Stemmen bij volmacht

In Nederland kan bij verkiezingen een kiezer ook namens een andere kiezer een stem uitbrengen. Dit heet stemmen bij volmacht. Buitenlandse verkiezingswaarnemers hebben hierop kritiek. De Nederlandse wet zou schuren met de fundamentele beginselen voor vrije en eerlijke verkiezingen, of zou daar zelfs mee in strijd zijn. Bovendien zouden in Nederland veel te veel kiezers bij volmacht stemmen. Hebben de verkiezingswaarnemers gelijk? Om die vraag te beantwoorden wordt in Stemmen bij volmacht klassiek juridisch onderzoek aangevuld met empirische gegevens.

Dit onderzoek bestaat uit drie delen. Eerst wordt ingegaan op de vraag wat de kritiek van de buitenlandse verkiezingswaarnemers inhoudt, of die kritiek ook bij andere stemmethoden opgaat en welke rol de mogelijkheid om bij volmacht te stemmen speelt bij verkiezingen in Nederland. Daarna wordt ingegaan op de maatregelen die Nederland genomen heeft om te voorkomen dat de mogelijkheid om bij volmacht te stemmen leidt tot misbruik. Daarbij wordt ook gekeken naar wat Nederland van België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk kan leren. Tot slot wordt nagegaan hoe gedegen de voorlichting is die stemgerechtigden in Nederland krijgen over de regels voor het stemmen bij volmacht.

Edward Brüheim is jurist, gespecialiseerd in het kiesrecht. Hij heeft voor de Kiesraad gewerkt en is momenteel werkzaam als wetgevingsjurist bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.