Verschenen: Drang naar samenhang
Een kloppend verhaal
We zijn, bewust of onbewust, altijd op zoek naar een samenhangend verhaal. Meestal lukt dat ook, maar er zijn uitzonderingen. Een duidelijk voorbeeld van zo’n uitzondering was de wereldwijde uitbraak van het coronavirus, waar zelfs de deskundigen met moeite grip op kregen. In zo’n klimaat, waarin niemand echt weet wat te doen, is het niet verwonderlijk dat mensen zelf op zoek gaan naar een kloppend verhaal, aldus Zwaan. De drang naar samenhang, het willen begrijpen van complexe gebeurtenissen zoals een pandemie, blijkt een vruchtbare voedingsbodem voor complottheorieën.
De psychologie van het begrijpen
In de kern gaat Drang naar samenhang dan ook over de psychologie van het begrijpen. Het gaat zowel over het begrijpen van ingrijpende kwesties, zoals natuurrampen en terroristische aanslagen, als over het begrijpen van alledaagse zaken. Het laat de mentale mechanismen zien waarmee we vat proberen te krijgen op de wereld. Hoe we in ons hoofd proberen een samenhangend model (een situatiemodel) te creëren van de stand van zaken in de wereld. Complottheorieën bieden ons houvast. We bouwen ‘mentale vlotten’ waarop we proberen te navigeren door de stroom aan informatie waar we dagelijks mee worden geconfronteerd.
Hét boek voor wie zich wil wapenen tegen complottheorieën
Aan de hand van talrijke voorbeelden uit cultuur, politiek, sport en wetenschap doet Zwaan uit de doeken hoe we de wereld om ons heen begrijpen. Hij beschrijft niet alleen de voordelen van dat proces, maar juist ook de valkuilen én hoe we die het best kunnen omzeilen. Gewapend met de adviezen uit dit boek is de lezer in staat nieuwsberichten en wetenschappelijke resultaten beter te begrijpen, informatie van desinformatie te onderscheiden en bullshit sneller te herkennen.
