'Wij waren supermannen'

Een dubbelbiografie in woord en beeld van de collaborerende gebroeders Heukels

Herman Heukels

Op 20 juni 1943 was Herman Heukels (1906-1947) als fotograaf aanwezig bij een grote razzia in Amsterdam. Enkele foto’s die hij toen maakte, groeiden na de oorlog uit tot iconische beelden van de Jodenvervolging. De man achter de lens, naast prijswinnend (pers)fotograaf ook eigenaar van een bekende foto- en brillenzaak in Zwolle, had in 1940 besloten zijn talenten in te zetten ten behoeve van het naziregime. Een beslissing die van de persfotograaf een propagandist maakte. Buiten de fotografie om liet hij zich gelden als fanatiek nationaalsocialist, NSB’er en SS’er, van wie veel mensen het slachtoffer werden.

Jan Heukels

Hermans broer Jan (1904-1950) koos eveneens voor het nationaalsocialisme. Met beduidend minder ambitie en minder talent voor fotografie dan Herman slaagde hij er toch in om ss-Kriegsberichter te worden. Hij zette zijn camera in als wapen om de tegenstander psychologisch te raken. Het voerde hem als een van de weinige Nederlandse vrijwilligers in de Waffen‑SS naar het huidige Wit‑Rusland, en deed hem ten slotte belanden bij de Slag om Arnhem. Naast het levensverhaal van beide mannen vormen de vele foto’s een uniek beeldverhaal, waarin publieke en privébeelden elkaar afwisselen.

Over de auteur

Machlien Vlasblom (1985) is historica. Na afronding van de master Holocaust- en Genocidestudies aan de Universiteit van Amsterdam werkte ze onder meer bij de Anne Frank Stichting. Ze hield zich de laatste jaren als zelfstandig historica bezig met beladen erfgoed uit de Tweede Wereldoorlog. Voor dit boek werkte zij samen met Gerard Visser (Zwolle, 1978). Hij studeerde organisatiepsychologie in Groningen en is werkzaam als afdelingshoofd Werving & Selectie binnen de HRM van de politie. Voor dit boek stelde hij het familiearchief van de gebroeders Heukels ter beschikking.