De verovering van de vrijheid

Alicja Gescinska heeft aan den lijve ervaren wat gebrek aan vrijheid is. Ooit woonde zij met haar ouders en zussen in een studio van vier bij vier in communistisch Polen. Vlak voor de Val van de Muur vluchtte het gezin naar België; Alicja was toen zeven jaar oud. Als tiener kon zij moeilijk aarden in het Westen, waar de toegenomen vrijheid niet meteen een garantie bleek voor een beter bestaan. Vrijheid scheen haar eerder een ander woord voor luiheid, gemakzucht, consumentisme. Pas met de ontdekking van wijsbegeerte en literatuur vond zij naar eigen zeggen de ware, positieve zin van de vrijheid.

In de zomer van 2010, toen zij volop werkte aan dit boek, werd Alicja geconfronteerd met de plotse ziekte en het overlijden van haar vader. Deze ingrijpende gebeurtenis deed haar niet alleen de broosheid van het bestaan beseffen, maar ook de noodzaak om het leven te omarmen, zelfs al is dat soms ongenadig hard. Zij realiseerde zich dat je als mens slechts vrij bent wanneer je liefdevol en betrokken in het leven staat. Dat is de eigenlijke drijfveer achter haar pleidooi tegen de luiheid en morele onverschilligheid die zij kenmerkend vindt voor de moderne tijden. Deze neigingen zijn ook haar niet vreemd. Haar pleidooi is dus evengoed een innerlijke polemiek. Deze jonge filosofe laat ons inzien - of we nu liberaal zijn of katholiek, socialist of conservatief - dat vrijheid verre van vrijblijvend is. Zij moet veroverd worden.