Algemene economie voor het bedrijf

Inhoud

Inleiding 9

Leeswijzer 10

Wegwijzer voor de website 12

Thema 1 De functie van algemene economie voor het bedrijf 15

1.1 Definitie van de entiteiten bedrijf en onderneming 15

1.2 Economie als wetenschap 15

1.3 Definitie van economie 17

1.4 Algemene economie: een integrale benadering van macro-, meso- en micro-economie 19

1.5 Economische domeinen 19

1.6 Algemene economie als bedrijfskundig en financieel stuurinstrument 22

1.7 Macro-economie als stuurinstrument voor de onderneming 25

1.8 Meso-economie als stuurinstrument voor de onderneming 25

1.9 Micro-economie als stuurinstrument voor de onderneming 28

1.10 De financiële overzichten in de boekingsperiode 28

1.11 De balans 31 1.12 De winst-en-verliesrekening 35

1.13 Het liquiditeitsoverzicht 37

1.14 De bedrijfsadministratie 39

1.15 Uitgewerkt voorbeeld van algemene economie als stuurinstrument voor het bedrijf 43

1.16 Bedrijfseconomische onderdelen en belasting toegevoegde waarde (btw) 45

Thema 2 Bedrijfskenmerken en -omgeving 47

2.1 Het ondernemingsidee 47

2.2 Economische, fiscale en juridische kenmerken van het bedrijf 48

2.3 Ondernemingsvormen 54

2.4 Bedrijfsomgeving 58

2.5 De basisorganisatie van een bedrijf 68

2.6 Economische actualiteiten als stuurinstrument voor het bedrijf 74

Bijlage 1 Overheidsniveaus in Nederland 77

Bijlage 2 Soorten rechtspraak in Nederland 81

Bijlage 3 Rechterlijke organisatie in Nederland 84

Thema 3 Consumptie 87

3.1 Kringloopagenten en geldomvang in een economie 87

3.2 Meting van de economische omvang 91

3.3 Comparatieve voordelen 94

3.4 Comparatieve voordelen op microniveau 95

3.5 Comparatieve voordelen op macroniveau 97

3.6 Internationale handel en de betalingsbalans 100

3.7 Voorspellingen van consumptie door overheden 105

3.8 Voorspelling van consumptie door bedrijven 108

3.9 Ontwikkelingen en inzichten rondom consumptie 112

Thema 4 Conjunctuur 121

4.1 Conjunctuur 121

4.2 Soorten conjunctuurcycli 122

4.3 Indeling van de conjunctuurcyclus 125

4.4 Conjunctuurfase expansie 126

4.5 Conjunctuurfase piek 131

4.6 Conjunctuurfase krimp 135

4.7 Conjunctuurfase dal 140

4.8 Zichtbaarheid, gevoeligheid en reactietijd van specifieke meso-omgevingen 142 4.9 Macro-economische actualiteiten als stuurinstrument voor de onderneming 148 4.10 De onderneming wapenen tegen laagconjunctuur 153

