Abraham Kuyper

Abraham Kuyper (1837-1920) was een man met een opdracht. Als predikant, journalist, politicus en theoloog ijverde deze herboren christen voor de herkerstening van Nederland. Kuyper was oprichter van de Antirevolutionaire Partij, stichter van de Vrije Universiteit, grondlegger van de Gereformeerde Kerken in Nederland en hoofdredacteur van De Standaard, zijn eigen krant. Zo vormde hij zijn ‘kleine luyden’ om tot ‘mannenbroeders’, tot orthodox-protestantse strijders voor het ware geloof in een vaderland dat bedreigd werd door revolutie: door liberalisme, evolutieleer, scepsis en Multatuli.

Kuyper introduceerde in Nederland een nieuwe politieke stijl, waarin (naar het voorbeeld van Mozes en het bijbelse Israël) leider en volk centraal stonden. Rond 1900 kon niemand om hem heen. In reactie op en naar het voorbeeld van Kuyper stichtten katholieken en socialisten hun eigen politieke en maatschappelijke organisaties. Zo bleek Kuyper de beslissende stoot tot de verzuiling te hebben gegeven.

Kuyper was ook een notoire ruziemaker. In de Nederlandse Hervormde Kerk joeg de reformator de vrijzinnigen tegen zich in het harnas, maar zijn antirevolutionaire wapenbroeders spaarde hij evenmin. Als eerste échte premier van Nederland raakte hij in conflict met koningin Wilhelmina en bond hij tijdens de spoorwegstakingen van 1903 de strijd aan met de arbeidersklasse.

Dit boek is de eerste omvattende biografie van Abraham Kuyper sinds 1938. Het accent ligt op zijn politieke werkzaamheden en intellectuele scheppingen. Jeroen Koch beschrijft hoe ‘Abraham de Geweldige’, zoals de tekenaar Albert Hahn hem noemde, geprobeerd heeft het ‘geloof der vaderen’ voor de toekomst veilig te stellen. Maar over Kuypers werkwijze en over het resultaat van zijn inspanningen liepen de meningen uiteen.