De Hacquartstraat
Herinneringen aan goed en kwaad in Oud-Zuid
De straat als microkosmos van de samenleving
Volgens velen is de Hacquartstraat de mooiste straat van Amsterdam-Zuid. De toonaangevende en enigszins rebelse architecten Philip Warners en Gerrit Jan Rutgers ontwierpen de Hacquartstraat in de sfeer van de spraakmakende Amsterdamse School. De prachtige huizen werden al snel bewoond door de hogere echelons van de burgerij, en ook ambtenaren, ondernemers en vertegenwoordigers van ‘vrije beroepen’ zoals artsen en advocaten vestigden zich in de mooie straat.
Joodse bewoners
Door de lange Tweede Wereldoorlog (1940-1950) vormde de straat opeens een heel ander decor. De huizen van bijna honderd Joodse bewoners werden onteigend door de Duitsers, die werden bijgestaan door gretige Nederlandse handlangers. De nasleep van deze roof van Joods onroerend goed zadelde na de oorlog zowel de oorspronkelijke eigenaren van de huizen en hun nazaten als de nieuwe bewoners nog lange tijd met problemen op.
De Hacquartstraat als lieu de mémoire
De familie Schöffer is de verbindende factor tussen het verleden en heden door jarenlang een verboden pension te voeren in de straat. Het ‘beroemd gezellig huis’ van deze bewoners van het eerste uur en verzetsstrijders tijdens de oorlog, zorgde er tot het einde van de twintigste eeuw voor dat generaties studenten en conservatoriumleerlingen een aangenaam verblijf in de hoofdstad kregen. In De Hacquartstraat brengt John Kleinen de vergeten bewoners weer tot leven en maakt hij de straat tot een lieu de mémoire.
Over de auteur
John Kleinen was universitair hoofddocent aan de Universiteit van Amsterdam met als specialisatie (visuele) antropologie en geschiedenis van Zuidoost-Azië, in het bijzonder Vietnam. Hij schreef meerdere artikelen en boeken, zoals Leeuw en Draak. Vier eeuwen Nederland en Vietnam (2007). Tot voor kort was hij voorzitter van de RvT van de Stichting SpaarnestadPhoto.
Inhoudsopgave De Hacquartstraat
Inleiding: De Hacquartstraat, pareltje van Oud-Zuid 7
1. De bouwers 13
2. De bewoners, 1923-1940 29
3. De lange Tweede Wereldoorlog, 1940-1950 73
4. Roof en onteigening, 1940-1945 121
5. Het warme nest van de Schöffers, 1924-1989 149
6. Het ‘nieuwe’ wonen na 1950 193
7. De straat begin 21ste eeuw 237
Dankwoord 245
Afkortingen 247
Noten 248
Archieven 265
Bibliografie 266
Fotoverantwoording 276
Personenregister 277
Reviews 'De Hacquartstraat'
In de media
‘De Hacquartstraat van antropoloog John Kleinen is een heerlijk stratenboek met tal van faits divers over zowel de ontwerpers en bouwers als de bewoners van de huizen, van huurders tot eigenaars. [...] Als een ingewijde voert Kleinen je langs alle huizen om in de levens van hun bewoners te stappen. Die waren van uiteenlopende snit, van kooplieden tot bankiers, diplomaten, advocaten, artsen, ingenieurs, studenten en louche ondernemers.’ – Michel Krielaars in NRC
‘John Kleinen brengt de vergeten bewoners en de straat weer tot leven.’ – Huis van de Wijk
‘De Hacquartstraat werd bewoond door mensen die geschiedenis schreven (artistiek, zakelijk, politiek, crimineel) en over wie geschiedenis werd geschreven: als slachtoffer, als dader. De wereld in een paar honderd meter.’ – Ons Amsterdam
