Omgaan met dilemma`s

Het boek biedt een begrippenkader voor professionals die mensen begeleiden/coachen. Essentiele begrippen zijn: het fundamenteel dilemma en de kernpolariteit. Een dient heeft een fundamenteel dilemma als hij over een langere periode in uiteenlopende situaties die hij omschrijft een (in verschillende gedaanten) terugkerend vraagstuk heeft, waarbij zich voor hem twee fundamentele benaderingswijzen aandienen die voor hem beide van groot belang zijn of waar zijn, maar die elkaar tegelijkertijd lijken uit te sluiten en daardoor negatieve spanningen veroorzaken. Een kernpolariteit is een innerlijke tegenstelling op identiteitsniveau die iemand tot de unieke persoon maakt die hij is. Met beide begrippen wordt een methode beschreven die de dient helpt een balans te bewerkstelligen in zijn streven verlangens/ambities te realiseren die tegenstrijdig (lijken te) zijn. Het boek is goed geschreven door praktiserende coaches; het legt heldere verbanden met andere methoden van probleemverkenning (onder meer het kwadrant van Ofman) en begeleiding (NLP, REf). Leerzaam voor vakmensen en geinteresseerden. G. Kruis

Dit boek biedt een heldere en overzichtelijke methode voor coaches en loopbaanbegeleiders om (hardnekkige) dilemma's bij hun cliënten te kunnen diagnosticeren en te kunnen aanpakken. Door een goede diagnostiek krijgen cliënten zicht op de tegengestelde waarde en belangen die eronder liggen en kunnen ze tot een nieuwe synthese komen. Pas als ze beide polen in zichzelf herkennen, leren hanteren en tegelijk kunnen laten bestaan, komt er weer beweging in de situatie. Het boek is bedoeld voor coaches, loopbaanadviseurs, reintegratieconsulenten en managers die coachen. Het is ook interessant voor iedereen die met mensen werkt en voor iedereen die een dilemma in zijn leven bespeurt.

De titel van dit vakkundig geschreven boek zegt eigenlijk al genoeg: Omgaan met dilemma's. Het voelt als een uitnodiging. ""Ja, ik wil!"" weerklinkt onmiddellijk het antwoord verlangend in mij. Bij het aanschouwen van de omslag begin ik spontaan te knarsetanden. De ondertitel verduidelijkt: Werken met polariteiten in begeleidingstrajecten. Mijn belangstelling is volledig; dit zou het hele boek door zo blijven. Nadat begrippen en achtergrond helder zijn, worden twee typen dilemma's aangekaart: een specifiek dilemma (de polariteit) en het fundamentele dilemma (de kernpolariteit). Het specifieke dilemma is situatie afhankelijk, terwijl het fundamentele dilemma ten grondslag ligt aan terugkerende thema's bij de cliënt. De daarbij behorende casussen zijn even aansprekend als bondig. Nauwkeurig wordt de weg geplaveid naar een mogelijke synthese tussen de tegenstellingen, door middel van een uitvoerig beschreven, doch eenvoudig te volgen stappenplan. Ik merk tevens op hoe ik ongemerkt verleid word om, in tegenstelling tot sommige andere boeken, zelf de oefeningen daadwerkelijk mee te doen wanneer daartoe uitgenodigd. Valkuilen veranderen op natuurlijke wijze in hulpbronnen dankzij de kus des inzichts: de groenrode polariteiten kikker herinnert zich het leven als onbevangen kikkervisje, herkadert gezwind, en kan nu met een gerust hart verder door het leven als evenwichtige prinses. De centrale vraag is: hoe benut ik de kikker nu, wat levert dat me op, en hoe kan ik haar nog effectiever inzetten. De kwadranten waar gebruik van wordt gemaakt, helpen bij het inzichtelijk maken en verwoorden van de eigen gedragingen en overtuigingen die voortvloeien uit de polariteiten. Hoe de kikker ooit in het hoofd terecht is gekomen, is nauwelijks interessant, haar functionaliteit des te meer. De polariteitskwadrantenmethode doet me denken aan de Visual Squash-techniek, maar dan vanuit een cognitievere invalshoek. Het boek wordt gekenmerkt door zorgvuldigheid in zowel onderbouwing als uitwerking. Van meet af aan wordt het belang benadrukt, hoe deze methode te integreren is binnen het eigen vakgebied. Later wordt hier invulling aan geven door in te gaan op mogelijkheden binnen de NLP, Diagnostiek, Veranderingswerk, Voice Dialogue, RET en loopbaanonderzoek. Als toetje beschrijft de bijlage een werkblad voor beide bovengenoemde dilemma's. Zou er een coach zijn die daar geen gebruik van gaat maken na het lezen van dit boek? In mijn NLP-praktijk wordt het zeker aan het basis arsenaal toegevoegd, Het hele boek ademt passie, kennis en bezieling. Daar kan ik me wel in vinden. (Sabine Meulenbeld- certified NLP practitioner, psychotherapeut i.o.)

