Paradoxaal leiderschap

Recent verscheen Paradoxaal leiderschap van Ivo Brughmans. Het vervolg op De kunst van het paradoxale leven (2013). Paradoxen, en vooral hoe daarmee om te gaan, is een thema dat Ivo fascineert. De kern van zijn betoog is dat we los moeten komen van het of-of denken en meer moeten met en-en denken.

Het is de kunst om creatief om te gaan met tegenpolen, in het besef dat het vaak gaat om ogenschijnlijke tegenstellingen. De aarde heeft 2 polen maar vormt 1 geheel. Zo is het ook met veel van onze opvattingen. Door daar oog voor te hebben en er bewust aandacht aan te schenken, komen we verder. Zeker in de toegenomen complexiteit van vandaag is dat niet alleen wenselijk maar domweg noodzakelijk om niet vast te lopen. Dat geldt voor zowel individuen als voor de organisaties waarin wij opereren.

De manier om dat te doen is erbij stil te staan, te reflecteren en de dialoog te voeren om – met respect – de tegenpolen te verkennen. Paradoxaal leiderschapreikt er tal van concrete suggesties voor aan zonder te vervallen in wat er moet in welke situatie. Het gaat er vooral om dat we ons er bewust van zijn. Hetpolariteitenwiel, met niveaus van ‘of-of’ via tussenvormen tot ‘en-en’, draai je naargelang de situatie erom vraagt.

Ivo vroeg mij te laten weten wat ik van het boek vind.

Welnu, ik vind het een verrijking. Het boek is buitengewoon transparant van opzet en toelichting. Je vliegt er doorheen en is zeer toegankelijk. Het zegt met andere woorden en tal van voorbeelden hetzelfde als bijvoorbeeld Jitske Kramer met Deep democracy. Het gaat er niet om dat we bij meerderheid besluiten nemen, het gaat erom dat alle perspectieven gehoord zijn en meegenomen worden bij onze afwegingen. Anders gezegd: het benutten van tegenstellingen en de wijsheid van de minderheid.

Verkiezingsdebatten geven invulling aan de polen. Meteen na de verkiezingsuitslag is het zaak met paradoxaal leiderschap tot goede besluitvorming te komen. In mijn woorden heet dat het toepassen van zingevende besliskunde waarbij alle aspecten vanuit verschillende invalshoeken en perspectieven belicht worden. Lukt dat niet dan houden de polen elkaar in een verstikkende wurggreep en blijven de beste oplossingen onder tafel.

Nu we dit weten is er geen reden meer om het niet te doen. Laat je inspireren en bekijk het speciaal hiervoor gemaakte filmpje.

Ben Verlag - Consultant op het gebied van organisatieontwikkeling

“We zitten in het paradigma van het of-of-denken. Iedere dag hebben we te maken met tegenstellingen. Moet je een strenge ouder zijn of het maatje van je kinderen? Hebben we als organisatie meer slagkracht als we alles centraal regelen of staan we decentraal juist dichter bij de markt? Moeten we inzetten op solidariteit of op eigen verantwoordelijkheid? Op zich is het logisch om zo te denken maar heel vaak zijn beide tegenpolen nodig en kun je daar geen eenduidige keuzes in maken.”

> Lees het hele artikel uit Personeelsbeleid

‘Paradoxaal leiderschap’ gaat over het benutten van de kracht van tegenpolen. Dat lazen we op de achter ap en het maakte ons niet meteen warm om het boek open te slaan. Was dit immers niet een zoveelste pleidooi om tot compromissen
te komen, een briljant procedé om het status-quo te betonneren en echte vernieuwing op een doodlopend spoor te rangeren? Een compromis lijkt veilig en voorspoedig, maar het ontneemt ons het zicht op de afgrond. Een compromis houdt iedereen tevreden, maar maakt niemand gelukkig.

Een vlugge blik op het cv van de auteur maakte evenwel nieuwsgierig. Antwerpenaar Ivo Brughmans (1965) studeerde filosfie in Gent, internationale politiek in Antwerpen en bedrijfskunde in Brussel. Al jarenlang werkt hij vanuit Utrecht als managementconsultant bij PA Consulting Group. Als er

iemand iets zinnigs kan vertellen over tegenpolen verbinden, moet dat wel een  losoof zijn die dagelijks geconfronteerd wordt met de praktische problemen van het bedrijfsleven. Dat werd al duidelijk in zijn vorige boek ‘De kunst van het paradoxale
leven’ (Lannoo, 2013), waarin duidelijk wordt dat het beruchte ‘en-en’- verhaal niet hoeft uit te monden in een flets compromis, maar in een synthese die de kracht van de diverse polen verenigt tot iets nieuws. Hoe doe je dat? Die zoektocht past Brughmans nu toe op de werkvloer. Dat vergt niet alleen een
management met een duidelijke kijk op diversiteit, maar ook een HR-beleid dat volop inzet op het benutten van verschillen. Brughmans reikt alvast een leidraad daartoe aan.

Bron: Lars De Decker, HR Square

In zijn boek reikt Brughmans lezers een concrete methode aan waarmee ze tegengestelde krachten aan elkaar leren verbinden. In het eerste deel wordt de lezer ingewijd in de basisprincipes van het omgaan met tegenpolen. In het tweede deel geeft de auteur antwoord op de vraag hoe deze principes kunnen worden toegepast in de dagelijkse praktijk van een organisatie. Dit brengt een andere kijk op thema’s als strategiebepaling, organisatie-inrichting, sturing, verandering, innovatie, cultuur & identiteit, diversiteit, leiderschap en HR-beleid. Hij sluit af: “Paradoxaal leiderschap vergroot je vermogen als leider om soepel en wendbaar te schakelen in een dynamische wereld.”

In zijn boek reikt Brughmans lezers een concrete methode aan waarmee ze tegengestelde krachten aan elkaar leren verbinden. In het eerste deel wordt de lezer ingewijd in de basisprincipes van het omgaan met tegenpolen. In het tweede deel geeft de auteur antwoord op de vraag hoe deze principes kunnen worden toegepast in de dagelijkse praktijk van een organisatie. Dit brengt een andere kijk op thema’s als strategiebepaling, organisatie-inrichting, sturing, verandering, innovatie, cultuur & identiteit, diversiteit, leiderschap en HR-beleid. Hij sluit af: “Paradoxaal leiderschap vergroot je vermogen als leider om soepel en wendbaar te schakelen in een dynamische wereld.”

> Lees de hele recensie op Consultancy.nl

Artikel van Ivo Brughmans: Vergeet de 'gulden middenweg'. Hanteer een ‘en-en’-perspectief.

> Lees het hele artikel op ManagementSite.nl

De Vlaamse filosoof en managementconsultant Ivo Brughmans is een expert geworden in het verbinden van de tegenpolen die wij als mens allemaal in ons dragen. Sterker nog, zijn boek Paradoxaal leiderschap helpt mensen om de uitersten in zichzelf te verenigen en daardoor meer in balans te raken. Dat dat allesbehalve gemakkelijk is, geef de auteur ook onmiddellijk toe: ‘De mens is een vat vol – vaak extreme – tegenstellingen.' > Lees hier het hele interview