De constructie van het verleden

Geschiedenis als wetenschap
Vele historici zien hun wetenschap als een ambachtelijke, 'theorieloze' activiteit, waarin men rustig onderzoekt en weergeeft 'hoe het eigenlijk geweest is'. Dit boek neemt deze intuïtieve opvatting als uitgangspunt en analyseert aan de hand van vele voorbeelden uit de geschiedschrijving in hoeverre zij houdbaar is.

Theorie in de geschiedschrijving
De auteur onderzoekt daarbij de belangrijkste theoretische noties en onderscheidingen, die historici doorgaans alleen intuïtief hanteren, zoals kennen en geloven, feit en interpretatie, beschrijven en verklaren, tekst en context, oorzaak en toeval, individu en structuur, feiten en waarden, en objectiviteit en subjectiviteit.

Het boek is bedoeld voor historici en andere historisch geïnteresseerden die meer inzicht willen krijgen in wetenschapsfilosofische problemen waarmee de geschiedwetenschap wordt geconfronteerd.

Valkuilen voor de historicus

In dit werk zet Chris Lorenz uiteen welke theoretische problemen in de geschiedbeoefening verborgen zitten en welke verschillende visies daarop ontwikkeld zijn. Daarbij wordt tegelijkertijd geanalyseerd hoe het mogelijk is dat er meestal meerdere verhalen over het verleden naast elkaar bestaan en hoe serieus de sceptische twijfels over de betrouwbaarheid van de historische kennis genomen moeten worden.

In deze volledig herziene editie zijn de belangrijkste recentie discussies verwerkt over de relaties tussen geschiedbeoefening, taal en cultuur. De discussie over geschiedenis en postmodernisme neemt hierbij een centrale plaats in met denkers als Michel Foucault, Jacques Derrida, hayden White en Frank Ankersmit. Daarbij komt de ‘pluralisering’ van onze beelden van het verleden aan de orde en de relatie tussen geschiedenis en identiteit. Tot slot worden de mogelijkheden om over ‘objectiviteit’ van historische kennis te spreken, opnieuw onderzocht.