Cognitieve gedragstherapie: de basisvaardigheden is een waardevolle leidraad voor de (psycho)therapeut. Het boek geeft een overzicht van de basisinterventies van cognitieve gedragstherapie en laat op gedetailleerde wijze zien hoe ze kunnen worden toegepast.

Een boek voor de praktijk

Cognitieve gedragstherapie: de basisvaardigheden begon als een herziening van de klassieker Cognitieve therapie: de basisvaardigheden, maar is uiteindelijk een vrijwel geheel nieuw boek geworden. Gebleven is dat het een houvast wil zijn voor zowel praktiserende (gedrags)therapeuten als studenten die cognitieve gedragstherapie (CGT) willen integreren in hun (toekomstige) praktijk. Meer nog dan de oorspronkelijke uitgave en andere boeken over het onderwerp, focust deze herziening op de basisinterventies die je als therapeut kunt gebruiken. Deze interventies worden uitgebreid en stap voor stap uitgewerkt en geïllustreerd met fragmenten uit gesprekken tussen therapeut en patiënt. Cognitieve gedragstherapie: de basisvaardigheden legt daarmee sterk de nadruk op de toepasbaarheid in de klinische praktijk. Nieuw in deze editie is dat het accent is verbreed van Becks cognitieve therapie naar (geïntegreerde) cognitieve gedragstherapie.

De basisvaardigheden

Na een beknopte samenvatting van het conceptuele model van CGT besteden de auteurs allereerst een hoofdstuk aan de socratische methode. Vervolgens wordt stilgestaan bij het gebruik van het gedachteschema en het werken met therapeutische experimenten, zoals exposure in vivo. Nieuw in deze editie zijn de toepassing van Competitive Memory Training (COMET), flashforward-verzwakking en zelfcontroleprocedures. Imaginaire rescripting en historisch rollenspel zijn nu in veel meer detail beschreven. De interventies uit dit boek zijn dé basisvaardigheden die de moderne cognitief gedragstherapeut in zijn arsenaal zou moeten hebben, aldus de auteurs.

Over de auteurs

De auteurs zijn allen cognitief gedragstherapeuten en zijn – naast hun klinische werk – betrokken bij CGT-onderwijs.

Inhoud

Woord vooraf

1 Cognitieve gedragstherapie: achtergrond, uitgangspunten en

therapeutisch proces

1.1 Algemene uitgangspunten en kenmerken van cognitieve

gedragstherapie

1.2 Het CGT- proces

2 De socratische methode in cognitieve gedragstherapie

2.1 Een korte geschiedenis van de socratische methode: ‘Ken uzelf’

2.2 Algemene kenmerken van de socratische methode

2.3 Kenmerken van de socratische methode in CGT

2.4 De socratische methode: differentiaties

2.5 Tot besluit

3 Het gedachteschema in cognitieve gedragstherapie

3.1 Introductie van het gedachteschema in de behandeling

3.2 De rubrieken van het gedachteschema

3.3 Tot besluit

4 Therapeutische experimenten

4.1 Exposure- taken en responspreventie

4.2 Falsificeren van verwachtingen

4.3 Veiligheidsgedrag en veiligheidssignalen

4.4 De stapsgewijze opzet van een exposure- taak

4.5 Enkele procedurele kwesties bij exposure

4.6 Verrassings- exposure

4.7 Aandachtspunten bij het opzetten van therapeutische

experimenten

4.8 Tot besluit

5 Competitive Memory Training (COMET) voor lage zelfwaardering

(negatief zelfbeeld)

5.1 Wat is COMET?

5.2 Indicatiestelling

5.3 Rationale

5.4 (Bevestiging van de) vaststelling van het negatieve zelfbeeld

5.5 Vaststelling incompatibele positieve eigenschappen en

kenmerken

5.6 Competitiever maken van positieve eigenschappen

5.7 Contraconditioneren onderdeel 1: immuniseren

5.8 Contraconditioneren onderdeel 2: coping

5.9 Afronding

6 Het beïnvloeden van mentale representaties: imaginaire

rescripting, historisch rollenspel en flashforward- verzwakking

6.1 Imaginaire rescripting

6.2 Historisch rollenspel

6.3 Het verzwakken van flashforwards

6.4 Tot besluit

7 Zelfcontroleprocedures

7.1 Het opzetten van een zelfcontroleprogramma

7.2 Ondersteunende imaginatie

7.3 Aandachtspunt: disfunctionele opvattingen over het

ongewenste gedrag

7.4 Tot besluit

8 Specifieke cognitieve technieken

8.1 Meerdimensionaal evalueren

8.2 Taartpunttechniek

8.3 Hulpkaarten

8.4 Dagboeken: het (positief) dagboek of het ‘witboek’

8.5 Therapeutische brieven

8.6 De historische toets

8.7 Tot besluit

Bijlage 1 Becks cognitieve (gedrags)therapie in vogelvlucht in relatie

met het model van (g)CGT

Bijlage 2 Cognitieve gedragstherapie: algemene informatie

Bijlage 3 Opsporen van gedachten en/of opvattingen met het

gedachteschema

Bijlage 4 Het gedachteschema

Bijlage 5 Disfunctionele denkgewoonten

Bijlage 6 Onderzoeken van gedachten met het gedachteschema

Bijlage 7 Therapeutische experimenten: exposure- taken

Bijlage 8 Formulier therapeutische experimenten: exposure- taak

Bijlage 9 Therapeutische experimenten : gedragsexperimenten

Bijlage 10 Formulier therapeutische experimenten:

gedragsexperimenten

Bijlage 11 Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES)

Bijlage 12 Overzicht Positieve Eigenschappen (OPE)

Bijlage 13 Sjabloon positieve verhaaltjes

Bijlage 14 Monitoring uitvoering therapeutische oefeningen

Bijlage 15 Affectbrug vanuit de CR

Bijlage 16 Affectbrug vanuit het us/ur- kernthema of een andere

evaluatieve opvatting

Literatuur

Register

Auteurs

Bijlagen

Bijlagen bij Cognitieve gedragstherapie: de basisvaardigheden

Download alle bijlagen uit het boek als pdf door in te loggen en hieronder op de link te klikken:

Alle bijlagen - Cognitieve gedragstherapie: de basisvaardigheden (zip)

Auteurs

Erik ten Broeke

Erik ten Broeke, klinisch psycholoog, maakt als cognitief-gedragstherapeut deel uit van VISIE, praktijk voor cognitieve gedragstherapie te Deventer. De afgelopen 20 jaar is hij als opleider/supervi... Meer

Lees meer

Colin van der Heiden

Colin van der Heiden, gz-psycholoog, psychotherapeut, is als Hoofd Wetenschappelijk Onderzoek werkzaam bij PsyQ Rijnmond en als universitair docent bij het Instituut voor Psychologie van de Erasmus... Meer

Lees meer

Steven Meijer

Steven Meijer, klinisch psycholoog (NIP), psychotherapeut (BIG) en gedragstherapeut (VGCt) maakt deel uit van VISIE, praktijk voor cognitieve gedragstherapie te Deventer. Hij is supervisor/opleider... Meer

Lees meer

Annemieke Driessen

Lees meer

Kees Korrelboom

Kees Korrelboom is klinisch psycholoog en psychotherapeut. Hij werkt als senior onderzoeker, klinisch psycholoog en ‘boegbeeld’ voor de TOPGGz afdeling Angststoornissen van PsyQ Haaglanden, onderde... Meer

Lees meer