Niet alles blijft geheim
Memoires van een spion
Een fascinerende blik achter de schermen van het Nederlandse inlichtingenwerk
Wat is de impact van het werken bij een geheime dienst op je privéleven? Hou je ook voor vrienden geheim waar je werkt? En wat mag je aan gezinsleden vertellen?
Kees Jan Dellebeke werkte veertig jaar als inlichtingenman bij de AIVD, voorheen de BVD. Tijdens de treinkapingen in de jaren 1970 was hij verantwoordelijk voor de selectie van agenten en informanten uit de Molukse gemeenschap. Tot aan de val van de Berlijnse Muur analyseerde hij de spionagepraktijken van geheime diensten van de Oostbloklanden.
In Niet alles blijft geheim haalt Dellebeke uitvoerig herinneringen op aan zijn undercoveractiviteiten. Zo begeleidde hij agenten en bouwde hij informatienetwerken op. Uit zijn ontboezemingen blijkt dat het geheime werk soms gevaarlijker en soms saaier is dan menigeen denkt.
De mens achter de spion
Wat is de impact van het werken bij een geheime dienst op je privéleven? Hoe open kan en mag je zijn over de werkzaamheden van de BVD/AIVD? Hou je ook voor vrienden geheim waar je werkt? Wat mag je aan je gezinsleden vertellen? Hoe reis je incognito de wereld over? In zijn meeslepende memoires geeft Kees Jan Dellebeke een onthullend inkijkje in de mens achter de spion.
Over de auteur
Kees Jan Dellebeke (1951) werkte van 1973 tot 2012 voor de AIVD in verschillende binnen- en buitenfuncties. Na zijn pensioen gaf hij in diverse media zijn opinie over de veiligheidsproblematiek. Zo was hij te horen in de podcastserie Dossier AIVD.
Kees Jan Dellebeke bij podcast Delta Tango
Inhoudsopgave Niet alles blijft geheim
Voorwoord – Beatrice de Graaf 9
Inleiding 13
1 Jeugdland 17
Laat rijp, laat rot 17 – Zomers in Zeeland 21 – Militaire dienstplicht 24
2 Flarden van geheimen 27
Mijn beginjaren 27 – P 609 29 – De archieven 32 – Niets is vanzelfsprekend 38 – Een collega als echtgenote 41 MLPN 44 – BVD-basiscursus 46
3 Afdeling Molukkers 1976-1981 49
Een bewerker bij de BVD 49 – Contacten met Molukse en andere bronnen 56 – De Indonesische Bakin 59 – Bronnen, berichten, geruchten en hogerhand 65 – Vier ministers 68
4 Treinkaping De Punt en gijzelingsacties Bovensmilde 71
Twee zwendelaars 71 – Wel of toch geen Vietnam? 74 Analyse 76 – Cursus voor onderhandelaars bij gijzelingen 81 – Treinkaping door Al Saiqa voorkomen 83
5 Achter het IJzeren Gordijn 89
Polen en Cuba, een nieuwe uitdaging 89 – Cuba 90 Polen december 1981 93 – Poolse ambassade, consulaat en handelsmissie 95 – Badmuts 100 – Amerikanen vallen door de mand 103
6 Operationele zaken 109
Oefening: terreuraanslag bij Shell Pernis 109 – Herinneringen van Max 112 – Het BVD -pand geobserveerd 117 Spionage en Nederlanders in het buitenland 119 – Handboek Defector 122
7 Bijzondere inlichtingenmiddelen 125
Microfoons 125 – Operatie Kaketoe 127 – Vakantiehuisjes 129 – Chinezen 131 – Codeklerken op zolder 132 – De Koude Oorlog begint op te warmen 134 – Soep voor
Solidarność 136 – Tsjechoslowaakse inlichtingendienst en de zaak-Van Haarlem 138
8 De revoluties van 1988 141
Een wankele wereld en een dobberende BVD 141 – Zonde van het werk 143 – Team Adriaan 147 – De blauwe brief van A. 150
9 Project Hermandad 153
Politie en BVD trekken samen op 153 – Frans is dood 154 – Hoofd BVD Nico Buis 156 – Communicatie over veilige systemen 160 – Erik Akerboom projectmanager Hermandad 168
10 Nieuwe directie Inlichtingen Buitenland 171
Het einde van de IDB 171 – MI6 rekruteert ‘spionnen’ in Nederland 174 – Wet open overheid 178 – Nederland is geen land van spionnen 182
11 Naar het buitenland 185
Fantasië 185 – De opbouw van een legende 191 – Reisvoorbereiding 195 – Operatienamen 197
12 Bronnen in Fantasië 199
Reisbureaumedewerkers 199 – Rens, Debby, Anton en Poetin 202 – Nou, als dit de AIVD in het buitenland is? 207 – Operatie Climax 211
13 Education permanente 215
Spoedcursussen coverbouw 215 – Korpschef Gerard Bouman wordt H.BVD 219 – Quodlibet 221
14 Op naar Amfrezië 229
Ander team, andere wereld 229 – Een dubbelleven is een druk leven 232 – Overstap naar OIM 238 – ‘Geheime’ reizen onder eigen naam? 239 – Een Arabische heer met
een glas rode wijn en een knipoog 242 – Dank voor alles 243
15 Naspel 247
Alice in Wonderland 247 – In de publiciteit 249 – De Tweede Kamer bemoeit zich ermee 256
Nawoord 261
Dagdromen 266
Dankwoord 269
Noten 271
Afkortingen 281
Diensthoofden bij de BVD en AIVD (1973-2012) 287
Reviews 'Niet alles blijft geheim'
Kees Jan Dellebeke bij de podcast Scherpschutters
In de media
‘Als aangenaam verteller heeft Kees Jan Dellebeke zijn herinneringen over het leven bij inlichtingendiensten aan de eeuwigheid prijsgegeven met ‘Niet alles blijft geheim – Memoires van een spion’. Prijzenswaardig, maar er resteren de nodige vraagtekens.’ – Netkwesties
‘Kees Jan Dellebeke schetst een intrigerend beeld van hoe het er in Nederland aan toe gaat, van undercoveracties met ‘‘schampcontacten’’ waarbij briefjes bij voorbijgangers in handen worden gedrukt, of door een open autoraampje naar binnen worden gegooid.’ – EW Magazine
