Problematisch middelengebruik, gokken en gamen

CGT en motiverende gespreksvoering bij verslaving

Dwangmatig middelengebruik, gok- of gamegedrag kan de ontwikkeling van adolescenten op verschillende domeinen ernstig doen stagneren en heeft op termijn allerlei schadelijke gevolgen, zoals een slechte fysieke gezondheid, toename van psychische klachten, belasting van het gezin, verlies van sociale relaties, schooluitval, werkloosheid en schulden. Niet alle adolescenten zijn in staat om het verslavingsgedrag te stoppen; voor hen is professionele hulp nodig.

Adolescenten met verslavingsproblematiek worden tijdens deze behandeling geholpen door middel van cognitieve gedragstherapie (CGT). De behandeling heeft twee doelen: het vergroten van de motivatie voor verandering, en het doorbreken van problematisch middelengebruik, gokken of gamen. Motiverende gespreksvoering is in dit protocol geïntegreerd met CGT. In de sessies worden motiverende technieken verwerkt en de volgorde van de sessies sluit aan bij de processen van verandering (engageren, focussen, ontlokken en plannen). 

Doelgroep

De behandeling is voor adolescenten van 12 tot 23 jaar.

Sessies

De behandeling bestaat uit twaalf sessies met de therapeut. Voor twee sessies wordt naast de adolescent nadrukkelijk ook het ondersteunend systeem uitgenodigd. De thema’s in de behandeling komen overeen met die van het basisprotocol voor volwassenen met problematisch middelengebruik of gokproblemen. Wel zijn deze aangevuld met specifieke thema’s voor adolescenten en voor toepassing bij de behandeling van problematisch gamen.

Verslaving

De adolescentiefase is de periode bij uitstek waarin opgroeiende kinderen ervaringen opdoen met middelengebruik en ander risicogedrag. Voor veel adolescenten gaat dit experimenteergedrag gepaard met positieve ervaringen en is het een manier om de eigen grenzen te bepalen. Bij sommige adolescenten echter, kan het experimentele gebruik van alcohol of drugs al vroeg overgaan in een steeds dwangmatiger gebruikspatroon en uiteindelijk uitmonden in een middelgerelateerde stoornis. 

De kenmerken hiervan zijn onder andere: controleverlies, doorgaan met gebruik ondanks ernstige negatieve gevolgen, tolerantie en/of onthouding, en een sterk verlangen naar het middel, ook wel ‘craving’ genoemd. Bij gokken en gamen kan een soortgelijk dwangmatig patroon ontstaan. Er wordt inmiddels, op basis van criteria die grotendeels te vergelijken zijn met die van de middelgerelateerde stoornissen, ook een gok- of gamestoornis onderscheiden – al is een gamestoornis (in tegenstelling tot een gokstoornis) nog niet in de recentste versie van de DSM opgenomen en is er nog veel discussie over de definitie en classificatie van gamestoornissen. 

Online behandelprotocollen voor kinderen en adolescenten

Deze behandeling is onderdeel van Protocollaire behandelingen voor kinderen en adolescenten met psychische klachten, onder redactie van Caroline Braet en Susan Bögels. De standaard psychologische behandelingen uit deze boeken zijn nu afzonderlijk beschikbaar gemaakt voor online gebruik. Zo heb jij de best onderzochte behandelingen voor kinderen en adolescenten altijd bij de hand!

Na aanschaf van deze behandeling ontvang je een activatiecode via de mail. Op Boom Gezondheidszorg Collectie kun je jouw protocol activeren en online raadplegen.

Auteurs van dit protocol: Jannet de Jonge, Renske Spijkerman, Mariken Müller, Elske Salemink, Maarten Merkx en Reinout Wiers