Pakkenproletariaat

In een essay uit 1930 voorspelt John Meynard Keynes dat automatisering zal leiden tot een 15-urige werkweek. Tachtig jaar later lijkt zijn voorspelling uit te komen. Een nieuwe fase van automatisering leidt tot de opkomst van een pakkenproletariaat van hoog opgeleide mannen en vrouwen zonder werk.

De werkgelegenheid in de witte boordensector kan niet langer kunstmatig hoog gehouden worden met injecties van geleend geld, maar het onderwijs blijft zich vooral op die sector richten. Filosoof Klaas Mulder laat zien dat we geen andere keuze hebben dan het anders verdelen van de laatste banen. Met weinig, maar zinvol werk kan iedereen een gevulde maag hebben met ruim voldoende welvaart en welzijn.

'We moeten onder ogen gaan zien dat de huidige werkloosheid niet het gevolg is van een bankencrisis. Als de financiële wereld weer op orde is, zal er niet ineens weer werk zijn voor de honderdduizenden die nu thuis zitten. Voor het eerst zal ook de witteboordensector sterk gaan krimpen, waardoor zich - bij gelijkblijvend onderwijsbeleid - een pakkenproletariaat zal vormen van hoogopgeleide, maar nauwelijks plaatsbare professionals. We ontkomen er niet aan om na te denken over een andere verdeling van werk en een andere inrichting van het onderwijs. Hoe bieden we jonge mensen perspectief op zinvol werk in een evenwichtige samenleving?'