Mijn reis door het Apenland
Hertaling en nawoord door Peter Altena
Een tijdloze en scherpe satire van de mens
Na een absurde tragedie – zijn vrouw, het dienstmeisje, het paard én de hond zijn tegelijk verdronken – vlucht een man naar het Apenland. Hij belandt daar in een samenleving van apen die vastbesloten zijn zich te ontwikkelen tot beschaafde mensen: door hun staarten af te hakken. Wat volgt is een wervelende tocht langs wilde vergaderingen, bizarre politieke intriges, hilarische misverstanden en collectieve gekte. Wat begon als een bizarre vlucht, groeit uit tot een spiegelpaleis waarin menselijke zwaktes – in aapvorm – genadeloos worden blootgelegd.
Satirische roman van patriot Gerrit Paape
In Mijn reis door het Apenland (1788) steekt de auteur, ‘medisch doctor’ J.A. Schasz (een schuilnaam van de patriot Gerrit Paape), de draak met politieke dwaasheid, groepsdenken, propaganda en menselijke ijdelheid. Zijn satire doet verrassend modern aan en leest als een mix van George Orwell, Franz Kafka en Monty Python, met een vleugje Jonathan Swift.
Hertaald door Paape-biograaf Peter Altena
Met zijn sprankelende hertaling en informatieve nawoord blaast achttiende-eeuwspecialist en Gerrit Paape-biograaf Peter Altena dit briljante werk nieuw leven in. Mijn reis door het Apenland is een tijdloze satire vol filosofische diepgang, maatschappijkritiek, grimmige humor en pijnlijke herkenning. De scène waarin beschreven wordt hoe de apen collectief hun staartjes afhakken, behoort tot de wereldliteratuur. Sinds de heruitgave in 2006 is de oorspronkelijke editie een moderne bestseller: ze is een ‘hit’ in het onderwijs, maar het Apenland nodigde ook theatermakers, filmers, studenten en scholieren uit tot een bezoek. Zij vonden er bovenal machtsmisbruik, dat van alle tijden blijkt.
Inhoudsopgave Mijn reis door het Apenland
1 | Door lang nadenken alles kwijt 7
2 | De overhaaste vlucht 11
3 | De strenge vervolging 13
4 | Kwaadsprekerij 15
5 | Op de vlucht 18
6 | Het Apenland 19
7 | Promotie voor nietskunners 22
8 | Het grote plan 26
9 | Vergaderen! 30
10 | Verder met de vergadering 35
11 | Apenstaartje 40
12 | Politiek advies 42
13 | Vuile stemmingmakerij 44
14 | Lichamelijk onderzoek 47
15 | De eerste bijeenkomst 50
16 | De tweede bijeenkomst 53
17 | De gulle voordracht 55
18 | De huurschrijver 58
19 | Onweer en een takkewijf 60
20 | De afzichtelijke vrouw 62
21 | Verzin een list 64
22 | Het verzoekschrift 67
23 | Het pikpleistertje 71
24 | De verdenking 72
25 | De verbazing 73
26 | De edelmoedigheid 74
27 | De algemene afkapping 77
28 | Apenblijdschap 79
29 | De procedure 81
30 | Het geheim van de tekstschrijvers 83
31 | De fabriek van de haatstukjes 86
32 | De vrijwillige amputatie 90
33 | De volksellende 93
34 | Apen op apegapen 96
35 | Wakker worden 97
Nawoord — Peter Altena 99
Bibliografie 111
Reviews 'Mijn reis door het Apenland'
In de media
‘Mijn reis door het Apenland leest als een trein.’ – Tzum
‘Zelfs voor mensen die moeiteloos de achttiende-eeuwse satire Reize door het Aapenland kunnen lezen, is het heel fijn dat Mijn reis er is. Dat komt doordat het laatste boekje een kunstwerkje op zichzelf is. De soepele stijl van de regels die ik zojuist aanhaalde uit het nawoord, zijn ook kenmerkend voor de hele tekst. Het plezier in taal spat af van deze hertaling. Dat deed het in de achttiende-eeuw ongetwijfeld ook, maar contemporain taalplezier is altijd een ander taalplezier – omdat het rechtstreeks aansluit bij je alledaagse taalgevoel.’ – Neerlandistiek.nl
‘Deze zedenschets van de mensheid is tijdloos en brengt de lezer nog altijd lachend tot inzicht.’ – Filosofie-Tijdschrift
‘Hoe een boek van J.A. Schasz uit 1788 kan gaan over populisme, nepnieuws en polarisatie in 2025 bewijst Peter Altena met zijn vertaling van Reize door het Aapenland. Wat een goed boek is dat!’ – Bas Jongenelen
‘Grove satire als South Park legde al in de patriottentijd de vinger op de zere plek.’ – Historisch Nieuwsblad
Gerelateerde uitgave
Reize door het Aapenland
Lof der Zotheid
Het vrolijke pessimisme
Liegbeesten
‘Een nauwgezette waarneming van wat er gebeurt op elke plek waar meer dan twee politici samenkomen. Doctor Schasz had er beslist kijk op.’