Democratie en totalitarisme
Claude Lefort over democratie en totalitarisme
In Democratie en totalitarisme zijn de invloedrijkste opstellen van de Franse denker Claude Lefort samengebracht. Lefort laat overtuigend zien dat de kwetsbaarheid van de democratie juist ook haar kracht is. Voor democratie is essentieel dat de macht als ‘lege plaats’ verschijnt. Zij mag slechts tijdelijk bezet zijn, anders dreigt het gevaar van totalitarisme. In de huidige geopolitieke constellatie is het denken van Lefort relevanter dan ooit.
Voor deze bundel selecteerden vertalers Pol van de Wiel en Bart Verheijen samen met Donald Loose Leforts belangrijkste werken over democratie en de totalitaire verleiding. Bastiaan Rijpkema, bijzonder hoogleraar Verdraagzaamheid en hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap, schreef een voorwoord voor de bundel.
Over de auteur
Claude Lefort (1924-2010) was een Franse politiek filosoof, vooral bekend om zijn inzichten over de democratie. Hij gaf les aan onder meer de Sorbonne en de École des hautes études en sciences sociales, waar hij was verbonden aan het Centre de recherches politiques Raymond Aron.
Over het werk van Lefort
‘De totalitaire verleiding is allerminst verdwenen. We moeten echter beseffen dat deze ook in de democratie zelf besloten ligt.’ – Prof.dr. Paul Frissen
‘Poetin en Erdogan: lees Claude Lefort. Lefort is niet zo bekend als Sartre of Foucault, maar in het politieke denken kun je niet om hem heen.’ – NRC Handelsblad
‘Lefort werkt op briljante wijze de verwantschap tussen democratie en totalitarisme uit.’ – Trouw
‘Een aanrader voor alle politici en journalisten.’
– Dirk Verhofstadt
Inhoudsopgave Democratie en totalitarisme
Voorwoord door Bastiaan Rijpkema 7
Inleiding door de vertalers 11
1 Het beeld van het lichaam & het totalitarisme 31
2 De logica van het totalitarisme 52
3 Het vraagstuk van de democratie 79
4 Democratie & vertegenwoordiging 99
5 Mensenrechten & politiek 117
6 De mensenrechten & de verzorgingsstaat 165
Verantwoording & dankwoord 205
Over de samenstellers & de schrijver van het voorwoord 207
De herkomst van de teksten uit Democratie en totalitarisme is als volgt:
- ‘Het beeld van het lichaam en het totalitarisme’ is een vertaling van ‘L’image du corps et le totalitarisme’ (in: Claude Lefort, L’invention démocratique. Les limites de la domination totalitaire, Fayard 1981 en 1994, pp. 159-176).
- ‘De logica van het totalitarisme’ van ‘La logique totalitaire’ (L’invention démocratique, pp. 85-106).
- ‘Het vraagstuk van de democratie’ van ‘La question de la démocratie’ (Claude Lefort, Essais sur le politique. XIX e–XX e siècles siècles, Seuil 1986, pp. 17-32 (deze bladzijdenummers zijn van de Points-pocket uit 2001 met andere paginering).
- ‘Democratie en vertegenwoordiging’ van ‘Démocratie et représentation’ (Claude Lefort, Le temps présent. Écrits 1945–2005, Belin 2007, pp. 611-624).
- ‘Mensenrechten en politiek’ van ‘Droits de l’homme et politique’ (L’invention démocratique, pp. 45-83).
- ‘De mensenrechten en de verzorgingsstaat’ van ‘Les droits de l’homme et l’État-providence’ (Essais sur le politique, pp. 33-63).
Reviews 'Democratie en totalitarisme'
In de media
‘Lefort biedt een verhelderend begrippenkader om totalitaire verleiding te leren herkennen. Ook leren we van hem de noodzaak om openheid, conflict en onbepaaldheid te leren verdragen, als we de democratie willen beschermen. Dat zijn waardevolle inzichten. Lefort verheldert misverstanden en waarschuwt voor valkuilen die ons kunnen afleiden van het democratische pad.’ – Trouw ★★★★
‘Als een oefening in democratische gezindheid, zo zou je deze essays kunnen lezen, over democratie die voor Claude Lefort altijd het conflict in zich draagt en waarin de burgers zullen moeten leren omgaan met onzekerheden.’ – de Volkskrant
‘Zeer de moeite waard voor iedereen die geïnteresseerd is in de dynamiek van politieke macht en in de werking van democratische waarden. Vooral: hoe gemakkelijk het is, om met die waarden aan de haal te gaan. En hoe dun de grens is tussen democratie en totalitarisme.’ – Overheid van Nu
‘Met zijn Democratie en totalitarisme heeft het Nederlandse taalgebied toegang tot een oeuvre als een goede fles wijn. Het wordt beter met het klimmen der jaren.’ – Het Financieele Dagblad
_w173_h400.png)
