Bekijk ons hele aanbod
Onderwijs
Gezondheidszorg
Juridisch
Management
Geschiedenis & Filosofie
Terug
Hardback
November 2024 | ISBN 9789024426669 | 2e druk | 800 blz.
49,90
Ruud Lubbers
Een slag anders
Hardback
November 2024 | ISBN 9789024426669 | 2e druk | 800 blz.
49,90
E-book
November 2024 | ISBN 9789024426676
39,90
Omschrijving
Recordaantal zetels
Ruud Lubbers was 43 jaar toen hij in 1982 minister-president werd. Jongensachtige uitstraling, een wat wilde bos haar en in de loop van de dag ook een stoppelbaard. Getrouwd met Ria, die het hart op de tong had en regelmatig ‘de bladen’ haalde. Tweemaal was hij lijsttrekker voor het CDA en hij scoorde beide keren 54 zetels, nog altijd een record. Lubbers zette het ambt van minister-president naar zijn hand en dacht voortdurend mee – ook als collega’s daar geen prijs op stelden.
No-nonsense minister-president
Op het tijdperk dat zijn naam draagt, de Lubbersjaren (1982-1994), drukte hij een Rotterdams no-nonsense-etiket. Een tijd van massawerkloosheid en forse bezuinigingen in een land dat verscheurd werd door de kruisrakettenkwestie. Een tijd ook waarin het begrip ‘duurzame ontwikkeling’ werd gemunt, de Berlijnse Muur viel en Nederland ‘ziek’ was. Lubbers voerde de regie onder het motto ‘Samen onderweg’ in wisselende coalities met VVD en PvdA. Hij hield de zaak bij elkaar, effende het pad naar economisch herstel en bracht het Verdrag van Maastricht tot stand dat de basis legde voor de Europese Unie en de invoering van de euro. Dit alles in een dynamisch tempo.
In het rampjaar 1994 reed hij zijn opvolger Elco Brinkman in de wielen en blokkeerde bondskanselier Helmut Kohl een carrièreswitch naar de Europese Commissie. Lubbers besloot zijn loopbaan in Genève als Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen. Dat liep slecht af. Na drie jaar zag hij zich gedwongen af te treden na een beschuldiging van seksuele intimidatie.
Een diepgaand en evenwichtig portret van Lubbers
Johan van Merriënboer en Lennart Steenbergen schreven een indringende biografie van een fascinerend persoon, gebaseerd op gesprekken met Lubbers zelf, openhartige interviews met oud-medewerkers, collega’s, familieleden en vrienden, en niet eerder geraadpleegde documenten in binnen- en buitenland, zoals ministerraadsstukken, notities uit de archieven van Thatcher, Reagan en Bush en het persoonlijke dossier van Lubbers inzake Genève. Daarmee schetsten zij een diepgaand en evenwichtig portret van een van de meest intrigerende figuren uit de Nederlandse politieke geschiedenis.
Over de auteurs
Johan van Merriënboer schreef eerder Mansholt. Een biografie en was (mede)auteur van Van Agt. Tour de Force en de biografie van Piet de Jong. Lennart Steenbergen was een van de auteurs van Grote idealen, smalle marges. Een parlementaire geschiedenis van de lange jaren zeventig 1971-1982. Beide auteurs zijn verbonden aan het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Jaap Jansen en PG Kroeger in gesprek met Lubbers’ raadsadviseur Hans Borstlap en de auteurs
‘Wanneer een sprankelende intelligentie zich paart aan tomeloze energie, wanneer een nimmer versagende ambitie huist in een imponerende persoonlijkheid, wanneer bruisende creativiteit wordt ingetoomd door het instinct voor wat feitelijk maakbaar is, dan zijn inderdaad alle condities daar voor een prominente plaats in de parlementaire geschiedenis. Ruud zal een ereplaats krijgen in de galerij en die komt hem toe.’