Dit boek biedt een heldere en overzichtelijke methode voor coaches en loopbaanbegeleiders om (hardnekkige) dilemma's bij hun cliënten te kunnen diagnosticeren en te kunnen aanpakken. Door een goede diagnostiek krijgen cliënten zicht op de tegengestelde waarde en belangen die eronder liggen en kunnen ze tot een nieuwe synthese komen. Pas als ze beide polen in zichzelf herkennen, leren hanteren en tegelijk kunnen laten bestaan, komt er weer beweging in de situatie. Het boek is bedoeld voor coaches, loopbaanadviseurs, reïntegratieconsulenten en managers die coachen. Het is ook interessant voor iedereen die met mensen werkt en voor iedereen die een dilemma in zijn leven bespeurt.

Dit boek biedt een heldere en overzichtelijke methode voor coaches en loopbaanbegeleiders om (hardnekkige) dilemma`s bij hun cliënten te kunnen diagnosticeren en te kunnen aanpakken.
`Kies ik voor mijn carrière of voor mijn gezin?`
`Durf ik de confrontatie aan met de ander of hanteer ik liever het harmoniemodel?`
`Ga ik voor de zekerheid van mijn huidige baan of neem ik het risico om een eigen zaak op te zetten?`
Dergelijke vraagstukken hebben cliënten jou als begeleider waarschijnlijk al vaker voorgelegd. Vraagstukken die voor hen niet zo eenvoudig te beantwoorden zijn.
In onze eigen coachingspraktijk begeleiden we cliënten bij het vinden van antwoorden op allerlei persoonlijke vragen die spelen in hun privéleven en in hun werk. Geregeld zijn dit vragen die onze cliënten als `een worsteling` betitelen en waarbij ze sterke gevoelens van onvermogen ervaren. Vaak hebben ze voordien eerst - soms zelfs langdurig - naar een afdoend antwoord gezocht, maar het helaas niet op eigen kracht gevonden, waardoor hun frustratie alleen maar is toegenomen. Het vruchteloos zoeken kan hen zelfs radeloos maken.
`Handhaaf ik mijn streven naar perfectionisme of laat ik de teugels wat vieren om meer van het leven te kunnen genieten?`
`Ga ik door met de steeds minder uitdagende baan bij mijn huidige werkgever of waag ik de sprong naar het eigen ondernemerschap?`
Het zijn herkenbare moeilijke vragen die in het leven van veel mensen opduiken.

Wat ons in dit verband echter fundamenteel bezighield, was de vraag: wat verklaart nu dat dezelfde vraag voor verschillende personen zo uiteenlopend kan uitwerken? Hoe komt het dat een vraag voor de ene persoon een fluitje van een cent kan zijn, terwijl diezelfde vraag een ander volledig klem kan zetten? Een voor de hand liggende reden is uiteraard: mensen verkeren nu eenmaal in verschillende omstandigheden. Neem. de vraag: `Blijf ik bij mijn huidige werkgever of begin ik voor mezelf?` Hierop is doorgaans gemakkelijker een antwoord te vinden als je een financiële buffer en een verdienende partner hebt dan wanneer je flink in de schulden zit en bovendien kostwinner bent. Ook is deze vraag eenvoudiger te beantwoorden wanneer je 30 jaar bent en hoog opgeleid dan wanneer je 55 jaar bent en laaggeschoold.
Toch is dat maar een deel van de verklaring. Wat ons opviel, was dat dezelfde vraag voor de een direct oplosbaar is, terwijl de ander werkelijk niet weet wat hij ermee aan moet, ook als er geen duidelijk aanwijsbare verschillen in omstandigheden zijn. Dit heeft volgens ons te maken met de grote verschillen in de manier waarop mensen een vraagstuk persoonlijk kunnen ervaren.
Lastige vragen zijn doorgaans van het type: `Kies ik A of kies ik B?` We ontdekten dat dit soort vragen op twee manieren kunnen worden ervaren: als een oplosbaar probleem of als een onoplosbaar dilemma. Bij een oplosbaar probleem kiest iemand onmiddellijk en met een goed gevoel voor A of voor B of ziet diegene al snel een mogelijkheid om A en B samen te realiseren.

