Regelovertreding en incidenten bij Brzo-bedrijven: een longitudinale benadering

Nederland is de laatste jaren opgeschrikt door een aantal ernstige incidenten in de chemische industrie. Regelovertreding in de chemische industrie kan een direct en ernstig gevaar opleveren voor mens en milieu. Een beter inzicht in welke bedrijven wanneer welke regels overtreden is daarom cruciaal. Deze studie maakt gebruik van inzichten uit de levensloopcriminologie en past die toe op regelovertreding door Nederlandse Brzo-bedrijven. Het onderzoek is gebaseerd op longitudinale data met betrekking tot het regelovertredend gedrag van 494 Nederlandse bedrijven, die jaarlijks worden geïnspecteerd op basis van het Besluit risico’s zware ongevallen (Brzo). Dit onderzoek brengt patronen in de geschiedenis van regelovertreding door Brzo-bedrijven in kaart. Verreweg de meeste bedrijven (9 op de 10) overtreden wel eens de regels.

Het aantal overtredingen is echter niet gelijk verdeeld over bedrijven. Uit het onderzoek blijkt dat een klein aantal overtreders (7%) verantwoordelijk is voor een disproportioneel aandeel overtredingen (24%). Er werden zeven unieke patronen van regelovertreding gevonden die grofweg in te delen zijn in drie groepen: bedrijven waarvan regelovertreding (1) toeneemt, (2) afneemt en (3) gelijk blijft. De momenteel voor dit onderzoek beschikbare bedrijfskenmerken en branche blijken slechts in beperkte mate samen te hangen met de gevonden patronen in regelovertreding bij Brzo-bedrijven.

Verder blijkt de diversiteit aan soorten regelovertredingen groot: wanneer Nederlandse Brzo-bedrijven regels overtreden, overtreden zij doorgaans verschillende soorten bepalingen uit het Brzo-besluit. Ten slotte blijken verschillende aspecten van regelovertreding (zoals ernst, type en diversiteit van overtredingen), branche en bedrijfskenmerken niet voorspellend voor het voorvallen van een (ernstig) ongeval bij een bedrijf.