Over onwettigheid, onzedelijkheid en terugvordering

In dit boek staat de vraag centraal wanneer een vordering uit onverschuldigde betaling moet worden toegekend aan iemand die een nietige overeenkomst heeft uitgevoerd. Moet de vordering uit onverschuldigde betaling steeds worden toegestaan na de uitvoering van een onwettige of onzedelijke overeenkomst? En zo nee, hoe dient te worden bepaald wanneer een normschending zo ernstig is dat terugvordering ontoelaatbaar is? Voor een antwoord op deze vragen is het nodig om de gronden voor toekenning of weigering van een vordering uit onverschuldigde betaling nader te onderzoeken.

Er doen zich altijd kwesties voor waarbij de verhouding tussen nietigheid en terugvordering aan de orde is. Zo zijn er in het moderne omgevingsrecht regelmatig zaken waarbij in samenwerking met gemeentes bouwprojecten zijn uitgevoerd op basis van een ongeldige overeenkomst. Ook komt soms een omkoper voor de civiele rechter die het betaalde smeergeld terugvordert. Bij de beoordeling van de juridische gevolgen in dergelijke zaken is het van belang een goed beoordelingskader te hebben. In dit boek wordt hiertoe de ontwikkeling van het Nederlandse terugvorderingsrecht bekeken en op historische basis vergeleken met andere rechtsstelsels.