Bij een onoplosbaar dilemma wil iemand A en B tegelijkertijd realiseren, maar daarbij heeft diegene het gevoel dat beide alternatieven elkaar volledig uitsluiten. In dat geval is sprake van een achterliggende polariteit, een complexe mentale ervaring waarbij verschillende persoonlijke belangen om voorrang strijden. Het werkt dan niet wanneer men probeert een dilemma als een probleem op te lossen door ofwel voor A ofwel voor B te kiezen. Het leidt tot voortdurend gependel tussen deze uitersten en tot toenemende gevoelens van frustratie. Denk bijvoorbeeld aan het dilemma: `Ga ik nu echt afslanken of accepteer ik mijn huidige gewicht?` Door gebruik te maken van wat er op dit gebied is gezegd en geschreven en door onze eigen inzichten en ervaring eraan toe te voegen hebben we uiteindelijk dit boek geschreven over omgaan met lastige dilemma`s en de polariteiten die eronder schuilgaan. Het is bedoeld als praktisch gereedschap voor jou als personal coach, loopbaanbegeleider of reïntegratieconsulent. Daarmee kun je je cliënten ondersteunen om productief en creatief om te gaan met de belangrijkste crises in hun privéleven en werk. Een crisis treedt vaak naar voren als een wezenlijk persoonlijk dilemma dat je cliënt emotioneel sterk kan ontregelen, maar het is tevens het moment waarop de cliënt een fundamentele stap in zijn persoonlijke groei kan zetten. Juist dan kun je als begeleider veel betekenen voor je cliënten. Wat onze aanpak onderscheidt van andere methoden, is het feit dat we ons niet beperken tot een analyse van wat er speelt, maar tevens manieren aanreiken om dilemma`s te verhelpen en deze productief in te zetten. We demonstreren hoe je als begeleider je cliënt kunt helpen een actueel vraagstuk als een specifiek dilemma te identificeren, om hem vervolgens via het in kaart brengen van de achterliggende polariteit een passend antwoord op dat bepaalde dilemma te laten vinden.
Het kan ook zijn dat het dilemma van je cliënt voor hem een kernthema is dat al vele jaren speelt en steeds in een andere gedaante in zijn leven of werk terugkeert. In dat geval kun je je cliënt helpen door hem zijn kernpolariteit te laten ontdekken. Deze kernpolariteit is bovendien een belangrijke persoonlijke karakterisering van je cliënt. Het is de sleutel voor het omgaan met alle persoonlijke crises in zijn leven en vormt tevens de basis voor al zijn topprestaties.
ring van je cliënt. Het is de sleutel voor het omgaan met alle persoonlijke crises in zijn leven en vormt tevens de basis voor al zijn topprestaties.
We vinden het belangrijk dat je als begeleider het coachen met polariteiten op een voorjou prettige manier kunt integreren in je bestaande repertoire. Daarom gaan we nader in op de samenhang tussen onze polaire werkmethoden en enkele andere gangbare instrumenten op het gebied van individuele coaching. Onze eigen ervaring is dat polaire werkmethoden uitstekend kunnen worden gecombineerd met andere begeleidingsvormen.
Dit boek is - hoe kan het ook anders - mede tot stand gekomen via onze eigen coachingspraktijk. Daarin hebben we cliënten begeleid die spontaan bereid waren als `proefkonijn` te fungeren. Ook hebben we onze ideeën stevig kunnen toetsen bij ervaren collega`s uit het vak tijdens intervisiebijeenkomsten en workshops. Door een goede diagnostiek krijgen cliënten zicht op de tegen gestelde waarden en belangen die eronder liggen en kunnen ze tot een nieuwe synthese komen. Pas als ze beide polen in zichzelf herkennen, Ieren hanteren en tegelijk kunnen laten bestaan, komt er weer beweging in de situatie. Het boek is bedoeld voor coaches, loopbaanadviseurs, reïntegratieconsulenten en managers die coachen. Het is ook interessant voor iedereen die met mensen werkt en voor iedereen die een dilemma in zijn leven bespeurt.

Een dilemma dat zich niet laat oplossen kan behoorlijk in de weg zitten. Er is geen sprake van `of-of` in een dilemma. Bij een geforceerde keuze blijft de andere mogelijkheid zich opdringen. Aan weerszijden van een dilemma bevinden zich de uitersten, de polariteiten. Hierbij strijden verschillende (persoonlijke) belangen om voorrang.
Dit is geen nieuw inzicht, de manier waarop Hogewoning en Noordman dit gegeven omzetten in een bruikbare tooI voor opleiden en ontwikkelen van individuen is dat wel: een methode voor specifieke dilemma`s in zes stappen en met een kwadrantenschema waarin de polariteiten worden uitgelicht (niet te verwarren met het kernkwaliteitenkwadrant van Ofman). Hierbij wordt eerst de productieve kant (de goede intentie) van de polariteit beschreven (bovenste helft). Vervolgens worden de extreme gevolgen van de polariteit beschreven als er geen tegenhanger zou zijn (onderste helft).

Vele elementen en de manier van werken die in dit boek wordt gepresenteerd zijn herkenbaar naar NLP. De techniek wordt ons niet alleen uitgelegd, maar de lezer wordt ook keer op keer uitgenodigd voor zichzelf een dilemma in kaart te brengen.