_w35_h45_bg.jpg)
Vreemde talen in het basisonderwijs
Een activerende didactiek voor Engels en MVT
.jpg)
Het succes van een les vreemde talen in het basisonderwijs hangt nauw samen met de kwaliteit van de leerkracht. Als de leerkracht een gedegen, activerende les geeft, zullen de leerlingen de taal beter leren spreken. Hier kunnen tal van didactische aanpakken voor gebruikt worden. Vreemde talen in het basisonderwijs helpt pabostudenten en leerkrachten deze theorie te verbinden met de dagelijkse praktijk.
Inhoud
De didactiek in dit boek is ontleend aan de kennisbasis Engels en wordt verhelderd door middel van inspirerende voorbeelden en werkvormen. Deel I van het boek gaat in op het bepalen van de beginsituatie van de les, het stellen van doelen en het toetsen van de voortgang. Deel II gaat over de invulling van de les aan de hand van didactische modellen, zoals de communicatieve aanpak en CLIL (Content and Language Integrated Learning). Deel III presenteert verschillende manieren om lessen boeiend en effectief te maken, van materialen en werkvormen tot scaffolding en internationalisering. Elk hoofdstuk eindigt met vragen die helpen het gesprek over vreemdetalenonderwijs op school in gang te zetten.
Online leeromgeving
Op de bijbehorende website staan uitgebreide instructies voor een groot aantal werkvormen, inclusief voorbeeldvideo’s waarin elke werkvorm wordt uitgevoerd met een groep leerlingen. Verder bevat de website opdrachten, voorbeeld- en invulbare versies van materialen zoals planners en overzichten, een aanvullend hoofdstuk over professionele ontwikkeling en nuttige links.
Voor wie
Vreemde talen in het basisonderwijs is geschreven voor pabostudenten, leerkrachten die hun vreemdetalendidactiek willen verbeteren, en lerarenopleiders die modules vreemdetalendidactiek verzorgen. De praktijkvoorbeelden komen grotendeels uit de Engelse les, maar de didactiek en werkvormen zijn bruikbaar voor alle vreemde talen.
