Eigenzinnigheid, werk en geschiedenis
Over menselijke vermogens
Sleutelwerk van de Kritische Theorie
Eigenzinnigheid, werk en geschiedenis is een sleutelwerk binnen de Kritische Theorie. Op geheel eigen wijze verbinden Oskar Negt en Alexander Kluge de klassieke thema’s van de Frankfurter Schule met het postmoderne denken van onder meer Foucault en Deleuze. Bij hun ontwerp van een nieuw mensbeeld struinen ze door tal van disciplines, van biologie, sociologie en filosofie tot politieke economie en natuurkunde. De ontleende inzichten combineren ze op een eigenzinnige wijze: ze brengen geen schotten aan tussen begripsvorming en waarnemingen, of tussen wetenschap en literatuur.
Oskar Negt en Alexander Kluge vormen een productieve denkmachine die nu eens wild associatief opereert, dan weer secuur argumenteert. Hun werkwijze verklaart de ongewone opbouw van dit boek: de hoofdlijnen in het betoog worden onderbroken door foto’s en afbeeldingen, figuren, kaders met aparte reflecties, voorbeelden uit de actualiteit en miniatuurverhalen. Het resultaat is een ambitieus en caleidoscopisch werk vol originele en boeiende theorieën, verhalen en voorbeelden – van de Griekse mythologie tot de sprookjes van de gebroeders Grimm.
Voor de Nederlandse editie maakten samenstellers en vertalers Gertjan Schuiling, Frans Berkers en Rudi Laermans in samenspraak met de auteurs een keuze uit het Duitse origineel. Zo ontstond een nieuw, opzichzelfstaand boek.
‘Lezers zullen genieten van de verhelderende inzichten en verrassende ontdekkingen uit de onthullende verzameling ideeën, argumenten en verbeeldingen.’
– Jürgen Habermas
Over de auteurs
Oskar Negt (1934) en Alexander Kluge (1932) zijn in Duitsland alom gerespecteerde denkers en publieke intellectuelen. Ondertussen kan hun werk ook rekenen op een toenemende belangstelling in de Angelsaksische en Franstalige wereld. Oskar Negt studeerde bij Theodor Adorno en was jarenlang hoogleraar sociologie aan de Leibniz Universität Hannover. Als academicus maakte hij naam binnen de domeinen van het vormingswerk, de sociale filosofie en de arbeidssociologie. Alexander Kluge was goed bevriend met Adorno en ontpopte zich vanaf de jaren zestig tot een van de tenoren binnen de Nieuwe Duitse Cinema. Vanaf de jaren tachtig legde hij zich met succes toe op het maken van documentaires en tv-programma’s; daarnaast kreeg ook zijn literaire werk steeds meer bijval.
Samen schreven Negt en Kluge meerdere boeken, waarvan Geschichte und Eigensinn (1981) ongetwijfeld het belangrijkste is. Dit werk vormt de missing link tussen Frankfurter Schule, ‘French Theory’ en postmarxisme.
Origineel: Geschichte und Eigensinn
Redactie en vertaling: Gertjan Schuiling, Frans Berkers en Rudi Laermans
‘Het Nederlandstalige publiek is een heuse dienst bewezen. Niet alleen werd het boek van Negt en Kluge deskundig vertaald, met de nodige aandacht voor het wijsgerige jargon, de selectie komt ook met een rits prachtige illustraties en appendices die het taaie proza toelichten. Vertalers Gertjan Schuiling, Frans Berkers en Rudi Laermans redden daarmee een vergeten klassieker van de kritische theorie [...]. Adelt de arbeid nog? Negt en Kluge’s oeuvre biedt een tijdloos portret van menselijke scheppingskracht en hoe die ten goede en ten kwade kan worden aangewend. In een samenleving die steeds meer rond werken draait maar het steeds minder over werken heeft, zou hun boek werk kunnen maken van die broodnodige discussie.’
‘Het resulteerde in een fragmentarische studie, geven ze zelf toe: ‘‘Men moet de gaten meelezen.’’ Beter is om het verlangen naar samenhang los te laten. Wie dat doet, leest een boeiend, caleidoscopisch naslagwerk.’
‘Voer voor de moderne revolutionair.’
– Trouw
‘Oskar Negt en Alexander Kluge vormen een duo voor de fijnproevers onder de hele en halve revolutionairen in Nederland. Hun manier van schrijven, van argumenteren, van debatteren is net even anders dan die van de recht-in-de-leer-marxisten. Open, associatief en beeldend.’
‘In het enorme aanbod van materiaal kan iedereen wel iets interessants ontdekken.’
– Trouw
‘Een monument voor het beste, meest inventieve en conceptueel meest creatieve van de brede traditie van kritische theorie.’
– Stijn De Cauwer, KU Leuven
‘Het meest ambitieuze Duitse theoretische werk sinds de oorlog en een buitengewone, verontrustende en paradoxale reis door de geschiedenis en de constructie van subjectiviteit, de pedagogie van arbeid en de onophoudelijke gevechten en coalities tussen gevoel en gewoonte.’
– Fredric Jameson, hoogleraar vergelijkende literatuurwetenschap en auteur van Postmodernism
‘Dit boek richt zijn politieke aandacht op het uitgebreide verleden dat de basis vormt voor ons evoluerende heden. Daarmee spreekt het directer tot onze huidige toestand dan zijn historische oorsprong in een periode van desoriëntatie na de jaren zestig doet vermoeden. Een onmisbare boodschap in een fles uit een andere tijd en een genot om te lezen.’
– Andreas Huyssen, emeritus hoogleraar Duitse en vergelijkende literatuurwetenschap
Reviews 'Eigenzinnigheid, werk en geschiedenis'
In de media
‘Het resulteerde in een fragmentarische studie, geven ze zelf toe: ‘‘Men moet de gaten meelezen.’’ Beter is om het verlangen naar samenhang los te laten. Wie dat doet, leest een boeiend, caleidoscopisch naslagwerk.’
‘Adelt de arbeid nog? Negt en Kluge’s oeuvre biedt een tijdloos portret van menselijke scheppingskracht en hoe die ten goede en ten kwade kan worden aangewend. In een samenleving die steeds meer rond werken draait maar het steeds minder over werken heeft, zou hun boek werk kunnen maken van die broodnodige discussie.’
‘Een caleidoscopisch boek over menselijke vermogens.’
– Thijs Lijster in Filosofie Magazine
‘Voer voor de moderne revolutionair.’
– Trouw
‘In het enorme aanbod van materiaal kan iedereen wel iets interessants ontdekken.’
– Trouw
‘Veertig jaar geleden schreven de Duitse filosofen Oskar Negt en Alexander Kluge over het fenomeen werk. Hun boek staat vol boeiende en verrassende inzichten die nog steeds uitermate relevant zijn.’
‘Dit boek biedt de lezer een caleidoscopische en kritische kijk op de werkelijkheid en een ‘danspas van de geest’. Gertjan Schuiling, Frans Berkers en Rudi Laermans verdienen veel lof voor hun uitstekende vertaling, redactie en inleiding.’
– Sociologie Magazine
_w173_h400.png)