Verschenen: Verdragen

Psychotherapie: een beperkt effect

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat psychotherapeutische behandelingen vaak niet leiden tot blijvende veranderingen. Van de mensen die zich beter voelen na therapie, zou de helft ook zonder therapie hersteld zijn. In zijn eerdere boek, Het misverstand psychotherapie, concludeerde Van Oenen dat psychotherapie aan haar plafond lijkt te zitten qua effectiviteit. In Verdragen bouwt hij voort op deze bevindingen en beschrijft hij een aantal praktische verdraagstrategieën. 

‘We omarmen de boodschap dat hulp helpt en dat méér hulp méér helpt’ 

‘Er zijn kundige therapeuten beschikbaar die onze problemen kunnen oplossen en als alles wat beter georganiseerd zou zijn en er geen bezuinigingen zouden plaatsvinden dan zouden we allemaal van onze psychische problemen verlost worden.’ Dit is een veelvoorkomend idee, maar klopt het? Volgens Van Oenen wordt ons vermogen om psychisch lijden te verdragen ondermijnd door de overtuiging dat therapie altijd dé oplossing is. Hierdoor ontstaat afhankelijkheid van therapeuten en blijft de werkelijke kracht van mensen onderbelicht.

Een uitnodiging tot dialoog 

Van Oenen vraagt lezers om kritisch na te denken over de toekomst van de psychotherapie: willen we uitbreiden, zo doorgaan, of juist begrenzen? Verdragen biedt inzichten die zowel vertrouwd als vernieuwend zijn en nodigt uit tot een open dialoog. Hoe kunnen we psychotherapie herpositioneren om meer nadruk te leggen op zelfredzaamheid? En hoe versterken we de veerkracht van mensen in plaats van dat we hun afhankelijkheid van hulpverlening vergroten?

Het debat dat Van Oenen aankaart, ligt gevoelig. Toch is zijn boodschap hoopvol: 

‘Het reddende verhaal is het verhaal waarin we onszelf blijken te kunnen redden.’

Over de auteur

Flip Jan van Oenen is (gepensioneerd) arts/systeemtherapeut. Hij was werkzaam bij de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam, het Centrum voor Relationele Therapie van Arkin en het Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie. Eerder schreef hij (met coauteurs) het Praktijkboek crisisinterventie (2017) en Het misverstand psychotherapie (2019).