Inleiding
1 Vreemde talen leren: introductie en inspiratie
1.1 Wat is taal?
1.2 Het belang van vreemdetalendidactiek
1.3 Visie op vreemdetalenonderwijs
1.4 Verdieping: taal leeft!
1.5 Verbreding: moedertaalverwerving, vreemdetaalverwerving en NT2
1.6 Het professionele gesprek
1.7 Terugblik: wat heb je geleerd?
Deel I: De beginsituatie
2 Vreemdetalenonderwijs op de basisschool
2.1 Waarom is vreemdetalenonderwijs nodig in het basisonderwijs?
2.2 Opzet vreemdetalenonderwijs in het primair onderwijs
2.3 De kerndoelen en het curriculum
2.3.1 Grote Opdracht 1: Effectieve grensoverstijgende communicatie
2.3.2 Grote Opdracht 2: Creatieve vormen van taal
2.3.3 Grote Opdracht 3: Interculturele communicatieve competentie
2.3.4 Grote Opdracht 4: Taalbewustzijn
2.3.5 Grote Opdracht 5: Meertaligheid
2.4 Verdieping: talensensibilisering
2.5 Verbreding: de doorgaande lijn naar het voortgezet onderwijs
2.6 Het professionele gesprek
2.7 Verbinding met de praktijk
2.8 Terugblik: wat heb je geleerd?
3 De beginsituatie in kaart brengen
3.1 Het beginniveau van leerlingen bepalen
3.1.1 Wat is een leerlijn?
3.1.2 Wat is een lijn van ontwikkeling?
3.2 Het niveau van ontwikkeling van leerlingen bepalen
3.2.1 Het Europees Referentiekader (ERK)
3.2.2 Het World-class Instructional Design and Assessment model (WIDA)
3.2.3 De beginsituatie van kleuters bepalen
3.3 Verdieping: planning over de langere termijn
3.4 Verbreding: streefniveaus in het voortgezet onderwijs
3.5 Het professionele gesprek
3.6 Verbinding met de praktijk
3.7 Terugblik: wat heb je geleerd?
4 Doelen stellen en keuzes maken
4.1 Een goede les begint met een duidelijk doel
4.2 Een concreet doel ontwerpen
4.2.1 Concrete doelen stellen: de taxonomie van Bloom
4.2.2 Lesdoelen voor kleuters: werken vanuit een bedoeling
4.3 Welke woorden bied je aan?
4.3.1 Functies en noties selecteren
4.3.2 Transfer en interferentie
4.3.3 Woordenlijsten
4.4 Verdieping: doeltaal, voertaal in de les
4.5 Verbreding: het veilige klimaat, klassenmanagement
4.6 Het professionele gesprek
4.7 Verbinding met de praktijk
4.8 Terugblik: wat heb je geleerd?
5 Toetsen voor succes
5.1 Waarom worden leerlingen getoetst?
5.2 Kenmerken van een goede toets
5.2.1 Formatief handelen, summatief en reflectief toetsen
5.2.2 Analytische of holistische toetsing
5.2.3 Criteria voor een goede toets
5.3 Een goede toets ontwerpen
5.3.1 Gedifferentieerde toetsvragen: luistervaardigheid
5.3.2 Registratie van toetsuitkomsten: spreekvaardigheid
5.3.3 Rubrics
5.4 Verdieping: portfolio’s
5.5 Verbreding: eindtoetsen vreemdetalenonderwijs
5.6 Het professionele gesprek
5.7 Verbinding met de praktijk
5.8 Terugblik: wat heb je geleerd?
Deel II: De invulling van de les
6 Westhoffs schijf van vijf en het vierfasenmodel
6.1 Westhoffs schijf van vijf: de basis voor een complete les
6.1.1 Blootstelling aan input
6.1.2 Verwerking op inhoud
6.1.3 Verwerking op vorm
6.1.4 Productie van output
6.1.5 Strategieën
6.2 Het vierfasenmodel
6.2.1 Introductiefase
6.2.2 Inputfase
6.2.3 Oefenfase
6.2.4 Transferfase
6.2.5 Samenvattend: waar de fasen over gaan, en wat ze níet zijn
6.3 Tot slot: de les sluiten
6.4 Verdieping: van het thema naar het lesplan
6.4.1 Themaplanning
6.4.2 Lesplanning
6.4.3 Samenvattend: zicht op de soorten planningen
6.5 Het professionele gesprek
6.6 Verbinding met de praktijk
6.7 Terugblik: wat heb je geleerd?
7 De communicatieve aanpak
7.1 De communicatieve aanpak
7.1.1 Focus op echte communicatie door interactie in de doeltaal
7.1.2 Gebruikmaken van authentieke teksten
7.1.3 Ruimte maken voor de leerling om vloeiender en accurater te worden
7.1.4 Aandacht voor de taal én het taalleren
7.1.5 Gebruikmaken van de belevingswereld van leerlingen in de les
7.1.6 Het geleerde verbinden aan de wereld buiten het klaslokaal
7.1.7 Inductief de grammatica ontdekken
7.2 Een communicatieve les ontwerpen
7.3 Verdieping: de leerhandelingentheorie
7.4 Verbreding: van holistisch naar analytisch leren
7.5 Het professionele gesprek
7.6 Verbinding met de praktijk
7.7 Terugblik: wat heb je geleerd?
