Het spoor terug

De criminoloog mr. W.H. Nagel schreef onder het pseudoniem J. B. Charles de veelgeprezen en even vaak verguisde boeken Volg Het Spoor Terug (1953) en Van Het Kleine Koude Front (1961), waarin hij zich rekenschap gaf van vijf jaar bezetting en verzet en op zoek ging naar de oorspong van fascisme en nationaal-socialisme.

Minder bekend is de feitelijke rol die hij als verzetsman in de Tweede Wereldoorlog onder de naam Charles (zonder J.B.) in Groningen en Utrecht gespeeld heeft; hoe hij met geheime zenders en vermomde identiteiten zich verweerde tegen 'de heer van de hel' zoals hij Hitler noemde. Evenmin is bekend dat Willem Nagel een vermaard criminoloog is geweest, met internationale onderscheidingen en een van de eersten die gewezen heeft op de belangen van slachtoffers van misdrijven. Zijn strenge opvattingen over misdaad en straf, schuld en boete, vergelding en verzoening zijn nog altijd actueel.

In dezebiografie komen de verzetsman en de literator, de dichter, kunstenaar, wetenschapsbeoefenaar en public intellectual tot leven. Tevens wordt er een beeld getekend van de Nederlandse samenleving vóór, in en vlak na de Tweede Wereldoorlog, tot aan de welvaartsvaste perioden van de jaren zestig en zeventig.