Bekijk ons hele aanbod
Onderwijs
Gezondheidszorg
Juridisch
Management
Geschiedenis & Filosofie
Als docent in het voortgezet onderwijs wil je goed onderwijs verzorgen en stel je jezelf dagelijks vragen. Variërend van het niveau van de individuele leerling, de groep, de klas, én de school. Daarbij wordt doorlopend een beroep gedaan op je professionaliteit. Als professional kijk je met een onderzoekende houding naar het onderwijs(leer)proces: door open en nieuwsgierig te zijn, door te onderzoeken, door je kennis te delen, door iets nieuws te durven toepassen (en dit alles op een methodische en systematische wijze).
Kortom, door onderzoeksmatig te werken vind je antwoorden op je vragen. Dat doe je niet alleen, maar ook samen met je collega’s op school en/of met collega’s van andere scholen. Daarover gaat Voortgezet onderwijsonderzoek: alleen én samen onderwijsonderzoek doen om je onderwijspraktijk te verbeteren.
Inhoud
Het boek bestaat uit vier delen. In deel 1 staat de vraag centraal waarom onderzoeksmatig werken in de onderwijspraktijk belangrijk is voor jou als docent. Vervolgens volgt in deel 2 wat je dan in de praktijk doet wanneer je onderzoeksmatig werkt. Deel 3 bespreekt hoe je onderwijsonderzoek in de praktijk kunt doen. In deel 4 staan vele vaardighedenbladen en werkbladen met concreet toepasbare mogelijkheden voor je eigen onderwijspraktijk.
Doelgroep
Het boek is bedoeld voor alle docenten in het voortgezet onderwijs.
Inleiding 9
Deel 1 WAAROM? 13
1 Waarom doe je als docent onderwijsonderzoek? 15
1.1 Inleiding 15
1.2 Wat is een professional? 15
1.3 Professionele ontwikkeling als docent 17
1.4 Onderzoek helpt je bij vragen en uitdagingen 18
1.5 Waarom reflectie op het eigen handelen? 26
1.6 Een onderzoekende houding – waar hebben we het dan over? 29
2 Het belang van onderwijsonderzoek voor school- en beroepsontwikkeling 33
2.1 Inleiding 33
2.2 Schoolontwikkeling door onderzoek 34
2.3 Kennisnetwerken 38
2.4 Onderwijsonderzoek en de ontwikkeling van de beroepsgroep 42
2.5 De rol van de schoolleider 43
3 Cultuur van kennisgedreven en onderzoeksmatig werken 45
3.1 Inleiding 45
3.2 Wat is een cultuur van onderzoeksmatig werken? 46
3.3 Hoe doe je dat? Een cultuur van onderzoeksmatig werken creëren? 52
4 Tussen theorie en praktijk 59
4.1 Inleiding 59
4.2 Praktijk en wetenschappelijk onderzoek 60
4.3 Waarom praktijkonderzoek? 65
4.4 Wat zijn criteria van onderwijsonderzoek? 66
Deel 2 WAT DAN? 69
5 Wat is (onderwijs)onderzoek?
5.1 Inleiding 71
5.2 Wat is onderzoek? 72
5.3 Typen wetenschap 73
5.4 Onderwijsonderzoek: onderzoek in/van onderwijs 79
5.5 Het ‘probleem’ van onderwijsonderzoek 80
5.6 Voorbeelden van onderwijsonderzoek 81
6 Voortgezet onderwijsonderzoek
6 Kennis 85
6.1 Wat is de rol van kennis in het onderwijs en wat betekentdit voor docenten? 85
6.2 Wat is kennis? 86
6.3 Impliciete en expliciete kennis 91
6.4 Kennis ‘maken’ 92
6.5 Kennis ‘maken’ en onderzoeksmatig werken 94
Deel 3 JA! HOE DAN? 101
7 Spelregels voor (onderwijs)onderzoek 103
7.1 Spelregels voor onderzoek 103
7.2 Jouw kwetsbaarheid als docent en onderzoeker 110
8 De onderzoekscyclus op hoofdlijnen 111
8.1 Inleiding 111
8.2 De fasen van de onderzoekscyclus 113
9 Kijk 117
9.1 (Bewustwording), opvallen, verkennen (opzoeken/uitzoeken) 117
9.2 Afvragen, verbazen, verwonderen 119
9.3 Probleemstelling 119
9.4 Doelstelling 122
9.5 Onderzoeksvraag 123
9.6 Verwachtingen (hypothesen) 130
10 Ontdek 133
10.1 Inleiding 133
10.2 Theoretisch kader 134
10.3 Onderzoek opzetten 136
10.4 Data verzamelen in de onderwijspraktijk 147
10.5 Data en resultaten verwerken en beschrijven 173
10.6 Discussie, conclusie en aanbevelingen 184
11 Deel 187
11.1 Inleiding 187
11.2 De waarde van delen: rapporteren en presenteren 188
11.3 Presenteren 189
11.4 Publiceren 190
11.5 Visueel verslag 198
12 Pas toe (in de praktijk) 201
Deel 4 VAARDIGHEDENBLADEN 205
1 Kijk – Reflecteren op jouw onderzoekende houding 207
2 Kijk – Wat doe je al aan onderzoek? 209
3 Kijk – Reflectie volgens Korthagen 211
4 Kijk – Reflecteren volgens Dilts en Bateson 212
5 Kijk – Op je eigen handelen reflecteren 214
