_w35_h45_bg.jpg)
De dappere dokter
Moedig omgaan met morele stress
.jpg)
De dokter staat onder druk
Als dokter wil je er zijn voor je patiënten, met tijd, aandacht en menselijkheid. Maar steeds vaker word je belemmerd door regels, onzinnige eisen en organisatorische beperkingen. Dat wringt. Het maakt je gefrustreerd, machteloos en moedeloos. Deze gevoelens hebben een naam: morele stress.
Wat is morele stress?
De dappere dokter geeft woorden aan het gevoel dat zoveel dokters ervaren. Het laat zien wat morele stress precies is, hoe het verschilt van burn-out en waarom het zoveel artsen treft. Het gaat in op de oorzaken en plaatst deze in de bredere context van de gezondheidszorg. Je ontdekt dat het probleem niet bij jou als persoon ligt, maar bij het systeem waarin je moet werken.
Herkenning en houvast
Dit boek biedt niet alleen herkenning, maar ook houvast en hoop. Persoonlijke verhalen, wetenschappelijke inzichten en praktische oefeningen helpen je trouw te blijven aan je waarden. Je leert de negatieve energie van morele stress om te zetten in krachtige actie. Je hebt de moed om op te komen voor jezelf, voor je patiënten en voor de zorg.
Een oproep tot verandering
De dappere dokter is een steun in de rug voor iedere arts. Ook nodigt het bestuurders, managers en beleidsmakers uit om het gesprek aan te gaan. Om samen te werken aan betere zorg voor patiënt én professional.
Over de auteur
Marga Gooren werkte tien jaar als huisarts. Sinds 2010 coacht en traint ze artsen in zelfzorg, veerkracht en werkplezier.
Inhoud
Inleiding
Hoe is dit boek opgebouwd?
Bijsluiter
Literatuur
1 Je bent niet gek, je hebt morele stress
Wat is morele stress?
Een korte geschiedenis van morele stress
Je bent niet alleen
In het kort
Literatuur
Deel 1 De systeemwereld: botsende logica’s
2 De wereld waarin we leven
Schaarste
De logica van de markt: ‘Alles is een markt’
De logica van het management: ‘Alles is beheersbaar’
Markt en management in de politiek en overheid
Gezondheid en welzijn
De toekomst: schaarste zal toenemen
In het kort
Literatuur
3 De wereld waarin je werkt: de gezondheidszorg
Gezondheidszorg en de verzorgingsstaat
De organisatie van de gezondheidszorg
De rol van economen en managers
De logica van markt en management in de gezondheidszorg
Bijwerkingen
Bureaucratie, geldverspilling en dichte deuren
In het kort
Literatuur
4 De wereld waarin je werkt: de geneeskunde
Van Hippocrates tot nu
De medisch-professionele logica
Verborgen curriculum
Markt en management in de medische professie
Goede zorg
Zorglogica
De realiteit
In het kort
Literatuur
5 Botsende logica’s
Morele stress en botsende logica’s
Niemand heeft de regie
In het kort
Literatuur
Deel 2 De leefwereld: botsende waarden
6 De wereld in ons
Nature
Nurture
Verschillende waarden
Het systeem zit ook in ons!
Ingewikkelde mensen in een ingewikkelde wereld
In het kort
Literatuur
7 De wereld in jou
Je ontwikkeling als dokter
‘Het goede doen’ als dokter
Morele integriteit en botsende waarden
Opstapelende morele stress
Escalatie
In het kort
Literatuur
Deel 3 Eerst naar binnen: acceptatie
8 Kalmeer jezelf: zorg voor je emoties
Emoties en stress horen erbij
We blijven liever weg van lastige emoties
Hoe kunnen we slimmer met onze lastige emoties omgaan?
Wat is zelfcompassie?
Drie strategieën om te zorgen voor lastige emoties
In het kort
Literatuur
9 Accepteer de feiten: weerstand loslaten
Complexiteit is een gegeven
Weerstand
Accepteer wat je niet kunt veranderen
Accepteren is geleidelijk je weerstand loslaten
Loskomen van je gedachten en overtuigingen
In het kort
Literatuur
10 Accepteer de ander: omgaan met boosheid
Boosheid heeft een slecht imago
Boosheid hoort erbij
Zelfcompassie en boosheid
‘Zij zijn stom’
In het kort
Literatuur
11 Accepteer jezelf: zelfkritiek doorzien
Waarom zijn we kritisch op onszelf?
Verborgen schaamte
Zelfcompassie bij zelfkritiek en schaamte
In het kort
Literatuur
Deel 4 Dan naar buiten: actie!
12 Zorg voor jezelf: een gezonde basis
Zelfzorg is lastig
Zachte en krachtige zelfcompassie
Basisbehoeften
Wat geeft je energie en plezier?
Jezelf voeden met positieve emoties
Als het niet goed gaat
In het kort
Literatuur
13 Kom op voor jezelf: liever assertiever
Helderheid: waar sta je voor?
Grenzen bewaken
Een rechte rug en een open hart
In het kort
Literatuur
14 Kom op voor de zorg: de dappere dokter
Actie geeft een gevoel van controle
Denk groot: waar ga je voor?
Doe klein
Doe het samen
Obstakels 2
Krachtige zelfcompassie: de dappere dokter
In het kort
Literatuur
Epiloog
Over de auteur
De dappere dokter in de pers
''Artsen die parttime werken, zijn geen watjes.' Marga Gooren (57) schrijft boek over morele stress en helpt dokters met burn-out klachten'
— Interview met Marga Gooren in het Haarlems Dagblad (november 2025)
