Reflecteren voor commissarissen en toezichthouders

Voorwoord 5

Over de auteurs 9

1. Introductie 11

1.1 Ontwikkelingen in toezicht 11

1.2 Kwaliteit van toezicht 12

1.3 Doel van dit boek 13

1.4 Opzet en leeswijzer 13

2. Raad als team 15

2.1 Introductie 15

2.2 Wat is een team? 15

2.3 RvC en RvT als team: wat maakt deze teams bijzonder? 17

2.4 Samenstelling van de RvT en RvT: teamrollen en competenties 18

2.5 Werving van nieuwe leden 20

2.6 Rol van de bestuurssecretaris 21

3. Onderzoeken en bespreken van de onderstroom 23

3.1 Introductie 23

3.2 Wat is de onderstroom? 23

3.3 Groepsdynamiek: ontsporing van groepen 25

3.4 Voorbeelden van disfunctionele groepsprocessen 28

3.5 Besluitvormingsdynamiek: de menselijke factor 30

3.6 Op zoek naar de onderstroom: hoe maak je dit bespreekbaar? 35

4. Handvatten voor een goed gesprek 37

4.1 Introductie 37

4.2 In de kennismaking 38

4.3 Bij aanvang en aan het eind van de vergadering 39

4.4 Bij reflectie op visie en doelen 40

4.5 Bij reflectie op de interactie met de organisatie 43

4.6 Bij reflectie op de onderlinge samenwerking 48

4.7 Bij reflectie op individuele leden 54

5. Voorzitter als procesbegeleider 57

5.1 Introductie 57

5.2 Taken van de voorzitter 57

5.3 Kwaliteiten van de voorzitter 58

5.4 Rol van de voorzitter 59

5.5 Valkuilen voor een voorzitter 59

5.6 Reflectie 62

6. Rol van externe coaching 65

6.1 Introductie 65

6.2 Betrekken van externe coaches: drie fasen 65

6.3 Voorwaarden voor een goed gesprek: het belang van containment 67

6.4 Het vinden van een passende coach 70

7. Zelfevaluatie 73

7.1 Introductie 73

7.2 Ervaringen met zelfevaluatie 73

7.3 Opzetten van een effectieve zelfevaluatie 74

7.4 Volwassenheidsniveau 83

7.5 Ten slotte 84

Bijlage Zelfevaluatie 85

Literatuur 93