6 Kijk – Reflecteren met anderen 216
7 Kijk – Reflecteren volgens de STARR(T)-methode 218
8 Kijk – Zelfonderzoek: ethisch reflecteren 220
9 Ontdek – Onderzoek afbakenen 221
10 Ontdek – Een doelstelling formuleren 222
11 Ontdek – Brainstormen over je onderwerp(probleemanalyse) 223
12 Ontdek – Wat is je probleem? (Een probleemanalyse opstellen) 225
13 Ontdek – Operationaliseren 226
14 Ontdek – Probleemstelling en doelstelling formuleren 227
15 Ontdek – Een onderzoeksvraag formuleren 229
16 Ontdek – Deelvragen formuleren 233
17 Ontdek – Snel een wetenschappelijk artikel lezen 234
18 Ontdek – Een literatuuronderzoek doen 235
19 Ontdek – Elementen, constructen, variabelen en factoren identificeren 239
20 Ontdek – Een conceptueel model opstellen 240
21 Ontdek – Verwachtingen formuleren (een hypothesen formuleren) 242
22 Ontdek – Een onderzoek(splan) maken 243
23 Ontdek – Een vragenlijst uitvoeren 244
24 Ontdek – Een vragenlijst maken 249
25 Ontdek – Een steekproef (populatie) samenstellen 251
26 Ontdek – Een praktijkonderzoek doen 252
27 Ontdek – Leerlingen observeren 254
28 Ontdek – Objectief observeren 258
29 Ontdek – Methoden van observatiegegevens verzamelen 259
30 Ontdek – Een waarderend onderzoek opzetten 260
31 Ontdek – Contentanalyse 262
32 Ontdek – Grounded theory onderzoek doen 264
33 Ontdek – Etnografisch onderzoek doen 266
34 Ontdek – Narratief onderzoek doen 268
35 Ontdek – Lesson study doen 269
36 Ontdek – Actieonderzoek doen 271
37 Ontdek – Een casestudy uitvoeren 274
38 Ontdek – Concept mapping 276
39 Ontdek – Ontwerpgericht onderzoek doen 277
40 Ontdek – Ontwikkelingsgericht onderzoek doen 279
41 Ontdek – Gevalsstudie/casestudy doen 281
42 Ontdek – Vignettenonderzoek doen 283
43 Ontdek – Een sociale netwerkanalyse maken 285
44 Ontdek – Een interview houden 286
45 Ontdek – Onderzoek betrouwbaar maken 292
46 Ontdek – Onderzoek valide maken 293
47 Ontdek – SMART formuleren 295
48 Ontdek – Een logboek bijhouden (STARRT-methodiek) 296
49 Ontdek – Communiceren – In contact treden met respondenten 297
50 Ontdek – Communiceren – IPIG-model 299
51 Ontdek – Communiceren – verbale communicatie 301
52 Ontdek – Communiceren – non-verbale communicatie 302
53 Ontdek – Data verwerken 305
54 Ontdek – Kwalitatieve data-analyse 306
55 Ontdek – Kwantitatieve data-analyse 310
56 Deel – Mondeling presenteren van je onderzoek 313
57 Deel – Effectief presenteren 315
58 Deel – Visueel presenteren 317
59 Deel – Online presenteren 318
60 Deel – Compact presenteren 320
61 Deel – Een poster presenteren 322
62 Deel – Visuals, moodboards en infographics maken 324
63 Deel – Een digitale presentatie inrichten 327
64 Deel – Schriftelijk presenteren 329
65 Deel – Typen onderzoeksverslagen 331
66 Deel – Verslag doen van literatuuronderzoek 334
67 Deel – Een onderzoeksverslag of -rapport schrijven 339
68 Deel – Een (wetenschappelijk) artikel schrijven 343
69 Deel – Je artikel publiceren 346
70 Deel – Schrijfstijl: in welke ‘tijd’ schrijf je? 348
71 Deel – Schrijfstijl: tips 349
72 Deel – Bronnen vermelden in de lopende tekst 353
73 Deel – Voetnoten en eindnoten gebruiken 355
74 Deel – Tabellen en figuren gebruiken in je tekst 356
75 Deel – Een literatuurlijst samenstellen 358
76 Deel – Ethische aspecten van onderwijsonderzoek 362
77 Deel – Een onderzoeksvoorstel schrijven 364
78 Deel – Een voorstel schrijven voor een conferentie 366
79 Kijk – Terugkijken op je onderzoek 372
Literatuur 373
Register 383
Over de auteur 387
Deze uitgave is bedoeld ter bevordering van de eigen professionalisering als docent. Voor deze titel is het niet mogelijk om een gratis beoordelingsexemplaar aan te vragen.
Samen met je team dit boek lezen? Bij een bestelling vanaf 10 exemplaren is een korting mogelijk! Neem contact met ons op via marketing@boomhogeronderwijs.nl voor de mogelijkheden.
Je hebt een zakelijk account nodig om dit product te kunnen bestellen. Je bent nu ingelogd met het e-mailadres: .
Wil je dit e-mailadres gebruiken voor je zakelijk account?
Ander e-mailadres gebruiken voor zakelijk account Huidig e-mailadres gebruiken voor zakelijk account