‘Helaas heb ik in Auschwitz pech’

Werken in een nazikamp

De kampen zijn hét symbool van het naziregime. Ze staan voor de zo kenmerkende moord en terreur. Er bestonden vele soorten kampen, waarvan de concentratie- en vernietigingskampen het meest berucht zijn geworden. Onmiddellijk na Hitlers machtsovername in 1933 werden politieke tegenstanders van het nieuwe regime grootschalig gearresteerd. De bestaande gevangenissen en tuchthuizen boden echter onvoldoende ruimte om alle arrestanten op te sluiten. Daarom werd al spoedig een eerste concentratiekamp geopend, Dachau. Vele anderen zouden volgen. Zeker na het uitbreken van de oorlog in september 1939 had het regime behoefte om vanwege uiteenlopende redenen mensen op grote schaal te vermoorden of vast te zetten en werden ook in bezet gebied concentratiekampen ingericht.

Nederlands kamppersoneel – wie waren zij en waarom kozen ze voor dit werk?

Voor de dagelijkse gang van zaken in de kampen zijn duizenden mensen verantwoordelijk geweest. Ze hebben er gewerkt als bewakers, maar ook in de administratie, de keuken, de garage en het technisch onderhoud. Het personeel bestond voor het merendeel uit Duitsers, maar ook Nederlanders waren betrokken. En niet alleen in Amersfoort of Vught, maar ook in de buitenlandse kampen.

In ‘Helaas heb ik in Auschwitz pech’ komen die Nederlanders, mannen en vrouwen, naar voren. Wat waren dat voor mensen? Wat heeft hen ertoe bewogen om dit werk te gaan doen en hoe kijken zij erop terug? Hans de Vries verdiepte zich onder andere in bewaard gebleven correspondentie en tekent het rauwe leven in de kampen op vanuit een nieuw perspectief: dat van Nederlandse personeelsleden.