Handboek digitale didactiek
Ondersteun, versterk en verrijk je onderwijs met technologie
Niet méér digitaal, maar zinvol digitaal
Digitale middelen kunnen helpen zicht op het leerproces te vergroten, leerstrategieën te ondersteunen en de motivatie van je leerlingen of studenten te bevorderen. Maar wanneer kies je welke toepassing? En hoe sluit die aan op het leerdoel? Handboek digitale didactiek geeft houvast met duidelijke kaders voor schermgebruik, lesontwerp en toolkeuze. Stappen en checklists maken de vertaling naar de klas klein.
Van randvoorwaarden naar lesidee
Het boek begint bij de basis: minder afleiding in de klas, duidelijke afspraken over rechten en veilig omgaan met gegevens. Vervolgens volgt de praktijk: hoe podcasts, korte uitlegvideo’s, speelse opdrachten en de digitale leeromgeving doelgericht kunnen worden ingezet. Generatieve AI krijgt een nuchtere plek met voorbeelden, kant-en-klare promptformats en heldere informatie over privacy, vooringenomenheid (bias) en betrouwbaarheid. De opzet is toegankelijk en modulair, passend voor elk vak en niveau.
Het boek biedt:
- Een overzicht van bewezen didactiek en hoe technologie daarbij een rol kan spelen.
- Versterking van wat al werkt: differentiëren, formatief handelen en feedback(geletterdheid), samenwerkend leren en digitaal toetsen, steeds met concrete strategieën en voorbeeldtools.
- Een promptbibliotheek met kant-en-klare educatieve prompts voor het favoriete AI-model.
- 35 digitale werkvormen en 15 eigen tools om meteen mee te starten, van debatvormen en quizzen tot door AI ondersteunde opdrachten.
- Toepasbaar in PO, VO, MBO, HBO en WO, met oog voor inclusie en kansengelijkheid.
Voor wie
Voor docenten in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs, hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs. Van digistarters tot techliefhebbers.
Niet méér digitaal, maar zínvol digitaal
‘Een PDF van een papieren reader is geen innovatie,’ stelt Robert Mol. In Handboek Digitale didactiek laat hij zien hoe bewuste keuzes voor rust, structuur en denkruimte zorgen. Niet de tool, maar het leerdoel hoort altijd het vertrekpunt te zijn. Lees interview >
10 praktische tips
Hoe zet je technologie écht effectief in je onderwijspraktijk? Robert Mol geeft tien praktische tips. Van slim afwisselen tussen digitaal en analoog tot meer interactie en betrokkenheid met AI. Geschikt voor digistarters én techliefhebbers. Bekijk tips >
