Splijtzwam in de polder
Nederland, Israël, Palestina
De situatie in het Midden-Oosten als spiegel en splijtzwam
Meer dan ooit werkt de explosieve situatie in het Midden-Oosten als een spiegel en splijtzwam binnen de Nederlandse samenleving. Wat begon als een strijd ver buiten onze grenzen, werd een binnenlandse kwestie – een geladen strijdtoneel waar nuance steeds vaker onder druk komt te staan.
In Splijtzwam in de polder. Nederland, Israël en Palestina vertelt Peter Malcontent twee met elkaar verweven verhalen. Het eerste schetst de meer dan honderdjarige geschiedenis van het Israëlisch-Palestijnse conflict. Het tweede laat zien hoe deze kwestie verankerd raakte in het Nederlandse debat en uitgroeide tot een van de meest gevoelige onderwerpen van onze buitenlandse politiek.
Inhoudsopgave Splijtzwam in de polder
INLEIDING 9
1 KRONIEK VAN EEN AANGEKONDIGD PROBLEEM 15
Zionisme 16
Een dubbele belofte 17
Zigzagkoers 21
Panarabisme en Palestijns nationalisme 24
De geboorte van een internationale brandhaard 27
Conclusie 30
2 WEGKIJKEN UIT EIGENBELANG 33
Al-Nakba 34
Neutraliteit als leidend beginsel 38
Israël erkennen is Indië verliezen 44
De Palestijnse kwestie tot humanitair probleem gereduceerd 52
Israël als bondgenoot 54
Conclusie 57
3 GAMECHANGER: DE OORLOG VAN 1967 61
Fatah en de PLO 62
Terug op de internationale politieke agenda 65
Wij zijn vóór Israël 69
Continuïteit en verandering 72
Conclusie 77
4 MEEBUIGEN MET EUROPA 79
De Europese Politieke Samenwerking (EPS) 82
De rol van de oliecrisis 86
Nederland en Europa in de VN 96
Camp David I 100
Geheime contacten met de PLO 103
Via Libanon … 104
… naar Venetië 108
Conclusie 114
5 DE PECH VAN ISRAËL ALS TEGENSTANDER 117
Palestijnse aanslagen 118
Het oorlogsverleden 122
Het Nederlands Palestina Komitee 123
De daad bij het woord 127
Een bestaan in de marge 130
Een effectieve pro-Israëllobby 133
Blijvend wantrouwen 139
Sabra en Shatila als omslagpunt? 141
Conclusie 146
6 VAN DEN BROEKS UITGESTOKEN HAND 149
Van den Broek haalt de banden met de PLO aan 153
Vredesonderhandelingen op Nederlandse bodem 156
Nederland als bankier van Oslo 160
Stoelendans om de Nederlandse vertegenwoordiging in bezet gebied 165
Conclusie 171
7 PAARS EN DE VREDE DIE NIET KWAM 175
Oslo II 178
Overnachten bij Arafat 181
De Palestijnse Autoriteit levert niet 184
Israël saboteert Nederlandse hulpverlening in bezet gebied 186
Amerika’s rol blijft leidend 188
Exit Oslo 189
De tweede intifada 191
Een VVD’er die uithaalt naar Israël 193
Blaffen zonder te bijten 195
Ook Arafat komt ermee weg 200
Wat Nederland bouwt, walst Israël plat 201
Conclusie 202
8 TERUG NAAR AF? 205
Kloof tussen Binnenhof en samenleving groeit 207
Pro-Israëllobby blijft desondanks succesvol 209
Bekend maar niet bemind 212
De Hoop Scheffer en de Routekaart 213
Bot en de ‘veiligheidsmuur’ 216
Gaza 219
Cast Lead 223
Terug bij af? 227
Codenaam ‘Blauwgroen’ 231
Timmermans gegijzeld door de vvd 232
Conclusie 237
9 7 OKTOBER 2023 243
Israël reageert 247
De reacties van de internationale gemeenschap 248
De rol van het Internationaal Gerechtshof 251
Rafah en Bidens vredesplan 252
Netanyahu’s regering radicaliseert verder 253
Rutte iv en 7 oktober 2023 257
Een speciale Nederlandse positie? 259
Geen F-35-onderdelen voor Israël 262
unrwa in de ban 264
Rode lijnen 268
Tweespalt in de Tweede Kamer 274
Politiek gebruik van de Maccabi-rellen 275
Onmacht op links 278
Beschuldigingen van antisemitisme als politiek wapen 280
De kloof tussen Den Haag en de samenleving groeit verder 285
Meer en grotere demonstraties tegen Israël 286
De studentenprotesten 288
Het pro-Israëlische geluid 290
Conclusie 292
ANALYSE VAN EEN EVERGREEN 295
Een evenwichtig beleid? 296
De minister en zijn ambtenaren 298
Europa 300
De Atlantische relatie 301
De Tweede Kamer 301
De Holocaust 303
NOTEN 307
VEELGEBRUIKTE AFKORTINGEN 365
OVERZICHT VAN GEBRUIKTE BRONNEN EN
LITERATUUR 369
PERSONENREGISTER 379
