zoeken
Video’s zoeken
Klopt die foto of video?
8. Geautomatiseerd zoeken en experts inschakelen
Automatisch bijblijven
Experts (en klungels) die gratis voor je werken
Wijzigingen in websites automatisch detecteren
9. Geografisch zoeken
Wat is geolocating?
Waar is een foto gemaakt?
Exotische tools
Hoe word ik een geografische Sherlock?
Verificatie met meerdere foto’s
10. Het diepe web en open data
Het diepe web
Open data: wat is het en wat kan ik ermee?
Zoeken naar archieven
11. Zoeken naar bedrijven, economie en financiën
Case: het doopceel van een bedrijf lichten
Economische gegevens en statistieken
Zakelijk nieuws
Handelen op de beurs
12. Wetenschappelijk zoeken
Vijf vuistregels voor wetenschapsjournalistiek
Wetenschappelijke zoekmachines
Onmisbare sites voor wetenschapsjournalisten
Gratis onderwijs
Wetenschappers en deskundigen vinden
13. Producten en diensten zoeken
Tips voor webwinkelen
Op reis
14. Scrapen
Wat is scrapen en wanneer kun je het gebruiken?
Wanneer mag/moet je scrapen?
PDF-bestanden omzetten
Web scraping
15. Gegevens verwerken
Wat is een spreadsheet?
Wat kun je met spreadsheets?
Het verschil tussen .xls en .csv
Welke gegevens heb je eigenlijk?
Je gegevens importeren
De basisfuncties
Draaitabellen
Hoe structureer je je eigen gegevens?
16. Online samenwerken in een team
Waarom zou je überhaupt met iemand samenwerken?
Hoe vind je leden voor een samenwerkingsproject?
Wat heb je nodig bij samenwerking?
Tools voor samenwerking
17. Je onderzoeksresultaten presenteren
Een eenvoudige website bouwen
Visuele info presenteren
Welke tools kun je gebruiken?
Promoten van je onderzoek
18. Zoekexpert blijven
Cursusmateriaal om verder te leren
Conferenties, workshops en cursussen volgen
Volg andere experts
Presenteer jezelf als expert
Index
