‘Over ras en racisme kan alleen worden gesproken in een taal die onvermijdelijk tekortschiet, een taal die grijs en soms inadequaat is. Vooralsnog volstaan we met de opmerking dat het ras een oerbeeld is. Omdat dit beeld nauwelijks een onderscheid weet te maken tussen buiten en binnen, tussen omhulsel en inhoud, verwijst het vooral naar de uiterlijke verschijningsvorm. Meer in de diepte is het ras een pervers complex dat angsten en kwellingen genereert, stoornissen in het denken en afgrijzen teweegbrengt, maar vooral een eindeloos lijden en tal van catastrofen veroorzaakt.’
Kritiek van de zwarte rede is een belangwekkende reflectie op hoe we vandaag de dag moeten denken over slavernij, racisme, gelijkheid en ongelijkheid. Achille Mbembe beschrijft de geschiedenis van de slavernij als product van het mondiale kapitalisme. Hij gaat in op het ontstaan van het menstype ‘neger’ en de vraag wat het betekent om daartoe gereduceerd te worden.
Een van de thesen in dit boek is dat er na de afschaffing van de slavernij eerder meer dan minder ‘negers’ ontstaan – die niet noodzakelijk zwart zijn. Het gaat om al die mensen die economisch en maatschappelijk worden buitengesloten. Tegelijkertijd schetst Mbembe de manier waarop dit onderdrukkende stigma de kiem van bevrijding in zich kan dragen.
Oorspronkelijke titel: Critique de la raison nègre
Vertaling: Jeanne Holierhoek en Katrien Vandenberghe
'Een lucide, weloverwogen en bij vlagen poëtisch werk, op iedere pagina staan zinnen die je wil onderstrepen. Mbembe is een stem die in het voortwoekerende debat over racisme en immigratie in dat wegkwijnende Europa node gehoord moet worden.’ **** – Peter Vermaas in NRC Handelsblad
'Een indrukwekkende beschrijving van de geschiedenis van de slavernij en het ontstaan van het menstype 'neger'. – Felix Rottenberg in Het Parool
'Mbembe is uitgegroeid tot een van de belangrijkste stemmen van de zwarte minderheden in de VS en Europa. Kritiek van de zwarte rede is een urgent betoog tegen de achtergrond van een dolend Europa dat overspoeld wordt door mensen uit die andere wereld en dat bang is voor wat ze met zich meebrengt.’ – Bram Vermeulen in nrc.next
'Sommige inzichten van Mbembe zullen u treffen als een bliksemschicht.' – **** in Trouw
‘Ik heb veel geleerd van Kritiek van de zwarte rede.’ – Hans Achterhuis in de Groene Amsterdammer
'Waar filosofie lang een discipline is geweest voor witte heren op leeftijd, klinken er nu ook andere geluiden, zoals Kritiek van de zwarte rede van Mbeme.' - Helen Westerik, boekhandel Athenaeum in Boekenkrant
Internationaal:
'Kritiek van de zwarte rede onthult de opkomst van het racistische denken in het kapitalisme en opent onze ogen voor het Afrika van vandaag' – Die Zeit
'Een fascinerende en tegelijk verwarrende mix van historische
verhandeling en politiek-filosofisch manifest' – Frankfurter Allgemeine Zeitung
