Collegereeks Verandermanagement

Jaap Boonstra: fundamenten van verandermanagement. Hoe een succesvolle verandering werkt en waarom het vaak ook mis kan gaan

Dit college gaat over de fundamenten van verandermanagement. We kijken 100 jaar terug en 50 jaar vooruit. In de terugblik kijken we naar behulpzame concepten en methoden en stellen we de vraag wat al dat veranderen ons nu heeft opgeleverd. We staan stil bij de vraag hoe succesvolle verandering werkt en waarom het ook vaak mis gaat. In het heden kijken we naar het veranderen van organisaties als samenspel. We verkennen actuele thema’s over veranderen. Tot slot kijken we vooruit naar veranderen in de toekomst en stellen we de vraag: wat gaan we doen?

• Ontdek behulpzame concepten voor het begeleiden van veranderingen
• Verken hoe je een waardevolle rol in verandering kunt spelen
• Ontwikkel een beeld over veranderen in de toekomst en wat jij kunt doen

Bianca van Leeuwen: Cultuurverandering en organisatie-DNA: cultuur als katalysator of rem op verandering

Iedereen heeft ermee te maken: cultuurpatronen die samenwerking en verandering lijken te vertragen. Vaak voelen ze hardnekkig, vaag of zelfs onbeheersbaar. Maar cultuur is géén kwestie van afspraken of gedrag alleen – het is een systeemuitkomst.

In dit college ontdek je:

• waarom cultuurpatronen altijd opspelen zodra een organisatie verandert,
• at patronen geen ‘problemen’ zijn maar ooit een oplossing waren,
• en hoe je als manager wél invloed kunt hebben op deze patronen.

Met de systemische bril zie je dat cultuur niet losstaat van de oorsprong, de aard en de ontwikkeling van je organisatie. Je leert de systeemwetten kennen die altijd en overal gelden. Daarmee begrijp je waarom patronen ontstaan én hoe je ze bewust kunt beïnvloeden.

Dat levert verrassende inzichten op: de patronen waar iedereen last van heeft, blijken tegelijk beschermend of helpend te zijn. Je ervaart hoe krachtig het systeem is, maar ook welke keerzijde het heeft om patronen te doorbreken – zelfs als iedereen zegt van die ‘rotpatronen’ af te willen.

Kortom: dit college geeft je een praktisch en verdiepend perspectief waarmee je als manager morgen al anders naar je eigen organisatiecultuur kijkt – en er met meer impact in kunt sturen.

Rob Blomme: De psychologie van veranderen

In de wetenschappelijke veranderkundige literatuur wordt vaak een onderscheid gemaakt tussen change agents – degenen die veranderingen initiëren en aansturen – en change recipients – degenen die de verandering daadwerkelijk ervaren en ondergaan.

Wetenschappelijk onderzoek en professionele benaderingen richten zich doorgaans op de rol van de verandermanager als change agent, terwijl de psychologische processen en gedragingen van degenen die de verandering ondergaan (change recipients) vaak onderbelicht blijven. Er wordt daarbij regelmatig gesproken over het “overwinnen van weerstand” en het “meekrijgen” van mensen, terwijl deze reacties in werkelijkheid veelal normale en begrijpelijke antwoorden zijn op ervaren veranderingen.

In deze masterclass richt Robert Jan Blomme zich op de positie van change recipients wanneer zij worden geconfronteerd met verandering. Vanuit diverse (sociaal-)psychologische perspectieven verkent hij de concepten van (emergente) verandering, weerstand, emotionele reacties, routines en de invloed van context. Op basis van deze verkenning laat Rob zien welke rol de change agent kan vervullen bij het ondersteunen en faciliteren van change recipients binnen verandertrajecten.

Kilian Bennebroek Gravenhorst: Verhalen die verandering dragen

In dit college krijg je antwoord op drie vragen:

• Wat is een veranderverhaal en waarom is het belangrijk?
• Hoe bouw je een steengoed veranderverhaal?
• Met welke verandervrienden durf je samen op avontuur te gaan?

We weten steeds meer over hoe je verandering realiseert in een organisatie. Tegelijk leert de praktijk dat het hard werken is beweging op gang te brengen, met maar beperkte garantie op succes. Vol goede moed gaan mensen op pad met hun eigen inhoudelijke expertise en ervaring. Voor je het weer raak je de weg kwijt in de veranderjungle. Een steengoed veranderverhaal geeft richting én helpt je om samen met anderen op de gewenste bestemming te komen.

Je leert over belangrijke aandachtspunten en bekende valkuilen bij het maken van een veranderverhaal. Stap voor stap komt direct bruikbare theorie aan bod die je toepast op je eigen situatie. Aan het einde van het college weet je hoe met een verhaal de verandering in een organisatie verder brengt.

Shirine Moerkerken: Conflict inzetten om verandering in organisaties te veroorzaken

Disfunctionele conflicten kunnen de samenwerking tussen of binnen organisaties behoorlijk ontwrichten. Hoe krijg je ze boven tafel en hoe kun je ze tot functionele conflicten maken?

In dit college werkt Shirine vanuit het principe dat het er niet om gaat conflicten ‘op te lossen’ of weg te nemen, maar om ze productief te maken. Shirine leert je daarnaast conflict op een functionele manier in te zetten om verandering te veroorzaken. Je leert op een nieuwe manier kijken naar wat je had vastgezet als ‘waar’ als het gaat om conflict. En je vergroot je repertoire in het niet ‘oplossen’, maar het hanteren en gebruiken van conflict. Aan bod komt:

Hoe je je eigen vastgezette waarheden over conflicteren en die van anderen deconstrueert;

• Hoe je een conflict in een organisatie of tussen organisaties analyseert;
• Hoe je een kraak zet in de productie van disfunctioneel conflict en aanzet tot functioneel conflicteren;
• Hoe je functioneel conflict inzet om verandering te veroorzaken;
• Hoe je omgaat met de spanning die inzetten van functioneel conflict met zich meebrengt

Genieke Hertoghs: Don’t push me! Hoe je mensen wél beweegt (in het onbewuste brein)

• De rol van ons onbewuste brein is groter dan we willen toegeven.
• De tegenhouder van een succesvolle verandering? Dat ben je zelf.
• Door een ander te beïnvloeden, beïnvloed je jezelf waardoor je een prettiger mens wordt. Hoe? Dat leer je in deze sessie.

Zo graag wil je dat de ander het ziet. Het snapt. En enthousiast wordt. Of op z’n minst braaf mee hobbelt in de verandering. Je neiging is wellicht om je te tijd en energie te steken in degenen die wél willen. Misschien zoek je naar een methode om slim om te gaan met die lui die weerstand hebben.    

Eén ding wist je misschien nog niet. De aanvliegroute in al je gesprekken bevat een systematische weeffout, veroorzaakt door ons onbewuste brein. Als je die weeffout eenmaal ziet, kun je hem nooit meer niet zien. Zodra je snapt dat in weerstand jouw goud zit, krijgt je verandering vleugels. Bovendien ontwikkel je zelf een gelijkwaardige grondhouding waardoor mensen je onbewust waarderen als leider en graag bij je in de buurt zijn. De knop doen we in deze sessie. Daarna is het een kwestie van doen. En genieten van het goud.