– Dries van Agt (1992)
Inhoud
Inhoudsopgave Ruud Lubbers. Een slag anders
HET KARWEI 11
1 EERST HEB JE ROTTERDAM, DAN EEN HELE TIJD NIKS, EN DAN… 19
De stam der Lubben 19
Schippersdochter Mina van Laack en fabrieksdirecteur Paul Lubbers 23
‘Dit is een antipapistische stad’ 26
Oorlogsgeschiedenis: ‘Ihr Mann ist nicht deutschfreundlich’ 30
Op kostschool bij de jezuïeten 34
Niet van zijn geloof gevallen 41
2 OP GOLFSTROMEN VAN VERANDERING 45
Student oude stijl op de drempel van het aggiornamento 45
Voorzitter van de Unie van Katholieke Studentenverenigingen 49
Eerste stappen in Europa 52
Van Maria naar Bernadientje, Annemarie, Irene, Lucy en Ria 54
Geld en economie 58
‘Ik werk in de metaal’ 61
Voorzitter van de jonge werkgevers, maar niet een van de boys 66
Gemankeerd christen-radicaal 69
Boekenwurm, romanticus, goed ogende jongeman 74
3 BRUGGEN SLAAN IN HET PROGRESSIEVE KABINET-DEN UYL 77
Entree van een non-conformistisch type 78
Botsingen met de Kamer en in het kabinet 83
Crisisbestrijder in de olie: flink maar ook een beetje week 87
‘Glamourboy van het Arabische tijdperk’ 93
Meer ruimte voor de aanbodkant van de economie 96
De gevallen engel van de werkgevers probeert op te krabbelen 100
Lubbers knapt af op Den Uyl, maar blijft toch in zijn kabinet 105
Door Aantjes gelanceerd als kandidaat-lijsttrekker voor het cda 113
Omzien met gemengde gevoelens, maar ook voorzichtig vooruitkijken 116
4 BEDRIJVIGE FRACTIEVOORZITTER IN DE SCHADUW VAN VAN AGT 121
Formatie ’77: gepasseerd en gefrustreerd 122
Aantjes’ loyale rechterhand 125
De eerste slag over Bestek ’81 is voor Lubbers 127
Exit Aantjes, entree John Travolta 130
Ophef over zakelijke affaires 135
Vroeg weg en laat thuis, met afgezakte stropdas 139
God als stille geliefde en het evangelie als bron van politieke inspiratie 145
‘Het is een pòkkezooi in de fractie’ 147
Harde kritiek, vooral van Duynstee 153
Lubberiaans 157
Abortus vakkundig afgemijnd op 76-74 163
Minister Andriessen zwicht voor schaduwminister Lubbers 168
De impasse en het bord spaghetti 172
‘Hij komt dan ten slotte toch nog aan bod’ 181
5 DE EERSTE VAN DE ECHTE MINISTER-PRESIDENTEN 185
Hoe ver reikt het ambt eigenlijk? 185
Pastoraal leidsman 191
Eerst langs Betsy Dijk in het Torentje 194
Prestige en persoonlijk gezag 197
Raadadviseurs voor inlichtingen en tegenspraak 202
Rondom de ministerraad 205
Jan de Koning: senior, secondant en een zee van rust 209
Als voorzitter in de Trêveszaal 213
Vrijdag na de ministerraad: een nationaal orakel 217
Respect voor het parlement 219
‘Een nieuwe stijl van regeren in West-Europa’ 221
Modelpremier? 225
6 DE DOMINANTE PREMIER KOESTERT EEN LOW PROFILE 229
Nieuwe Rotterdamse zakelijkheid 230
Het land in voor een plechtig gesprek met de achterban 233
Over communicatietechnieken en mediacodes 236
‘Ik help journalisten graag van een zesje een zeveneneenhalf te maken’ 239
De keerzijde van zijn flinkheid 243
Liever onder de bureaulamp dan in de schijnwerpers 245
‘Dingen waar meneer geen tijd voor heeft…’ 250
7 ZEVEN MAGERE JAREN OP WEG NAAR ECONOMISCH HERSTEL 253
‘De wetten van het leven wijzen ’n bepaalde kant op’ 254
Een winterkabinet voor Jan Splinter 257
In het spoor van Ruding 262
De ambtenarenstaking en het halve procent 266
‘We kunnen het paard slechts naar de voederbak leiden’ 269
De VVD incasseert de klappen en de premier ontspringt de dans 272
De wedstrijd tegen de hoge werkloosheidscijfers 275
De ruime mantel van Ruding en het bescheiden colbert van Lubbers 281
Verdachtmakingen en irritaties over het WIR -lek 287
Atmosferische storingen en bezuinigingsmoeheid in eigen kring 291
