De Amsterdamse herberg

Denkend aan herbergen doemt een beeld op van benevelde bezoekers, banketten, zakkenrollerij, gokzucht en ontucht, kleurrijk verbeeld op kluchten en genreschilderijen. In het herbergwezen van Amsterdam (1450-1800) was ruimschoots plaats voor zulke excessen, maar de stedelijke drinkhuizen waren ook serieuze bedrijven die essentiële taken vervulden in de samenleving. Burgers en passanten vonden er een warm, droog en veilig onderkomen, een maaltijd, dranken en dikwijls een logeeradres. Herbergen dienden ook als ontmoetingscentra van velerlei soorten volk. Het onderlinge contact en de bijbehorende alcoholconsumptie konden leiden tot vechtpartijen, maar evengoed tot het bijleggen van conflicten en het sluiten van zakelijke overeenkomsten, tot het verstrekken van opdrachten voor kunstenaars, zeelieden en knechten of tot het arrangeren van betaalde seks.

Daarnaast boden herbergen een podium voor politieke activiteiten, zoals vergaderingen van opstandige burgers en revolutionairen. Ten slotte vond een belangrijk deel van de koophandel in de gelagkamer plaats. Vanwege deze maatschappelijke functies waren Amsterdamse herbergen in de vroegmoderne periode onmisbaar voor bevolking en bezoekers. Grotendeels op basis van onontgonnen bronnenmateriaal schetst Maarten Hell een beeld van de herberg als centrum van het openbare leven in de vroegmoderne periode.