Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen

Het gedrag van Michael is voor de leerkrachten heel moeilijk te begrijpen en te beïnvloeden. Soms gaat het goed, maar soms is er geen land met hem te bezeilen. Aan zijn intelligentie ligt het niet, hij is pienter genoeg. Michael zit in groep 7 en woont sinds zijn vierde in een pleeggezin. Zijn pleegouders zeggen dat hij het vroeger niet makkelijk heeft gehad. Wat er precies is gebeurd is niet bekend. Michael praat er eigenlijk nooit over. De leerkrachten willen dat het beter gaat met Michael in de klas en voelen zich machteloos. Wat ze ook proberen, niets lijkt te helpen.

Door uiteenlopende omstandigheden kunnen kinderen op jonge leeftijd chronische stress ervaren. De gevolgen van deze vroegkinderlijke chronische traumatisering zijn over het algemeen ernstig en vergaand doordat het de ontwikkeling van de hersenen negatief beïnvloedt. Kinderen hebben hierdoor onder meer moeite met leren, met het reguleren van hun emoties en gedrag en met vertrouwen op zichzelf en in de ander. Sommige kinderen zijn onrustig en kunnen zich niet concentreren omdat ze voortdurend alert zijn op gevaar. Andere kinderen maken zich juist zo onopvallend mogelijk omdat dat hun overlevingskansen heeft vergroot. Er zijn ook kinderen die door een schijnbaar kleine of voor anderen onbegrijpelijke aanleiding agressief reageren omdat hun hersenen nog in de vechtstand staan. Voor leerkrachten is dit gedrag vaak moeilijk te begrijpen.

Voor wie?
Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen biedt leerkrachten, intern begeleiders en schoolmaatschappelijk werkers onmisbare praktische kennis en vaardigheden om goed om te kunnen gaan met het vaak moeilijk te begrijpen gedrag van de vele getraumatiseerde leerlingen waar ze op hun school, mede door de invoering van Passend Onderwijs, in toenemende mate mee te maken hebben. Door traumasensitief onderwijs te bieden aan de kinderen die het nodig hebben wordt het klassenklimaat voor alle kinderen veiliger en de effectieve leertijd en de leeropbrengsten van alle kinderen hoger. Ook voor studenten die geïnteresseerd zijn in de effecten van chronische traumatisering op de (cognitieve) ontwikkeling is het een zeer waardevol boek.