Thema 5 Productie, voorraad en kosten 163

5.1 Kosten en uitbesteding van productie 163

5.2 Productie in Nederland 166

5.3 Productie in ondernemingen 174

5.4 Kosten, kostentypen en kostensoorten 176

5.5 Kostprijsberekeningen 186

5.6 Kostenverbijzondering 190

5.7 Productiebudgettering 191

5.8 Ontwikkelingen en inzichten rondom productie 193

5.9 Voorraad 196

Thema 6 Internationale handel 205

6.1 Aanleidingen en motieven voor internationale handel 205

6.2 Comparatieve voordelen 211

6.3 Comparatieve voordelen op microniveau 212

6.4 Comparatieve voordelen op macroniveau 213

6.5 De internationale meso-omgeving van ondernemingen 215

6.6 Fiscale definities van internationale handelsgoederen 216

6.7 Politieke en economische samenwerking tussen landen 216

6.8 Protectionisme 219

6.9 Tarifaire belemmeringen en stimulans vanuit de Europese Unie (EU) 220

6.10 Non-tarifaire belemmeringen en stimulering vanuit de Europese Unie (EU) 224 6.11 Douane 225

6.12 Douanedocumenten en douanehandelingen 226

6.13 Waardebepaling van goederen 228

6.14 Incoterms 229

6.15 Transportvormen, logistieke partijen en transportdocumenten 230

6.16 Internationaal betalingsverkeer 231

6.17 Recht in de internationale handelsovereenkomst 233

6.18 Interne exportondersteuning 233

6.19 Externe exportondersteuning 234

6.20 Internationale belasting toegevoegde waarde (btw) 236

6.21 Internationale handelsproducten 240

6.22 Ontwikkelingen en inzichten rondom internationale handel 241

Thema 7 Ondernemingsfinanciering en -vermogen 251

7.1 Het vermogen in een onderneming 251

7.2 De financiële werkgebieden in een onderneming 253

7.3 Micro-economie als stuurinstrument voor de onderneming 254

7.4 De drie financiële overzichten in een onderneming 256

7.5 De financiële overzichten in de boekingsperiode 257

7.6 De balans 258

7.7 De winst-en-verliesrekening 262

7.8 Het liquiditeitsoverzicht 265

7.9 Wettelijke plichten rondom de financiële overzichten 267

7.10 De financiering en openingsbalans van een startende onderneming 268

7.11 Financiering met eigen vermogen 269

7.12 Financiering met vreemd vermogen lang 274

7.13 Financiering met vreemd vermogen kort 275

7.14 Afschrijving op duurzame productiemiddelen 276

7.15 Balansanalyse: solvabiliteits-, liquiditeitsen rentabiliteitskengetallen 278

7.16 Vermindering van de vermogensbehoefte 285

7.17 Rente en interest 287

7.18 Vermogenskosten 293

7.19 Interestberekeningen 295

7.20 Bedrijfseconomische onderdelen en belasting toegevoegde waarde (btw) 296

Thema 8 Monetair beleid, inkomen en geld 299

8.1 De Europese Unie (EU) en monetair beleid 300

8.2 Inflatie en deflatie 303

8.3 De Nederlandse overheidsbegroting 307

8.4 Monetair beleid in de 19e en 20e eeuw 309 8.5 De financiële crisis tussen 2008 en 2011 313

8.6 Economische actualiteiten als stuurinstrument voor de onderneming 315

8.7 Bronnen van conjunctuurnieuws 318

8.8 Vraagstukken rondom monetair beleid 320

8.9 Inkomen en loon 321

8.10 Belastingen in Nederland 324

8.11 Geld 326

Bijlage 1 Organisaties en instellingen van de Europese Unie (EU) 331

Thema 9 Algemene economie voor het ondernemingsplan 335

9.1 Inleiding in het ondernemingsplan 336
9.2 Algemene beschrijving van het bedrijf 337

9.3 Macro-economische analyse 344
9.4 Meso-economische analyse 351

9.5 Beschrijving van het handelsbedrijf of productiebedrijf 353

9.6 Beschrijving van operationele bedrijfsprocessen 355

9.7 Internationale handel 356

9.8 Inrichting van de bedrijfsadministratie 356

9.9 Kosten 357

9.10 Kostprijsberekeningen 360

9.11 Overige bedrijfseconomische calculaties 362

9.12 Ondernemingsfinanciering 365

9.13 Het tweedimensionale karakter van financiële gegevens als stuurinstrument 367

9.14 De drie financiële overzichten als prognose 368

9.15 Budgettering 369

9.16 Balansanalyse 370

9.17 Bedrijfskundige dashboards 374

9.18 Belasting toegevoegde waarde (btw) 374

9.19 Algemene leverings- en betalingsvoorwaarden 376

9.20 Personeel 377

9.21 Overwegingen bij ondernemerschap 377

Begrippenlijst 378

Register 39