De Münchhausenbeweging
Beweging voor Ketensamenwerking
Te veel kansarme mensen vallen tussen wal en schip. Hun zorgvraag is zo complex dat een individuele aanpak noodzakelijk is. Niet door één zorgverlener, maar door verscheidene partijen die oplossingsgericht en regeldoorbrekend met elkaar samenwerken. Vijf jaar geleden werd naar aanleiding van deze constatering in Rotterdam de Münchhausenbeweging opgericht. Joost Vos deed onderzoek naar deze beweging en schreef er het boek De Münchhausenbeweging: Beweging voor Ketensamenwerking over.
Dit boek beschrijft de zoektocht van de leden van de Münchhausenbeweging door de ontwikkelingen in deze beweging intensief en gedurende langere tijd te bestuderen. Hoe zijn ze in actie gekomen? Wat levert dat op? Tot welke nieuwe inzichten brengt dat ons? De concrete onderzoeksvraag is: hoe komen de leden tot nieuwe vormen van organisatieoverstijgende samenwerking? Aan zowel de theorie over ketensamenwerking als aan de theorie over sociale bewegingen levert deze studie een bijdrage.
De conclusie is dat de oplossing niet wordt gevonden in structuren. De veelgeroemde keten van maatschappelijke zorg is in feite een kleurrijke lappendeken. Als er gaten in het aanbod zitten, dan moeten die gevuld worden. Dat gebeurt met kleinschalige initiatieven.
Dan nog is het onvermijdelijk dat er mensen in de kou staan. Daarop is maar één antwoord: deze mensen individueel helpen. Leden van de Münchhausenbeweging roepen elkaar op om steeds gericht te blijven op de mens met een hulpvraag en om 'geen nee' tegen elkaar te zeggen.
De kracht van de beweging is dat haar leden die oproep levend houden met verhalen van kleinschalige initiatieven en van individuele hulp. Zo ontstaat een nieuwe metafoor van de keten. De keten maatschappelijke zorg is een ketting van verhalen die betrokkenheid koesteren en die het vertrouwen geven dat mensen het verschil kunnen maken.
Inhoud
1 Tussen wal en schip
1.1 Het verhaal van Loes
1.2 Het samenwerkingsvraagstuk
1.3 Zomerdebat over het souterrain van de woningmarkt
1.4 Mijn eigen betrokkenheid bij het onderwerp
1.5 Probleemstelling
1.6 Kernpunten van de onderzoeksaanpak
1.7 Leeswijzer
2 De Münchhausenbeweging
2.1 Het ontstaan en de ontwikkeling van de Münchhausenbeweging
2.2 De situatie in Rotterdam
2.3 De aanpak van de Münchhausenbeweging
2.4 Typering van de aanpak van de Münchhausenbeweging
3 Methodologie
3.1 Het verloop van het onderzoek
3.2 Grounded theory
3.3 Methodologische keuzen in dit onderzoek en hun consequenties voor de betekenis van de resultaten
3.4 De zeggingskracht van dit onderzoek
4 Beweging
4.1 Het Münchhausenmanifest
4.2 Het begrip beweging in de Münchhausenbeweging
4.3 Opkomst en ontwikkeling van sociale bewegingen
4.4 Kenmerken van sociale bewegingen
4.5 De Münchhausenbeweging als een consensusbeweging
5 Ketensamenwerking
5.1 Het begrip keten in de Münchhausenbeweging
5.2 Vormen van organisatieoverstijgende samenwerking in de literatuur
5.3 Informele samenwerking in de Münchhausenbeweging
5.4 Structuurkenmerken van samenwerkingsverbanden
5.5 De Münchhausenbeweging als een streven naar ketensamenwerking
6 Complexiteit
6.1 Het begrip complexiteit in de Münchhausenbeweging
6.2 Het begrip complexiteit in de literatuur
6.3 Complexiteit als samenwerkingsopgave van de Münchhausenbeweging
7 Urgentie
7.1 Verhalen van kansarme Rotterdammers
7.2 Het begrip urgentie in de Münchhausenbeweging
7.3 Het begrip urgentie in de literatuur
7.4 De Münchhausenbeweging: creëren van urgentie als een open proces dat in stand blijft door een kettingverhaal
8 Kleinschaligheid
8.1 Projecten van de sociëteit
8.2 Kleinschalig werken in de literatuur
8.3 De Münchhausenbeweging; de praktijk als weg naar structurele oplossingen
9 Betrokkenheid
9.1 Beweging van hartstocht
9.2 Het betrokkenheidperspectief als perspectief op samenwerking in de literatuur
9.3 De Münchhausenbeweging: samenwerking uit inhoudelijke betrokkenheid
10 Vertrouwen
10.1 Het verhaal van foyer de Nachtegaal
10.2 De code of conduct
10.3 Het begrip vertrouwen in de Münchhausenbeweging
10.4 Het begrip vertrouwen in de literatuur
10.5 Invalshoeken voor het bestuderen van het begrip vertrouwen
10.6 Een gedragscode als weerslag van sociale of betekenisgevende systemen
10.7 De Münchhausenbeweging: samenwerking op basis van vertrouwen
11 Structurele oplossingen
11.1 Resultaten vanuit het perspectief van leden van de sociëteit
11.2 Resultaten vanuit het perspectief van de bestuurders
11.3 Het begrip structurele oplossingen in de Münchhausenbeweging
11.4 Structurele oplossingen in de literatuur
11.5 De Münchhausenbeweging: structurele oplossingen door cultuurbeïnvloeding
12 De Münchhausenbeweging: Beweging voor Ketensamenwerking
12.1 De aanpak van de Münchhausenbeweging
12.2 Ketensamenwerking
12.3 De inzet van een consensusbeweging
12.4 Implicaties van het onderzoek
Samenvatting
Summary
Slotwoord
Literatuur
Bijlage 1 Het Münchhausenmanifest
Bijlage 2 De code of conduct
Reviews 'De Münchhausenbeweging'
Gerelateerde uitgaven
