Global Antiquity

 

Populaire cultuur, van Netflix tot TikTok, heeft een enorme invloed op het beeld dat leerlingen van de oudheid vormen. Wanneer ik studenten aan de universiteit vraag naar hun voorkennis, beginnen ze vaker over Percy Jackson of Brad Pitt in Troy dan over wat dan ook uit het lesboek. Toch besteden we hier in de klas vaak nauwelijks aandacht aan – of alleen als er tijd over is vlak voor de vakantie. 

 

Dat moet anders. Populaire cultuur kan het verleden niet alleen sterk vertekenen (denk aan het spierwitte marmer in Hollywood-epen als Ben-Hur), maar er ook heel dubieuze waarden op projecteren (zoals het uitgesproken oriëntalisme in 300). Juist daarom is het belangrijk dat we dit in het onderwijs actief oppakken: leerlingen hebben begeleiding nodig om te herkennen hoe zulke beelden werken en wat ze met hun historische verbeelding doen. 

 

Daarmee biedt het behandelen van populaire cultuur in de les ook didactische kansen: films en andere media maken zichtbaar hoe onze beelden van de oudheid worden geconstrueerd en nodigen uit tot kritisch kijken – naar bronnen, naar representatie, en naar de werking van de klassieke traditie zelf. Deze lezing geeft docenten concrete handvatten om deze materialen bewust en effectief in te zetten, en ze zo om te vormen van afleiding tot didactisch middel. 

Inleiding op de tentoonstelling Discovering Egypt
Toon Sykora

Conservator collectie Egypte en Nubië RMO 

Aan de hand van een aantal voorwerpen uit de tentoonstelling 'Discovering Ancient Egypt' illustreert conservator Toon Sykora hoe de fascinatie voor resten uit eigen verleden al in de oudheid begon. Die veelzijdige zoek- en ontdekkingstocht werd niet alleen gedreven door nieuwsgierigheid, net als nu speelde het verleden een rol in legitimatie, geloof en identiteitsvorming. 

Arie Wilschut, Tessa Schinkel & docenten

Ben je benieuwd hoe je met FORUM Geschiedenis kunt werken, of wil je horen hoe andere docenten dit in de praktijk aanpakken? Meld je dan aan voor deze inspirerende werkgroep. Tijdens de bijeenkomst delen we praktische voorbeelden, tips en ervaringen. Denk aan onderwerpen als: PTA/PTO, werkvormen, differentiatie, digitale toepassingen en toetsen. 

Een waardevolle sessie voor iedereen die met FORUM Geschiedenis werkt – of ermee wil starten. 

Miriam Groen-Vallinga: universitair docent Oude geschiedenis, Radboud Universiteit Nijmegen 

 

Wie in een museum tegenover aardewerk, fibulae, of beeldjes uit de Romeinse tijd komt te staan, denkt wellicht aan dat wereldrijk waarin olie, wijn en terra sigillata de hele bekende wereld over gingen.

 

Zelden denken bezoekers daarbij ook aan de slaafgemaakte makers van een object, of aan de vrouw die het verkocht. Deze gemarginaliseerde groepen vormden meer dan de helft van de Romeinse bevolking, maar zijn nog altijd niet systematisch onderzocht. Toch zijn er wel degelijk bronnen te vinden. Wat kunnen we vandaag nog van hen leren? 

Daniel Soliman: conservator collectie Egypte en Nubië, Rijksmuseum van Oudheden

 

In de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden bevindt zich de kolossale sarcofaag van Wahibreëmachet, een hoge ambtenaar aan het koninklijk hof rond 600 v.o.j. De naam van deze man is oud-Egyptisch, die van zijn ouders zijn Grieks. Mogelijk was Wahibreëmachet een imigrant uit Karië in het oostelijke mediterrane gebied, of misschien waren zijn ouders dat.

 

In deze sessie bespreekt Daniel Soliman de rol van Grieken en Kariërs in de Egyptische handel, zeevaart, diplomatie en het leger in de periode waarin Wahibreëmachet leefde. Daarnaast gaat hij in op de biculturaliteit en de vraag of Wahibreëmachet te bestempelen is als een Griek, een Egyptenaar, of iets anders.