Weerbare rechtsstaat: de vangrails in de Grondwet
Weerbare rechtsstaat als verdediging tegen democratische erosie
Kan een weerbare rechtsstaat bescherming bieden tegen democratische erosie? Democratie en rechtsstaat staan onder druk, van de Verenigde Staten tot Hongarije. Stapels rapporten documenteren een wereldwijde teruggang in democratie en rechtsstaat. En ook over Nederland zijn er zorgen.
Hoe de Grondwet de democratische rechtsstaat kan beschermen
Dit boek biedt een uniek overzicht van de vangrails die een grondwet kan bieden om te voorkomen dat een democratische rechtsstaat ontspoort. Het maakt de weerbare rechtsstaat concreet. Toezicht door een onafhankelijke rechter, moeilijke hordes voordat je een grondwet kan wijzigen, sterke parlementen of maximumtermijnen voor politici – maar liefst 26 verschillende waarborgen komen aan bod. Ook is er aandacht voor de effectiviteit van de waarborgen: werken ze? Tot slot wordt de Nederlandse Grondwet langs de meetlat van de weerbare rechtsstaat gelegd.
Weerbare rechtsstaat: de vangrails in de Grondwet is een essentieel boek voor iedereen die zich bekommert om de verdediging van de democratische rechtsstaat.
Drie Leidse juristen analyseren – zich baserend op bijna vijftig kwantitatieve studies –
systematisch en schematisch de mogelijkheden om de democratische rechtsstaat weer...
Lees hier verder.
‘Democratische rechtsstaten rusten op een set aan regels, vastgelegd in grondwetten, wetten en gewoonterecht. Deze juridische vangrails beschermen een democratische rechtsstaat tegen ontsporing als de politiek zwabbert. Maar die vangrails hebben een slechte pers.’
Bastiaan Rijpkema in Maak in 2025 werk van een weerbare democratie
‘Een grondige analyse van de instrumenten die een democratische rechtsstaat kunnen beschermen tegen erosie en autocratische tendensen. [...] In een tijd waarin de democratie wereldwijd onder druk staat, is dit werk van grote waarde voor juristen, beleidsmakers en iedere geïnteresseerde burger.’
- Zihni Özdil
Lees verder in Weerbare rechtsstaat: een boek van onschatbare waarde, maar niet voor nachtbrakers
Reviews 'Weerbare rechtsstaat: de vangrails in de Grondwet'
In de media
‘Een grondige analyse van de instrumenten die een democratische rechtsstaat kunnen beschermen tegen erosie en autocratische tendensen. [...] In een tijd waarin de democratie wereldwijd onder druk staat, is dit werk van grote waarde voor juristen, beleidsmakers en iedere geïnteresseerde burger.’
- Zihni Özdil in EW