Werken aan de wakkere stad
Langzaam leiderschap naar gemeenschapskracht
De huidige overheid levert een groot deel van zijn bestaansrecht in door veel taken in het sociale domein over te hevelen van rijks- naar gemeentelijk niveau. De Nederlandse steden zullen zich nieuwe vaardigheden eigen moeten maken – óók op het gebied van leiderschap. Want ze zijn de afgelopen decennia diep in slaap gesust. Met name de gemeenschapskracht ligt er bleekjes bij. De kwade genius was de burger zelf, samen met de overheid en alle professionele instellingen.
Het is hoog tijd om de steden wakker te kussen. Iedereen roept dat de participatiesamenleving er nu moet komen. Daarom zijn de gemeenten keihard in de weer met de grote decentralisaties in het sociale domein. Maar daar zullen de steden niet wakker van worden. Langzaam leiderschap bij burgers, overheid en professionele instellingen, dat is de verlossende kus die steden echt vernieuwing kan brengen.
Dit boek gaat over de risico’s van die vernieuwing. Maar eerst en vooral over de kansen en uitdagingen als gemeenten en professionals een nieuwe verbinding maken met de onderstroom van burgerinitiatieven en vitale gemeenschappen. En over hoe je leiding geeft aan deze avontuurlijke reis naar een overheid 4.0. Over het besef dat krachtig besturen soms betekent op je handen blijven zitten. Over het besef dat we alleen in samenwerking sterk zijn. Over gemeenten en professionals die zichzelf een schop moeten leren geven. Over het wakker maken van gemeenschapskracht. En over lerend samenleven als ziel van de nieuwe stad.
Voorwoord
Inleiding
Deel 1: Hoop en wanhoop van dit tijdperk
1. Alles woelt om verandering
-Kloven tussen Beest en Übermensch
-Steeds meer dikke ikken
-Steeds meer staat
-Boem is ho
-Crisis of transformatie?
-Van de 1.0- naar de 4.0-samenleving
-Verandering van tijdperk
2. Consumentisme als bloedzuiger van de leefgemeenschap
-De gezamenlijke mythe van bedrijfsleven en burgers
-Ook de professionals doen mee in het complot
-De overheid ontdekt de klant
-De systeemwereld rukt op
-Bloedzuigers van de leefgemeenschap
3. Gemeenten en professionals die zichzelf een schop leren geven
-Burgerparticipatie als legitimering voor een klantgerichte overheid
-Cliëntenparticipatie als tussenschakel
-De stad is van de burgers, niet van de gemeente en professionals
-Vitale gemeenschappen
-Van burgerkracht naar gemeenschapskracht
-Een communicatieve lerende overheid en dienstverlening
-Van een netwerkende naar een participerende overheid
Deel 2: Ordes van veranderen en vernieuwen
4. Bekende ordes van veranderen en vernieuwen
-De eerste orde: meubeltjes verzetten
-De tweede orde: de tent verbouwen
-De derde orde: naar een andere stek verhuizen
5. Een vierde orde: wakker maken van ontwikkeling
-Generatief leren kijken
-Van zelfrealisatie naar onsrealisatie
-Kader 1 Vierde-orde-ontwikkeling en systeemdenken
-Liefdevol bewustzijn als interventie
-Zelfwaardering, zelfacceptatie, zelfliefde en onsliefde
-Kader 2 Vierde-orde-ontwikkeling en spiritualiteit
-Liefde doet lijden
-Samenvallen met de context
-Mediteren met blauwe duimen
-Waar bemoei jij je mee?
-Still confused but on a higher level 8
6. Langzaam leiderschap vanuit de toekomst
-Leiderschap zelf is ook in transformatie
-Werken met uitgaande en inkomende tijd
-Gedeeld zienerschap van de stad
-Managementfunctie in gemeenten en instellingen
-Effectief management in vierde-orde-perspectief
-Maak jij een verschil?
-Wakker maken van ontwikkeling
-Kader 3 Parabel van de dorpsoudste
-Langzaam leiderschap vanuit de toekomst
Deel 3: De wakkere stad
7. Wakker maken van gemeenschapskracht
-Lao Tse van de Lage Landen
-De bakfietsburger en Henk en Ingrid
-Volhardend aanmodderen in het moeras
-Eigen kracht is maar alleen
-Wakker maken van de stad
-Een steen buiten je vijver gooien
-De zelflerende stad
8. Gemeente 4.0: daadkrachtig op je handen zitten
-De kunst van het liefdevol verwaarlozen
-Langzaam leiderschap van de raad en het college
-De leiding van stedelijke organisaties als leerarchitect
-Kader 4 Het leren van zelfleren
-De ambtenaar en professional als mens onder de burgers
-Ontwaakt, burgers der stad!
-Thorbecke in de achteruitkijkspiegel
9. Lerend samenleven als ziel van de nieuwe stad
-Op zoek naar de bezielde stad
-Trage stadsvragen als portal voor samen leren
-Contextplanning: leidsel voor de zielenkoets
Noten
Aanbevelingen
De auteurs
Reviews 'Werken aan de wakkere stad'
Gerelateerde uitgaven
