Essay over de gift

In Essay over de gift uit 1923-1924 onderzoekt Marcel Mauss de relaties die ontstaan wanneer mensen en groepen mensen geschenken uitwisselen. Onderwerp van zijn boek zijn ‘primitieve’ en ‘archaïsche’ samenlevingen, bijvoorbeeld die van de Maori’s in Polynesië en de indianen in Noordwest-Amerika.

Goederen uitgewisseld in de vorm van geschenken zijn in theorie vrijwillig, maar moeten in feite verplicht worden gegeven en teruggegeven. Welke kracht in het voorwerp zorgt ervoor dat de ontvanger verplicht is het terug te geven? Mauss betoogt dat het geschenk een ‘totale prestatie’ is, waarbij de eer van zowel de gever als de ontvanger in het geding is.

Grondregels en de plicht tot geven, ontvangen en teruggeven

Mauss onderzoekt de grondregels van recht en belang die aan de basis liggen van de plicht tot geven, de plicht tot ontvangen en de plicht tot teruggeven. Hij gebruikt antropologische observaties en analyses en bekritiseert vervolgens de liberale markteconomieën. Zijn essay over de gift is daarmee niet alleen een klassieker in de antropologie, maar wordt ook veel gelezen en bediscussieerd in de economie, sociologie, filosofie en literatuurwetenschap. Het blijft daarmee onverminderd actueel.