Inhoud
Voorwoord
Inleiding
Deel I: Introductie tot digitale didactiek
1 Over digitale didactiek
1.1Definitie en belang
1.2 Meerwaarde en valkuilen voor in je onderwijs
2 Randvoorwaarden rondom digitale didactiek
2.1 Afleiding
2.2 Auteursrecht
2.3 Privacy
2.4 Digitale veiligheid
2.5 Digitale geletterdheid en mediawijsheid
2.6 Digitale infrastructuur
2.7 Kansengelijkheid en digitale inclusie
2.8 Digitale expertise
2.9 Gratis versus betaalde accounts
3 Theorie rondom digitale didactiek
3.1 Multimediaal leermateriaal: vijftien regels
3.2 Theoretische modellen: (X)TPACK, SAMR en PIC-RAT
3.3 Synchroon, asynchroon en blended leren
Deel II: Basisdidactiek met technologie
4 Basisdidactiek ondersteunen en versterken
4.1 Didactische basisprincipes
4.2 Fasen en onderdelen van een les
4.3 Stimuleren van motivatie
5 Zoeken en verwerken van informatie
5.1 Zoeken naar informatie
5.2 Verwerken van informatie
Deel III: Didactiek met moderne leermiddelen
6 Didactiek verrijken met moderne leermiddelen
6.1 Podcasts
6.2 Educatieve video’s (Kennisclips)
6.3 Gamification
6.4 De digitale leeromgeving
7 Generatieve kunstmatige intelligentie (GenAI)
7.1 Wat is GenAI?
7.2 De mogelijkheden van GenAI
7.3 Aandachtspunten bij gebruik van GenAI
7.4 De juiste prompts voor GenAI
7.5 Mogelijkheden van GenAI in het onderwijs
7.6 Werkvormen en kant-en-klare prompts
Deel IV: Bestaande onderwijsconcepten en technologie
8 Differentiëren
8.1 Wat is het en waarom zou je het inzetten?
8.2 Manieren om te differentiëren
8.3 Ondersteuning, versterking en verrijking met technologie
8.4 Werkvormen en kant-en-klare prompts
9 Formatief handelen en feedback (geletterdheid)
9.1 Wat is het en waarom zou je het inzetten?
9.2 Aandachtspunten bij formatief handelen
9.3 Formatief handelen concreet maken
9.4 Feedback en feedbackgeletterdheid
9.5 Ondersteuning, versterking en verrijking met technologie
9.6vDigitale toepassingen, werkvormen en prompts
10 Samenwerkend leren
10.1 Wat is het en waarom zou je het inzetten?
10.2 Eenvoudige vormen van samenwerking
10.3 Principes van effectief samenwerkend leren
10.4 Ondersteuning, versterking en verrijking met technologie
10.5 Digitale toepassingen, werkvormen en prompts
11 Digitaal toetsen
11.1 Wat is het en waarom zou je het inzetten?
11.2 Vier aspecten van (deels) digitaal toetsen
11.3 Toetsstrategieën en technologie
11.4 Digitale toepassingen
Deel V: 35 digitale werkvormen en 15 custom tools
12 Digitale werkvormen en custom tools
12.1 Over de digitale werkvormen in dit hoofdstuk
12.2 Aandachtspunten bij de werkvormen
12.3 Een overzicht van de 35 werkvormen
12.4 Een overzicht van de 15 custom tools
12.5 Werkvorm 1 - Digitale flashcards
12.6 Werkvorm 2 - Mentimeter-woordenwolk
12.7 Werkvorm 3 - Gamify met Quizizz!
12.8 Werkvorm 4 - De GenAI-goeroes
12.9 Werkvorm 5 - Explain like I’m X
12.10 Werkvorm 6 - Mindmappen in categorieën met LessonUp
12.11 Werkvorm 7 - Samen begrippen oefenen met Quizlet Live
12.12 Werkvorm 8 - Het grote GenAI-debat
12.13 Werkvorm 9 - Een papieren bordspel met GenAI Game Master
12.14 Werkvorm 10 - Ontwerp je eigen educatieve Escape Room!
12.15 Werkvorm 11 - GenAI-podcastbingo
12.16 Werkvorm 12 - Verdeel, consumeer en heers
12.17 Werkvorm 13 - Mentimeter: 100 punten
12.18 Werkvorm 14 - Lotto Weekend Miljonairs, GenAI-editie
12.19 Werkvorm 15 - Leermateriaal genereren met Diffit!
12.20 Werkvorm 16 - Een stapeltje digitale gesprekskaarten
12.21 Werkvorm 17 - Gamify met Gimkit!
12.22 Werkvorm 18 - Quizwhizzer: maak van elke afbeelding een digitaal bordspel!
12.23 Werkvorm 19 - Battle of the infographics
12.24 Werkvorm 20 - Nearpod: interactief lesgeven en bespreken
12.25 Werkvorm 21 - Gamify met Blooket!
12.26 Werkvorm 22 - Padlet: de toetsmuur
12.27 Werkvorm 23 - Classkick: realtime monitoring en ondersteuning van peers
12.28 Werkvorm 24 - Vragen en discussies in een video integreren
12.29 Werkvorm 25 - Samenwerken op digitale whiteboards
12.30 Werkvorm 26 - Anonieme peerfeedback met FeedbackFruits
12.31 Werkvorm 27 - Het gevecht om creativiteit: mens, GenAI of een combinatie?
12.32 Werkvorm 28 - AI (Deep) Research Ouroboros
12.33 Werkvorm 29 - Waarheid, twijfel of onzin?
12.34 Werkvorm 30 - Kruiswoordpuzzel met afbeelding, geluid en video
12.35 Werkvorm 31 - Plickers: een digitale quiz zonder devices
12.36 Werkvorm 32 - BingoBaker: bingo met begrippen en vertalingen
12.37 Werkvorm 33 - ThingLink: verrijk educatieve afbeeldingen met interactie!
12.38 Werkvorm 34 - BookWidgets: galgje in tweetallen
12.39 Werkvorm 35 - Genereer je eigen app, spel of website met GenAI!
12.40 De 15 custom tools
Slotwoord
Dankwoord
Bijlagen
Bijlage 1 Overzicht van materialen via www.boomdocent.nl
Bijlage 2 Gegenereerd artikel over samenwerkend leren
Bijlage 3 Overzicht van verschillende informatiebronnen en nuttige platformen
Bijlage 4 Overzicht van informatieverwerkings-activiteiten
Literatuur
Over de auteur
Ook interessant
Ontvang teamkorting
Deze titel* samen met je collega's lezen? Bij bestellingen vanaf 10 exemplaren ontvang je korting. Mail naar advies@boom.nl.
Nieuwsbrief voor docenten
Elke zes weken inspiratie, verdieping en actuele thema’s voor onderwijsprofessionals in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief >
*Dit is een docentprofessionaliserings titel, daarom is het niet mogelijk om een beoordelingsexemplaar aan te vragen.