8 Content and Language Integrated Learning
8.1 Wat is CLIL?
8.2 Waarom werkt CLIL?
8.3 Een CLIL-les ontwerpen
8.3.1 Taal in de les
8.3.2 Taal van instructie
8.3.3 Taal van het vak
8.3.4 Output van leerlingen
8.3.5 Vuistregels voor taal in de CLIL-les
8.3.6 Het ontwerpen van taal in de les
8.3.7 Een voorbeeldles
8.4 Verdieping: taalontwikkelend onderwijs
8.5 Verbreding: CLIL in het speciaal onderwijs
8.6 Het professionele gesprek
8.7 Verbinding met de praktijk
8.8 Terugblik: wat heb je geleerd?
9 Andere didactische aanpakken
9.1 Total Physical Response (TPR)
9.1.1 Hoe werkt TPR?
9.1.2 Verschillende rollen voor de leerkracht bij TPR
9.1.3 Wat doen de leerlingen bij TPR?
9.2 Verhalend ontwerpen
9.2.1 Hoe werkt verhalend ontwerpen?
9.2.2 Wat doet de leerkracht bij verhalend ontwerpen?
9.2.3 Wat doen de leerlingen bij verhalend ontwerpen?
9.3 Taakgebaseerd leren (TBL)
9.3.1 Hoe werkt TBL?
9.3.2 Wat doet de leerkracht bij TBL?
9.3.3 Wat doen de leerlingen bij TBL?
9.4 Verdieping: principes voor het vreemdetalenonderwijs op Europees niveau
9.5 Verbreding: translanguaging in de vreemdetalenles
9.6 Het professionele gesprek
9.7 Verbinding met de praktijk
9.8 Terugblik: wat heb je geleerd?
Deel III: Op weg! Tools om lessen effectief en boeiend te maken
10 Materiaal – fysiek en digitaal
10.1 Materiaal in de les
10.2 Materiaal in de vreemdetalenles: didactische overwegingen
10.3 Wat voor materiaal is er?
10.3.1 Input geven
10.3.2 Taaloutput ontlokken
10.4 Verdieping: de vreemdetalenhoek
10.5 Verbreding: materiaal voor de jonge en oudere leerling
10.6 Het professionele gesprek
10.7 Verbinding met de praktijk
10.8 Terugblik: wat heb je geleerd?
11 Actieve werkvormen voor in de les
De werkvormen bij dit hoofdstuk vind je op de website bij dit boek: www.coutinho.nl/vtbo
12 Scaffolding en differentiatie
12.1 Differentiatie
12.2 Vormen van differentiatie
12.2.1 Differentiatie op input
12.2.2 Differentiatie op verwerking
12.2.3 Differentiatie op assessment
12.2.4 Bepalen en aanpassen van moeilijkheid van een tekst
12.3 Scaffolding
12.4 Hoe doe je dat, scaffolding ontwerpen en toepassen?
12.4.1 Scaffolding van het leerproces
12.4.2 Scaffolding van het werkproces
12.5 Verdieping: zelfdeterminatie in de vreemdetalenles
12.6 Verbreding: scaffolding voor de leerling met special needs
12.7 Het professionele gesprek
12.8 Verbinding met de praktijk
12.9 Terugblik: wat heb je geleerd?
13 De taalvaardigheden
13.1 De taalvaardigheden: receptief en productief, mondeling en schriftelijk
13.2 Luisteren en lezen
13.3 Spreken en schrijven
13.3.1 De stille periode
13.3.2 Omgaan met spreekangst
13.4 Verdieping: leerlingspreektijd
13.5 Verbreding: lezen en schrijven als bijzondere uitdaging
13.6 Het professionele gesprek
13.7 Verbinding met de praktijk
13.8 Terugblik: wat heb je geleerd?
14 Internationalisering
14.1 Wat is internationalisering?
14.2 Het belang van internationalisering
14.2.1 Interculturele competenties ontwikkelen, kennismaken met de ‘ander’
14.2.2 Internationale oriëntatie, wereldburgerschap
14.2.3 Communicatieve vaardigheden ontwikkelen
14.3 Internationalisering in de praktijk
14.3.1 Vreemde talen in het curriculum
14.3.2 Internationaal georiënteerde leerinhouden
14.3.3 Uitwisselingen over de grens – virtueel en fysiek
14.3.4 Stappenplan voor een internationaliseringsproject
14.4 Verdieping: subsidies
14.5 Verbreding: verankering van internationalisering in het curriculum
14.6 Het professionele gesprek
14.7 Verbinding met de praktijk
14.8 Terugblik: wat heb je geleerd?
15 Leerkracht in ontwikkeling
Dit aanvullend hoofdstuk over professionele ontwikkeling vind je op de
website bij dit boek: www.coutinho.nl/vtbo
Tot slot
Bijlage: Leerkrachtportfolio’s
Beeldverantwoording
Literatuur
Register
Extra voor studenten:
Bij deze uitgave is additioneel studiemateriaal beschikbaar voor studenten. Deze kun je benaderen via de url in het boek.
Extra voor docenten:
Bij deze uitgave is additioneel docentmateriaal beschikbaar.
Ben je docent en schrijf je onze uitgave voor, vraag het docentmateriaal aan via advies@boom.nl.
Ook interessant