Crisismanager en topeconoom, maar neoliberaal? 296
8 KRUISRAKETTEN BEZWEREN MET VERTREKPUNTEN EN VARIANTEN 301
Genie of warhoofd? 304
Risico’s nemen, geen overtroevend antwoord geven 307
Dubbelbesluit: vermalen tussen de loyalisten en Van Agt 315
Hollanditis en nucleair doemdenken 322
Meedenken met president Reagan 325
Nederlandse bisschoppen en Woensdrecht 332
Niets te melden 336
Varianten en sfeerbedervende krachten 339
Lubbers waarschuwt het Kremlin dat het nu welletjes is 342
Corresponderen met Gorbatsjov 348
Uitgejouwd in de Houtrusthallen 353
Lubbers dirigeert Rajiv Gandhi naar Moskou en wordt aan banden gelegd 356
Nederland besluit de raketten te plaatsen, maar ze komen er nooit 360
Huzarenstukje en meesterproef 367
9 VERTROUWENSMAN VAN KONINGIN BEATRIX 367
In de voetsporen van Klompé en op vakantie met de Oranjes 368
De ministeriële verantwoordelijkheid niet angsthazerig invullen 272
Prins Claus, het gezin en de media 379
Meer lucht: het Jesse Jackson-incident en de Wet lidmaatschap
Koninklijk Huis 385
Op maandagmiddag naar Huis ten Bosch 387
Speelruimte bij formaties, benoemingen, familiezaken, troonredes… 390
… staatsbezoeken, een prijsuitreiking en morele vraagstukken 394
Minister van staat en consultant buiten dienst 398
10 GELOOF, HOOP EN EEN RECORDAANTAL ZETELS VOOR HET CDA 403
Een katholieke jongen in christendemocratisch gezelschap 404
Fluwelen polarisatie in de verkiezingscampagne van 1986 409
De verantwoordelijke samenleving en de overbelaste democratie 414
Scheurtjes in een solide machtspartij 420
Het katholieke Zuiden onthoofd? 423
Onduidelijkheid, uitstel en dan toch het compromis over euthanasie 427
Een christelijk-moralistisch accentje 435
Het CDA overbodig? 438
11 GEEN WOORDEN MAAR DADEN VOOR HET MILIEU 441
Grenzen aan de groei 442
Doorpakken met kernenergie, tot aan Tsjernobyl 446
Meedeinen op de groene golf met Winsemius, Nijpels en Brundtland 449
Meedenken, zwaluwstaarten, daden stellen 454
Grijnzen om de crisis van Voorhoeve 457
Haperingen in de uitvoering 460
De milieutoppen van Den Haag en Rio 465
De Bono van de lage landen 466
12 EUROPA VITALISEREN EN WEER HEEL MAKEN 471
Beyond Europe, 9 mei 1989 473
De Europese Gemeenschap in de ban van onmacht, stagnatie en Margaret Thatcher 477
Een pragmatische visie op Europa 483
De Europese Raad als vrindenclub en fantastisch gebeuren 487
De heropleving van Europa tot aan de val van de Muur 494
Eine ganz grosse persönliche Enttäuschung 498
Maastricht: beter een half ei dan een lege dop 507
Polarisatie en een groeiende afkeer van Brussel 515
Nicht deutschfreundlich, of mocht Kohl hem gewoon niet? 518
13 OP ZIJN LAATSTE BENEN IN ZIJN DERDE KABINET 529
‘Mooie dingen doen’ met de PVDA 530
Onrust rond het familiebedrijf en aan het thuisfront 535
In de cockpit met Kok, Wöltgens en Brinkman 541
De alomtegenwoordige sociale vernieuwing 545
Alle mooie dingen onder de wielen van de Tussenbalans 550
De premier verklaart Nederland ziek en houdt de PVDA uit de wind 553
Wachten op de beslissende crisis 560
Grip op migratie 565
‘De tijd vliegt ons door de vingers’ 570
14 MACHT EN ONMACHT VAN EEN PREMIER OP WEG NAAR DE UITGANG 573
Een snelle, fitte en ietwat ongeremde pupil 574
Gemor in de fractie 576
Niet veel meer dan een bosje bloemen voor Kaland 582
De kroonprins luistert naar zijn vader zolang die op de troon zit 585
Heeft er nog iemand de regie binnen het CDA ? 593
Een schizofrene campagne 599
‘Vloek mij maar uit; en ik voel en voelde mij zo machteloos’ 606
15 WAARDELOOS AFSCHEID 611
Het zwarte gat van de deeltijdhoogleraar 611
