Ex ante onderzoek in metaperspectief

Afgemeten aan de gestage aanwas van ex post evaluaties verslapt de aandacht voor doeltreffend beleid niet. Maar manifesteert die aandacht zich ook in toekomstgericht onderzoek naar de effecten van uiteenlopende beleidsvoornemens? Met deze metastudie wordt inzicht geboden in de omvang en de aard van dergelijk ex ante onderzoek op departementaal niveau dat tussen begin 2005 en eind 2011 openbaar is gemaakt. Het onderzoek laat zien dat in de onderzoeksperiode honderden ex ante analyses zijn verricht. Er is sprake van een stijgende tendens. Ongeveer de helft van het ex ante onderzoek naar beleidsplannen gaat in op de vraag of deze beleidsplannen kunnen leiden tot gestelde doelen. De andere helft is exploratief, betreft de uitvoerbaarheid van de voornemens of gaat over specifieke (bijkomende) gevolgen, zoals het milieu of administratieve lasten voor bedrijven of lagere overheden. Een vervolgvraag is in hoeverre het ex ante onderzoek daadwerkelijk is gebruikt in de besluitvorming over beleid en waarom. Dit is nagegaan aan de hand van vijf cases met betrekking tot mogelijke wetgeving.