Te wollig voor de NAVO of te eigenzinnig voor de VS? 614
Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen 517
Warmbloedig 621
The case: ongewenste intimiteiten 626
Een perfecte storm 631
Koninklijk informateur plaveit onbedoeld de weg voor Wilders 638
‘Alle mensen zijn voor mij naar een andere planeet gegaan’ 644
Aan de hand van Lubbers 651
Dankwoord 663
Noten 665
Afkortingen 765
Bronnen en literatuur 769
Illustratieverantwoording 791
Personenregister 792
Auteur(s)
In de pers
AD: Beatrix liet Lubbers ‘keihard vallen’ en ‘belde niet’ toen hij ziek was: ‘Daar werd hij echt verdrietig van’
NOS: Nieuwe biografie over Ruud Lubbers: ‘Hij koos met euthanasie zijn eigen weg’
Biograaf Lennart Steenbergen bij Nieuwsuur: ‘Lubbers hield de boel bij elkaar, in een tijd van enorme verdeeldheid’
Jort Kelder bij over Ruud Lubbers. Een slag anders bij WNL
Johan van Merriënboer bij Spraakmakers op Radio 1
‘Er is al een stapel Lubbers-boeken, inclusief de postuum gepubliceerde memoires Haagse jaren (2020) van de staatsman zelf. Toch is de lijvige biografie van Johan van Merriënboer en Lennart Steenbergen, verbonden aan het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis van de Radboud Universiteit, geen overbodige luxe.’ – Wynia's Week
‘Een rijk naslagwerk, waar schrijvers van nieuwe biografieën over politieke tijdgenoten en van politieke studies over deze boeiende periode niet omheen kunnen.’ – Biografieportaal
‘Maar erg makkelijk te duiden is Lubbers niet. Dat ondervonden waarschijnlijk Johan van Merriënboer en Lennart Steenbergen bij het schrijven van hun biografie van Ruud Lubbers, getiteld Een slag anders.’ – Historiek
Reviews 'Ruud Lubbers'
Er zijn nog geen reviews voor dit product
Bedankt voor je beoordeling.
In de media
‘De ervaren biografen Van Merriënboer en Steenbergen hebben zich duidelijk weinig moeite gespaard om een zo compleet en veelkleurig mogelijk beeld te schetsen van de staatsman en zijn loopbaan. Uiterst prettig is hun nuchterheid. Ze durven vragen open te laten en vermijden het speculatieve.’ – Trouw
‘De auteurs schreven een mooi leesboek dat goed laat zien hoe in de politiek toewijding en zelfs plichtsbetrachting hand in hand kunnen gaan met opportunisme en intrige.’ – de Volkskrant
‘In de nieuwe biografie door de Nijmeegse historici Johan van Merriënboer en Lennart Steenbergen van Ruud Lubbers figureert het voorval in de Kabouterbar als fraai voorbeeld van diens scherpe manoeuvres bij het tot stand brengen van een historische verandering.’ – NRC
‘Een feest om te lezen.’ – Hans Renders in Met het Oog op Morgen
‘De biografie Ruud Lubbers toont hoe hij opportunistisch én principieel het ‘‘prudent progressieve Nederland’’ naar zijn hand zette.’ – De Groene Amsterdammer
‘De biografie bevat veel persoonlijke verhalen die goed laten uitkomen wie en hoe Lubbers was.’ – Nederlands Dagblad
‘We gaan een fijne kerstvakantie tegemoet want met het uitkomen van de zeer gedegen biografie van Ruud Lubbers van 800 bladzijden, drie pond op de keukenweegschaal hoeven liefhebbers van onze parlementaire geschiedenis zich niet te vervelen.’ – Binnenlands Bestuur
NOS: Nieuwe biografie over Ruud Lubbers: ‘Hij koos met euthanasie zijn eigen weg’
de Volkskrant: Beatrix leunde op Lubbers, totdat hij haar vertrouwen schaadde: ‘Ruud belde, maar dan werd hij afgehouden’
Biograaf Lennart Steenbergen bij Nieuwsuur: ‘Lubbers hield de boel bij elkaar, in een tijd van enorme verdeeldheid’
Biograaf Johan van Merriënboer bij Spraakmakers: ‘Lubbers kon alternatieven aanreiken, hij kon out of the box denken, daarom heet de biografie ook Een slag anders.’
